Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Człowiek rozmnaża się płciowo. Organizm kobiety i mężczyzny wytwarza komórki rozrodcze. Komórki te są wytwarzane w narządach rozrodczych, które u kobiety i mężczyzny różnią się budową.
| Narządy rozrodcze kobiety | Funkcje narządów rozrodczych |
|---|---|
| jajnik - narząd parzysty | wytwarza komórkę jajową przeciętnie co 28 dni, za każdym razem powstaje ona tylko w jednym jajniku |
| jajowód - narząd parzysty | droga, którą komórka, jajowa spływa do macicy. Tutaj może nastąpić jej zapłodnienie |
| macica | miejsce, w którym rozwija się zarodek i płód, raz w miesiącu ściany śluzowe są silnie pogrubione, jeżeli nie nastąpi zapłodnienie, komórka jajowa obumiera i zostaje wydalona na zewnątrz |
| pochwa | miejsce wprowadzenia plemników do organizmu kobiety |
| Narządy rozrodcze mężczyzny | Funkcje narządów rozrodczych |
|---|---|
| jądro - narząd parzysty | wytwarza męskie komórki rozrodcze - plemniki |
| nasieniowód - narząd parzysty | wyprowadzają plemniki do prącia |
| prącie | wprowadza plemniki do dróg rodnych kobiety |
Aby powstał nowy organizm, musi nastąpić zapłodnienie, czyli połączenie komórki rozrodczej żeńskiej - komórki jajowej z komórką rozrodczą męską - plemnikiem. Zapłodnienie może być zewnętrzne, np. u ryby, żaby i wewnętrzne, np. u psa, kota.
Zapamiętaj!
Zapłodnienie to połączenie komórki rozrodczej żeńskiej z komórką rozrodczą męską.
U człowieka występuje zapłodnienie wewnętrzne - plemniki muszą zostać wprowadzone do organizmu kobiety. Co miesiąc jeden z jajników produkuje komórkę jajową, jednocześnie macica pokrywa się grubą błoną śluzową i jeżeli nie nastąpi zapłodnienie, jajeczko zostaje wydalone z organizmu kobiety wraz ze złuszczającą się błoną śluzową. Towarzyszy temu krwawienie, ponieważ błona śluzowa jest mocno ukrwiona. Proces ten nazywamy krwawieniem miesięcznym. Jeśli komórki rozrodcze połączą się, co następuje w jajowodzie, z zapłodnionej komórki jajowej rozwinie się nowy organizm. Dzieląca się komórka przesuwa się do macicy, która już jest przygotowana na jej przyjęcie, i zagnieżdża się w jej ścianie. W ciągu dziewięciu miesięcy rozwija się organizm człowieka, który po porodzie, czyli przyjściu na świat, rozpoczyna samodzielne życie. Okres dziewięciu miesięcy w organizmie matki to okres ciąży.
| Etap rozwoju | Zmiany zachodzące w rozwoju człowieka | Miesiąc | |
|---|---|---|---|
| zarodek | zapłodniona komórka jajowa | 1 dzień | pierwszy miesiąc |
| zapłodniona komórka jajowa ulega wielokrotnym podziałom w pierwszym tygodniu liczy już 100 komórek i ma kształt kuli; wtedy zarodek zagnieżdża się w macicy | 7-8 dzień | ||
| bije już serce, tworzą się inne narządy | 24 dzień | ||
| długość ciała wynosi 4 mm, waga - około 0,4 g | koniec pierwszego miesiąca | ||
| tworzy się szkielet, widoczna jest głowa, oczy, ręce i nogi, pod koniec 2 miesiąca zarodek ma 3,5 cm długości i waży ok. 2 g | drugi miesiąc | ||
| postępuje rozwój narządów, dziecko wykonuje delikatne ruchy, jeszcze niewyczuwalne przez matkę; koniec 3 miesiąca: długość - 11 cm, waga - 19g | trzeci miesiąc | ||
| płód | następuje doskonalenie pracy istniejących narządów, pojawiają się włosy na głowie, dziecko uczy się ssania; koniec 4 miesiąca: długość - 19 cm, waga - ok. 100 g | czwarty miesiąc | |
| matka odczuwa ruchy dziecka, reaguje ono na bodźce zewnętrzne, np. hałas, następuje dalszy wzrost ciała; koniec 5 miesiąca: długość - 22 cm, waga - ok. 400 g | piąty miesiąc | ||
| organizm jest już w pełni ukształtowany, dziecko płacze, ssie kciuk, urodzone przedwcześnie w tym miesiącu może przeżyć, koniec 6 miesiąca: długość - 36 cm, waga - 1100 g | szósty miesiąc | ||
| szybko następuje wzrost, dziecko przeciąga się, przemieszcza z boku na bok, matka czuje jego ruchy, w organizmie dziecka tworzy się tkanka tłuszczowa, koniec 7 miesiąca: długość - 41 cm, waga - ok. 1800 g | siódmy miesiąc | ||
| intensywnie ćwiczy ssanie i połykanie, koniec 8 miesiąca: długość - 46 cm, waga - ok. 2200 g | ósmy miesiąc | ||
| dziecko jest zdolne do życia poza organizmem matki, następuje poród, koniec 9 miesiąca: długość - ok. 52 cm, waga - ok. 3200 g. | dziewiąty miesiąc | ||
Okres noworodkowy - 1. miesiąc życia - dziecko przeważnie śpi, ma podkurczone nóżki, reaguje płaczem na głód i ból, wymaga troskliwej opieki matki.
