Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Szkielet dorosłego człowieka składa się z 206 kości. Ze względu na kształt dzielimy je na 4 rodzaje:
Kości:
Kości długie zbudowane są z trzonu znajdującego się pośrodku i nasad na obydwu końcach. Wewnątrz trzonu znajduje się jama szpikowa wypełniona szpikiem żółtym (nie jest narządem krwiotwórczym!).
Kości, z wyjątkiem powierzchni stawowych, otoczone są mocną łącznotkankową błoną - okostną. Znajdują się w niej liczne naczynia krwionośne i nerwy. Jej rolą jest zaopatrywanie kości w tlen i składniki odżywcze, bierze też udział w procesach regeneracyjnych.
Szkielet:
Czaszka
Czaszka dzieli się na dwie części:
1 - mózgoczaszkę
Jej rolą jest ochrona mózgu. W skład mózgoczaszki wchodzą kości: czołowa, dwie ciemieniowe, potyliczna, dwie skroniowe, oraz kości sitowa i klinowa, które tworzą jej wewnętrzną podstawę.
U płodu i małych dzieci kości mózgoczaszki są połączone łącznotkankowymi błonami tworzącymi tzw. ciemiączka. Umożliwiają one wzrost czaszki. Największe ciemiączko występuje między kością czołową i kośćmi ciemieniowymi.
Wewnątrz kości czołowej znajdują się puste przestrzenie zwane zatokami czołowymi. Są one połączone z jamą nosową. Kość czołowa jest więc kością pneumatyczną.
U podstawy kości potylicznej znajduje się otwór potyliczny wielki umożliwiający połączenie mózgowia z rdzeniem kręgowym. Po obydwu jego stronach znajdują się kłykcie potyliczne. Są to wyrostki łączące czaszkę z kręgosłupem (dokładnie z pierwszym kręgiem szyjnym).
W kościach skroniowych znajdują się najważniejsze elementy narządu słuchu i równowagi.
2 - trzewioczaszkę
Stanowi ona szkielet twarzy, ochrania niektóre narządy zmysłów i jest miejscem usytuowania narządu żucia. Zbudowana jest z kości: parzystych szczękowych, podniebiennych, jarzmowych i nosowych oraz pojedynczej żuchwy. Żuchwa jest jednocześnie jedynym ruchomym elementem czaszki.
Kręgosłup
Stanowi główną podporę ciała, ponadto jego funkcją jest ochrona rdzenia kręgowego. Zbudowany jest z 33-34 kręgów. Typowy kręg składa się z trzonu i przyrośniętego do niego od strony grzbietowej pierścienia tworzącego łuk kręgowy. Otacza on znajdujący się wewnątrz rdzeń kręgowy. Od łuku kręgowego odchodzą wyrostki. Pomiędzy sąsiednimi kręgami znajdują się elastyczne krążki zbudowane z tkanki chrzęstnej tzw. dyski.
Poszczególne kręgi różnią się między sobą wielkością. Te, które znajdują się niżej są większe i masywniejsze od znajdujących się wyżej.
Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków:
- szyjny - 7 kręgów. Pierwszy kręg szyjny - dźwigacz (atlas) jest połączony stawowo z kłykciami potylicznymi czaszki. W swojej budowie różni się od innych kręgów tym, że nie posiada trzonu. Z kolei drugi kręg - obrotnik (axis) posiada na trzonie ząb wchodzący w wolną przestrzeń w miejscu trzonu dźwigacza. Taka budowa pozwala na wykonywanie obrotowych ruchów głową.
- piersiowy - 12 kręgów
- lędźwiowy - 5 kręgów
- krzyżowy - 5 kręgów zrośniętych w kość krzyżową
- guziczny (ogonowy) - 4-5 kręgów zrośniętych w kość guziczną.
Kręgosłup posiada naturalne krzywizny, jest esowato wygięty. Odcinki szyjny i lędźwiowy wygięte są do przodu, odcinki piersiowy i krzyżowy wygięte są ku tyłowi.
