Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
WODORKI - związki wodoru z innymi pierwiastkami.
Wzór ogólny:
gdzie:
E - symbol pierwiastka z grup od 1 do 15
n - wartościowość
np.:
Nazwa tych wodorków składa się z wyrazu wodorek i nazwy pierwiastka łączącego się z atomem wodoru. Wartościowość pierwiastka względem wodoru odczytuje się z numeru grupy, w której znajduje się pierwiastek: dla grupy 1-14 wartościowość pierwiastka względem wodoru jest zgodna z cyfrą jedności w numerze grupy, dla grup 15-17 stanowi uzupełnienie do osiemnastu, np.:
lit leży w grupie 1, stąd wartościowość względem wodoru I
glin leży w grupie 13, stąd wartościowość względem wodoru III (cyfra jedności w nr grupy 13 to trzy)
fosfor leży w grupie 15, stąd wartościowość względem wodoru III (od 18 odejmujemy nr grupy, tj. 15 i dostajemy wartościowość pierwiastka z grupy 15-17)
Dla pierwiastków z grupy 16 lub 17 wzór ogólny ma postać:
gdzie:
E - symbol pierwiastka z grup od 16 do 17
n - wartościowość pierwiastka
np.:
Nazwa tych wodorków składa się z nazwy niemetalu i wyrazu wodór zapisanych łącznie.
W nazewnictwie wodorków stosuje się również system przyrostków, dodając do nazwy pierwiastka przyrostek AN, np.:
NH3 - azan
PH3 - fosfan
TLENKI - połączenia tlenu z pierwiastkami.
Wzór ogólny:
gdzie:
E - symbol pierwiastka
n - wartościowość pierwiastka
Nazwa tlenku w systemie Stocka składa się z wyrazu „tlenek” oraz nazwy pierwiastka i jego wartościowości (cyfra rzymska po nazwie pierwiastka zapisana w nawiasie) np.:
Jeżeli pierwiastek tworzący tlenek ma zawsze taką samą wartościowość, to nie podajemy jej w nazwie, np.:
Wartościowość pierwiastka względem tlenu odczytujemy z jego położenia w układzie okresowym. Najwyższa wartościowość pierwiastka względem tlenu jest zgodna z cyfrą jedności w numerze grupy (dla grup głównych), np.:
magnez leży w grupie 2, stąd wartościowość względem tlenu wynosi II
krzem leży w grupie 14, stąd wartościowość względem tlenu wynosi IV
siarka leży w grupie 16, stąd najwyższa wartościowość względem tlenu wynosi VI
Nazwę tlenku w systemie przedrostków tworzy się z wyrazu „tlenek” oraz nazwy pierwiastka dodając do nich przedrostki odpowiadające liczbie ich atomów w tlenku, np.
WODOROTLENKI - związki nieorganiczne zbudowane z kationu metalu i jednego lub kilku anionów wodorotlenkowych (OH-).
Wzór ogólny:
gdzie:
M - symbol metalu
n - wartościowość metalu
Nazwa wodorotlenków w systemie Stocka składa się z wyrazu „wodorotlenek” i nazwy metalu oraz jego wartościowości (w przypadku, gdy metal ma zawsze taką samą wartościowość, pomijamy ją w nazwie), np.:
Liczba grup wodorotlenkowych w cząsteczce jest równa wartościowości metalu.
Wodne roztwory wodorotlenków rozpuszczalnych, np. NaOH, Mg(OH)2 nazywamy zasadami.
KWASY - związki zbudowane z jednego lub kilku kationów wodoru i anionu reszty kwasowej.
Wzór ogólny:
gdzie:
R - reszta kwasowa
n - wartościowość reszty kwasowej (jest równa liczbie atomów wodoru w cząsteczce kwasu)
Kwasy beztlenowe - wodne roztwory wodorków kwasowych (wodorków tlenowców i fluorowców), nie zawierają atomów tlenu w reszcie kwasowej, np.:
HCl - kwas chlorowodorowy (nazwa potoczna kwas solny)
H2S - kwas siarkowodorowy
Nazwa kwasu beztlenowego oprócz słowa „kwas” zawiera nazwę niemetalu z końcówką „wodorowy”.
Ponieważ zapis HBr może oznaczać zarówno gazowy bromowodór, jak i jego wodny roztwór czyli kwas bromowodorowy, obok wzoru powinno się umieścić indeks (g) - gaz lub (aq) - roztwór wodny (od łac. aqua - woda).
HBr (g) - bromowodór
HBr (aq) - kwas bromowodorowy
Kwasy tlenowe - reszta kwasowa zawiera jeden lub więcej atomów tlenu.
Nazwa składa się z wyrazu „kwas” i nazwy pierwiastka kwasotwórczego z końcówką -owy i jego wartościowości (gdy ten sam pierwiastek tworzy kilka kwasów tlenowych).
H2SO3 - kwas siarkowy (IV)
H2SO4 - kwas siarkowy (VI)
HNO2 - kwas azotowy (III)
HNO3 - kwas azotowy (V)
HClO - kwas chlorowy (I)
HClO2 - kwas chlorowy (III)
HClO3 - kwas chlorowy (V)
HClO4 - kwas chlorowy (VII)
H2CO3 - kwas węglowy
H3PO4 - kwas ortofosforowy (V)
Jeżeli pierwiastek tworzy kilka kwasów, w których ma tę samą wartościowość, to rozróżnia się je poprzez przedrostki: meta - mniejsza ogólna liczba atomów w cząsteczce lub orto - większa ogólna liczba atomów w cząsteczce.
np.:
H2SiO3 - kwas metakrzemowy (IV)
H4SiO4 - kwas ortokrzemowy (IV)
SOLE - związki zbudowane z kationów metali i anionów reszty kwasowej.
Wzór ogólny:
gdzie:
M - symbol metalu
n - wartościowość metalu
R - reszta kwasowa
m - wartościowość reszty kwasowej
Nazwy soli kwasów beztlenowych składają się z dwóch wyrazów, z których pierwszy dotyczy reszty kwasowej (nazwa niemetalu z końcówką -ek), a drugi nazwy metalu i jego wartościowości (pomijamy ją w nazwie, gdy metal ma zawsze tę samą wartościowość), np.:
Nazwy soli kwasów tlenowych składają się z dwóch wyrazów; pierwszy dotyczy reszty kwasowej (z końcówką -an) i wartościowości niemetalu, drugi - nazwy niemetalu i jego wartościowości (gdy metal ma zawsze taką samą wartościowość, pomijamy ją w nazwie), np.:
Napisz wzory sumaryczne następujących związków:
a) wodorku wapnia, jodowodoru, wodorku glinu
b) tlenku azotu (V), tlenku siarki (VI), tlenku sodu
c) wodorotlenku potasu, wodorotlenku miedzi (II), wodorotlenku żelaza (III)
d) chlorku sodu, siarczanu (VI) potasu, siarczku miedzi (I), węglanu wapnia, fosforanu (V) żelaza (II)
Rozwiązanie:
Nazwij podane związki:
a) HF, SiH4, KH
b) Ag2O, MgO, CrO3, ClO7
c) Ba(OH)2, LiOH, Fe(OH)2
d) Zn(NO3)2, MgBr2, Fe2(SO4)3, K2S, Na2CO3, AlPO4
Rozwiązanie:
Podaj wartościowość reszt kwasowych w następujących kwasach: H2S, H2SO3, HClO2, H3BO3, HNO2.
Rozwiązanie:
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.