Zależnie od ilości, w jakiej pierwiastki występują w organizmach, można je podzielić na dwie grupy:
makroelementy (makroskładniki) | mikroelementy (mikroskładniki) |
---|---|
są to pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów, występują w dużych ilościach, np.: węgiel, wodór, tlen, azot, siarka, wapń, magnez, sód, fosfor, potas | są to pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów, występują w małych ilościach, np.: żelazo, miedź, cynk, mangan, bor, molibden, jod, kobalt |
Znaczenie makroskładników
Pierwiastek | Symbol chemiczny | Występowanie w organizmie | Rola w organizmie |
---|---|---|---|
węgiel wodór tlen |
C H O |
wchodzą w skład podstawowych związków chemicznych, np.: białek i węglowodanów | są materiałem służącym do budowy struktur komórkowych; ich brak powoduje śmierć organizmów |
azot | N | składniki białek, witamin, hormonów wzrostowych | wpływa na wzrost organizmów |
fosfor | P | wchodzi w skład kości, kwasów nukleinowych | jego brak powoduje krzywicę, zaburzenia przemian metabolicznych i zaburzenia oddychania |
wapń | Ca | składnik kości, muszli mięczaków, płynów ustrojowych | niedobór wapnia u kręgowców powoduje krzywicę i łamliwość kości, próchnicę zębów; wapń uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi, przyczyniając się do tworzenia skrzepów |
sód potas |
Na K |
składniki płynów ustrojowych i komórek | uczestniczą w transporcie substancji przez błonę komórkową; wpływają na pobudliwość komórek, np. nerwowych, mięśniowych |
magnez | Mg | wchodzi w skład chlorofilu u roślin; u kręgowców występuje w małych ilościach w kościach oraz w komórkach w cytoplazmie | u roślin jego brak powoduje żółknięcie liści, u zwierząt brak magnezu może wywołać kurcze mięśni, np. tężyczkę |
siarka | S | wchodzi w skład białek; występuje w paznokciach i włosach | brak siarki powoduje u człowieka kruchość i łamliwość paznokci i włosów |
Znaczenie mikroskładników
Pierwiastek | Symbol chemiczny | Występowanie w organizmie | Rola w organizmie |
---|---|---|---|
żelazo | Fe | u zwierząt wchodzi w skład hemoglobiny | transport tlenu w postaci oksyhemoglobiny u roślin uczestniczy w wytwarzaniu chlorofilu |
jod | J | składnik tyroksyny - hormonu produkowanego przez tarczycę | tyroksyna wpływa na tempo przemiany materii i energii |
mangan | Mn | wchodzi w skład enzymów | wpływa na wzrost kości u ludzi, jego brak ogranicza rozmnażanie |
miedź | Cu | wchodzi w skład enzymów wpływających na proces oddychania | uczestniczy w wytwarzaniu chlorofilu u roślin i hemoglobiny u ludzi |
kobalt | Co | składnik witaminy B12 | uczestniczy przy produkcji hemoglobiny |
fluor | F | szkliwo nazębne | jego brak wywołuje próchnicę zębów |
cynk | Zn | składnik enzymów czynnych w przemianie białek i węglowodanów, składnik insuliny | jego brak powoduje powolne gojenie się ran, choroby skóry, łamliwość paznokci |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.