Wygięcie kręgosłupa do przodu nazywane jest lordozą, wygięcie do tyłu - kifozą.
Klatka piersiowa
Stanowi ochronę dla płuc i serca, umożliwiając jednocześnie wykonywanie ruchów oddechowych. W jej skład wchodzą:
- odcinek piersiowy kręgosłupa
- 12 par żeber, z czego:
7 par to żebra prawdziwe, połączone bezpośrednio z mostkiem
3 pary to żebra rzekome, zrośnięte z parą żeber położonych powyżej
2 pary to żebra wolne, niezrośnięte z mostkiem; przednia część żeber zbudowana jest z chrząstki, co nadaje im elastyczność i umożliwia ruchy klatki piersiowej
- mostek.
Szkielet obręczy i kończyny górnej
Obręcz górna (barkowa) to łopatka i obojczyk. Stanowią one połączenie kończyny górnej ze szkieletem osiowym.
Szkielet kończyny górnej to:
- kość ramieniowa
- kości przedramienia: promieniowa i łokciowa. Jeśli wewnętrzna część dłoni zwrócona jest ku przodowi, kości przedramienia ułożone są równolegle do siebie. Po wewnętrznej stronie znajduje się kość łokciowa, a po zewnętrznej promieniowa. W odwrotnej pozycji dłoni kości te krzyżują się;
- kości dłoni: kości nadgarstka, śródręcza i palców (paliczki).
Szkielet obręczy i kończyny dolnej
Obręcz dolna (miedniczna) zbudowana jest z kości miednicznej, która powstaje przez zrośnięcie się ze sobą kości biodrowej, kulszowej i łonowej.
Dwie kości miedniczne, zrośnięte z kością krzyżową kręgosłupa tworzą miednicę. Budowa miednicy u człowieka pozwala na utrzymanie pionowej postawy.
Szkielet kończyny dolnej to:
- kość udowa
- kości podudzia: kość piszczelowa (grubsza, położona od wewnętrznej strony, nazywana potocznie golenią) i strzałkowa (cienka, na zewnątrz)
- kości stopy: kości stępu, śródstopia i palców (paliczki).
Na wysokości stawu kolanowego od przodu znajduje się rzepka.
Staw to ruchome połączenie kości.
Budowa stawu
Od zewnątrz staw otoczony jest torebką stawową. Składa się ona z dwóch warstw:
- zewnętrznej - włóknistej, ochraniającej staw i tworzącej więzadła stawowe zabezpieczające całą konstrukcję przed rozerwaniem
- wewnętrznej - tworzącej błonę maziową. Jej rolą jest wydzielanie do wnętrza jamy stawowej mazi, zmniejszającej tarcie.
Powierzchnie stawowe kości pokryte są odporną na ścieranie chrząstką szklistą.
Podział stawów:
Ze względu na kształt powierzchni stawowej stawy dzielimy na:
- kuliste (panewkowe), które umożliwiają wykonywanie ruchów w różnych płaszczyznach (są stawami wieloosiowymi), np. staw biodrowy lub ramieniowy
- siodełkowate, pozwalające na wykonywanie ruchów w dwóch płaszczyznach (dwuosiowe), np. staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
- zawiasowe, pozwalają na ruch tylko w jednej płaszczyźnie (jednoosiowe), np. staw kolanowy lub łokciowy
- eliptyczne, np. staw promieniowo-nadgarstkowy.
1. Jest podporą dla całego organizmu.
2. Jest miejscem przyczepu mięśni, a także przenosi ich siłę, pozwalając na wykonywanie ruchów. Stąd szkielet określany jest jako bierny aparat ruchu.
3. Ochrania narządy przed urazami mechanicznymi (czaszka, klatka piersiowa).
4. Jest narządem krwiotwórczym (czerwony szpik kostny).
5. Kości są magazynem wapnia dla organizmu.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.