Okres niemowlęcy - 1. rok życia - dziecko śpi coraz krócej, rośnie, przybiera na wadze, rozpoznaje matkę i inne bliskie osoby, obserwuje otoczenie, unosi głowę, siada, chwyta przedmioty, samo stoi, raczkuje i próbuje chodzić, potrafi wymówić kilka słów.
Okres poniemowlęcy - do końca 3. roku życia - postępuje doskonalenie ruchu, dziecko wymawia całe zdania, bawi się różnymi przedmiotami, ma zęby mleczne, umie samo jeść, sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, nie umie bawić się z rówieśnikami.
Okres przedszkolny - do końca 6. roku życia - dziecko jest coraz bardziej samodzielne, zadaje dużo pytań, następuje u niego szybko rozwój układu ruchu, rozwijają się pierwsze stałe zęby, w tym okresie dziecko bardzo potrzebuje kontaktu z rówieśnikami.
Okres szkolny - do 12. roku życia, następuje rozwój umysłowy, mniej czasu poświęca zabawie, potrafi się skupić, jest odpowiedzialne, uczestniczy w życiu grupy.
Okres dojrzewania rozpoczyna się wtedy, gdy uaktywnią się gruczoły płciowe. Organizm zaczyna wtedy wytwarzać komórki rozrodcze, następują zmiany w wyglądzie zewnętrznym, ostatecznie kształtują się narządy wewnętrzne, ciało szybko rośnie i przybiera na wadze. Zmienia się także psychika dojrzewającego człowieka. Chłopcy i dziewczęta miewają w tym okresie konflikty z dorosłymi, częste zmiany nastroju, zaczynają inaczej patrzeć na świat, przeżywają pierwszą miłość.
Dziewczęta wchodzą w okres dojrzewania między 10 a 16 rokiem życia, natomiast chłopcy między 13 a 18 rokiem życia.
Różnice w budowie dziewcząt i chłopców
| Dziewczęta | Chłopcy |
|---|---|
| budowa narządów rozrodczych, niższy wzrost, szerokie biodra, rozwój gruczołów piersiowych, delikatne rysy twarzy, większa ilość tkanki tłuszczowej nagromadzona na biodrach i ramionach. | budowa narządów rozrodczych, wyższy wzrost, wąskie biodra, szerokie barki, silny rozwój mięśni, mniej tkanki tłuszczowej, ostre rysy twarzy, zarost na twarzy, występuje mutacja - zmiana głosu na męski |
Na prawidłowy rozwój fizyczny mają wpływ: właściwe odżywianie, zachowanie higieny, uprawianie sportu, prawidłowy odpoczynek.
Dojrzałość fizyczna nie jest równoznaczna z dojrzałością psychiczną, którą osiągamy znacznie później. Oznakami dojrzałości psychicznej są:
- umiejętność zachowania się w trudnych sytuacjach;
- odpowiedzialność za swoje czyny,
- umiejętność przewidywania skutków swojego postępowania,
- zdolność do założenia rodziny i życia w społeczeństwie.
Wiek młodzieńczy
Wiek młodzieńczy to nawiązywanie między młodymi ludźmi prawdziwej przyjaźni opartej na wzajemnym szacunku i poważaniu, pojawienie się pierwszej miłości uczy wzajemnych relacji między chłopcem i dziewczyną. W tym czasie osiąga się też dojrzałość do działalności społecznej.
Wiek dojrzały to pełny rozwój sił fizycznych i duchowych (psychicznych). Jest to okres największej aktywności zawodowej i społecznej człowieka. W tym czasie zakłada się rodzinę, realizuje życiowe cele. Pod względem fizycznym: organizm już nie rośnie, zmienia się przybierając bądź tracąc na wadze.
Starzenie się organizmu to proces długotrwały, zaczyna się już w wieku trzydziestu kilku lat. Jest ono związane z następującymi zjawiskami: zakłócenie równowagi hormonalnej, kłopoty ze zdrowiem, komórki organizmu regenerują się wolniej, zmysły ulegają przytępieniu.
U starzejących się ludzi postępuje zesztywnienie kręgosłupa, odwodnienie i utrata elastyczności tkanek, zmniejsza się także aktywność układu nerwowego.
Przeciętna długość życia wynosi 70 lat, z danych statystycznych wynika, że kobiety żyją nieco dłużej.
Pogłębiaj wiedzę w temacie: Narządy rozrodcze i komórki rozrodcze człowieka
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.