Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Docierająca do jelita cienkiego treść pokarmowa zawiera znaczne ilości wody oraz strawione składniki pokarmu w postaci aminokwasów, cukrów prostych, kwasów tłuszczowych i glicerolu, a także witamin (są na tyle małymi cząsteczkami, że nie podlegają trawieniu) i soli mineralnych. W jelicie cienkim następuje proces ich wchłaniania. Obecność kosmków jelitowych i mikrokosmków na powierzchni komórek nabłonka wielokrotnie zwiększa powierzchnię wchłaniania - może ona dochodzić do 300 m2.
Wchłanianie aminokwasów, monosacharydów i witamin
Wchłanianie tych składników polega na przenikaniu poszczególnych cząsteczek przez błonę do wnętrza kosmka jelitowego, a następnie do znajdującego się tam naczynia krwionośnego. Wchłanianie może się odbywać na zasadzie dyfuzji, jednak wydajność tego procesu nie jest dostatecznie efektywna. Dlatego większość składników pobierana jest na zasadzie transportu aktywnego.
Wchłanianie tłuszczów i ich komponentów
Wewnątrz jelita cienkiego całe cząsteczki tłuszczu, jak i pojedyncze kwasy tłuszczowe i glicerol tworzą wraz żółcią kompleksy, co ułatwia ich wchłanianie do wnętrza komórek śluzówki. Tam następuje resynteza tłuszczów, czyli dochodzi do powtórnego połączenia glicerolu i kwasów tłuszczowych. Następnie cząsteczki tłuszczu zostają otoczone białkami tworząc, tzw. chylomikrony. W tej postaci wydzielane są do naczynia limfatycznego kosmka jelitowego i wraz z limfą dostają się po jakimś czasie do naczyń krwionośnych.
Składniki odżywcze, które dostały się do naczyń włosowatych kosmków jelitowych wędrują wraz z krwią do większych naczyń krwionośnych, a następnie żyłą wrotną docierają do wątroby, gdzie ulegają dalszym przemianom.
Większość przemian metabolicznych składników pokarmowych odbywa się w wątrobie.
Przemiany glukozy
Docierająca do wątroby glukoza zostaje zmagazynowana w postaci glikogenu. Synteza tego związku zachodzi pod wpływem insuliny - hormonu produkowanego przez trzustkę. W jakiś czas po posiłku, gdy poziom cukru we krwi spada, zachodzi stopniowe uwalnianie glukozy z wątroby poprzez rozkład glikogenu. Inne mono-sacharydy (fruktoza, galaktoza) są przekształcane do glukozy. Gdy komórki wątroby nie są w stanie pomieścić już glikogenu, a cukier ciągle napływa do wątroby, zachodzi przekształcanie glukozy do glicerolu i kwasów tłuszczowych. Są one następnie uwalniane do krwi lub limfy, wędrują do tkanki tłuszczowej i tam są odkładane w postaci tłuszczu zapasowego.
Przemiany aminokwasów
Aminokwasy służą przede wszystkim do budowy białek potrzebnych organizmowi, stąd większość aminokwasów wędruje z krwią do różnych komórek organizmu. Niektóre mogą być substratami już w komórkach wątroby, gdyż zachodzi tu intensywna synteza np. białek osocza krwi.
Aminokwasy niepotrzebne są zużywane w innych celach, najpierw jednak muszą ulec dezaminacji (czyli odłączeniu grupy aminowej), w wyniku której powstaje amoniak i ketokwas.
Aminokwas:
Aminokwasy i białka nie są magazynowane w organizmie człowieka.
Przemiany tłuszczów
Tłuszcze wędrują wraz z krwią w postaci chylomikronów i jako materiał zapasowy mogą dostać się wprost do tkanki tłuszczowej. Część tłuszczów trafiająca do wątroby ulega różnym przemianom: zostają również przekształcone do fosfolipidów (składnika błon komórkowych) lub do cholesterolu. Mogą też zostać utlenione i zużyte jako materiał energetyczny.
Przemiany innych substancji
Inne składniki naszego pożywienia również trafiają do wątroby. Niektóre witaminy i sole mineralne mogą być w niej magazynowane, np. witamina A, D i B12 oraz żelazo (dotyczy to również zwierząt, dlatego wątroba jest zawsze ważnym źródłem tych substancji). Z kolei składniki szkodliwe, jak alkohol, trucizny czy niektóre leki ulegają detoksykacji.
W wątrobie zachodzi selekcja składników odżywczych wchłoniętych do krwi poprzez:
- kontrolę ilości poszczególnych składników we krwi
- magazynowanie potrzebnych organizmowi substancji i sukcesywne ich uwalnianie
- przekształcanie składników niepotrzebnych w potrzebne
- unieszkodliwianie substancji toksycznych.
Dopiero tak „oczyszczona” krew opuszcza wątrobę i wędruje do innych części organizmu.
Funkcje wątroby
1. Produkuje żółć, która jako emulgator umożliwia trawienie i wchłanianie tłuszczów.
2. Jest miejscem metabolizmu węglowodanów, białek i tłuszczów.
3. Reguluje poziom glukozy i innych substancji we krwi.
4. Magazynuje glikogen.
5. Magazynuje witaminy A, D i B12 oraz substancje mineralne, np. żelazo.
6. Syntetyzuje prawie wszystkie białka osocza krwi (albuminy, globuliny, fibrynogen).
7. Jest miejscem powstawania aminokwasów endogennych.
8. Syntetyzuje mocznik.
9. Unieszkodliwia toksyczne substancje, np. alkohol.
10. Ze względu na intensywność przemian metabolicznych jest głównym generatorem ciepła w organizmie.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.