Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Znając wartościowość pierwiastków możemy łatwo napisać wzór sumaryczny i strukturalny cząsteczki złożonej z dwóch pierwiastków. Zasady te dotyczyć będą tylko tych cząsteczek, w których nie ma wiązań chemicznych między atomami tego samego pierwiastka.
- Piszemy obok siebie symbole pierwiastków (aby lepiej wyjaśnić zasady tworzenia wzorów, symbole pierwiastków będą teraz pisane w pewnej odległości).
- W prawym górnym rogu symbolu zapisujemy wartościowość pierwiastków liczbami rzymskimi.
- Spisujemy na krzyż liczby podające wartościowość
- Stosunek ten zapisujemy liczbami arabskimi w prawym dolnym rogu symbolu pierwiastka.
Interpretacja słowna: jedna cząsteczka Al2O3 jest zbudowana z dwóch atomów glinu i trzech atomów tlenu.
Wzór sumaryczny mówi nam, z ilu i z jakich atomów zbudowana jest dana molekuła.
Interpretacja słowna: Jedna cząsteczka CO2 (tlenku węgla (IV) lub dwutlenku węgla) jest zbudowana z jednego atomu węgla i dwóch atomów tlenu.
Model cząsteczki:
- Piszemy w pewnym oddaleniu symbole pierwiastków, które mają tworzyć związek chemiczny oraz ich wartościowość.
W wolnej przestrzeni pomiędzy symbolami pierwiastków przy każdym z nich piszemy tyle kropek, ilu jest on wartościowy.
Kropki łączymy parami za pomocą kresek.
Przy atomie glinu została wolna kropka. Rysujemy drugi atom tlenu i łączymy kreskami.
Przy atomie tlenu została wolna kropka. Rysujemy drugi atom glinu.
Przy atomie glinu zostały dwie wolne kropki. Rysujemy następny atom tlenu.
Powstał wzór strukturalny cząsteczki Al2O3.
Od każdego atomu glinu odchodzą trzy kreski, ponieważ glin w tym związku jest trójwartościowy.
Od każdego atomu tlenu odchodzą dwie kreski, ponieważ tlen jest dwuwartościowy.
Mając wzór strukturalny łatwo możemy zapisać wzór sumaryczny.
Piszemy obok siebie symbole pierwiastków. Ile razy we wzorze strukturalnym napisany jest symbol danego pierwiastka, to taką cyfrę wpisujemy za symbolem pierwiastka we wzorze sumarycznym. Ta cyfra oznacza, że tyle jest atomów tego pierwiastka w cząsteczce.
Są dwa symbole glinu i trzy symbole tlenu
Al2O3
Wartościowość pierwiastka równa jest liczbie wiązań, czyli kresek odchodzących od symbolu tego pierwiastka we wzorze strukturalnym związku.
Korzystamy z reguły „na krzyż”.
Al2O3
Wartościowość glinu jest równa liczbie atomów tlenu w cząsteczce.
Wartościowość tlenu jest równa liczbie atomów glinu w cząsteczce.
Nie zawsze jednak ta reguła się sprawdza.
CO2
Z zapisu wynikałoby, że węgiel jest dwuwartościowy, a tlen jednowartościowy. Wiemy jednak, że tlen jest zawsze dwuwartościowy, dlatego reguła „na krzyż” się nie sprawdza.
Przy wyznaczaniu wartościowości pierwiastków na podstawie wzoru sumarycznego należy korzystać z zależności:
Liczba atomów danego pierwiastka pomnożona przez jego wartościowość równa się liczbie atomów drugiego pierwiastka pomnożonej przez jego wartościowość.
Pamiętać przy tym należy, że:
- tlen jest zawsze dwuwartościowy,
- wodór jest zawsze jednowartościowy,
- chlor jest najczęściej jednowartościowy, podobnie wszystkie pierwiastki z 17 grupy układu okresowego,
- siarka w związkach z innymi pierwiastkami (w siarczkach) jest dwuwartościowa.
Nazwę związku danego pierwiastka z niemetalem tworzy się dodając do nazwy tego niemetalu końcówkę -ek i podając nazwę drugiego pierwiastka w dopełniaczu oraz jego wartościowość.
Aby podać nazwę, musimy znać wartościowość pierwiastków. Nazwę tworzymy od końca wzoru.
N2O5 tlenek azotu (V)
CO2 tlenek węgla (IV)
Jeżeli pierwiastek ma we wszystkich swoich związkach tę samą wartościowość, to jej nie podajemy.
Pierwiastki pierwszej grupy układu okresowego są jednowartościowe, a drugiej grupy zwykle dwuwartościowe.
MgO tlenek magnezu
NaCl chlorek sodu
FeCl3 chlorek żelaza (III)
CaS siarczek wapnia
Al2S3 siarczek glinu (III)
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.