Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Przemiany gospodarcze na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku

Przemiany gospodarcze na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku

W rozwoju gospodarczym ziem trzech zaborów pod koniec XIX wieku nastąpił postęp, którego główną przyczyną były przemiany zachodzące w rolnictwie. Uwłaszczenie chłopów nastąpiło: w zaborze rosyjskim w roku 1864, w zaborze pruskim w latach 1811-1850, w zaborze austriackim w roku 1848.

Rozwój rolnictwa i postęp w uzyskiwaniu plonów był możliwy dzięki wprowadzeniu maszyn i narzędzi rolniczych: siewników, żniwiarek, młocarni parowych, kosiarek, wieloskibowych pługów oraz zastosowania nowych metod pracy, np. płodozmianu, intensywnego nawożenia (wprowadzenie nawozów sztucznych) i upowszechnienia nowych upraw.

Najpomyślniej rozwijało się rolnictwo na terenie zaboru pruskiego, gdzie wprowadzano wszystkie nowości, gwarantujące wydajność upraw. Szybko rozwijał się przemysł spożywczy (cukrownie, gorzelnie w Poznańskiem), dla potrzeb rolnictwa powstały fabryki maszyn rolniczych. Hipolit Cegielski założył firmę zajmującą się handlem narzędziami i maszynami rolniczymi, a następnie warsztaty naprawcze, które stały się zalążkiem przyszłej fabryki narzędzi i maszyn rolniczych. Rolnictwo w Wielkopolsce stało się w 2 połowie XIX w. żywnościowym zapleczem Niemiec.

W zaborze rosyjskim i austriackim rolnictwo było mało wydajne, a ponadto w zaborze austriackim zacofane. Po uwłaszczeniu wzrosło zapotrzebowanie na artykuły przemysłowe na wsi, jednocześnie wieś dostarczała dla przemysłu coraz więcej siły roboczej, ponieważ uwłaszczenie nie objęło chłopów bezrolnych.

W Królestwie Polskim przemysł rozwijał się przede wszystkim dzięki możliwości stałego zbytu towarów na rynkach wschodnich. Wielkim ośrodkiem przemysłu włókienniczego stał się okręg łódzki, gdzie produkowano wyroby bawełniane i wełniane. Głównymi ośrodkami przemysłu ciężkiego były: Zagłębie Dąbrowskie, Zagłębie Staropolskie, gdzie znajdowały się kopalnie węgla, rud żelaza, cynku i ołowiu, zakłady hutnicze, i Warszawa, gdzie koncentrował się przemysł maszynowy.

W zaborze pruskim największym ośrodkiem przemysłowym był Górny Śląsk (zagłębie węglowe i hutnicze), który dostarczał 1/3 produkcji węgla i stali dla Cesarstwa Niemieckiego.

Różnice w rozwoju gospodarczym ziem polskich

Obszar Rolnictwo Przemysł
zabór pruski
  • łączenie gruntów,
  • mechanizacja,
  • uprawa roślin pastewnych,
  • płodozmian,
  • warzywnictwo,
  • zastosowanie nawozów sztucznych
  • przemysł spożywczy:
    • cukrownictwo
    • piwowarstwo
    • młynarstwo
    • tytoniowy (Elbląg)
    • Fabryka narzędzi i maszyn rolniczych H. Cegielskiego (1855 r.)
  • przemysł ciężki:
    • górnictwo, hutnictwo na terenie Górnego Śląska
  • okrętowy: Gdańsk, Elbląg, Szczecin
zabór rosyjski
  • wzrost powierzchni gruntów ornych i produkcji zbóż,
  • uprawa systemem trójpolowym
  • przemysł rolno-spożywczy:
    • cukrownie (Wołyń, Podole)
    • piwowarstwo
    • gorzelnictwo
    • młynarstwo
  • przemysł włókienniczy (okręg łódzki i białostocki)
  • przemysł wydobywczy
  • przemysł metalurgiczny i maszynowy (Zagłębie Staropolskie, Dąbrowskie, Warszawa)
zabór austriacki
  • zacofanie gospodarcze wsi
  • szachownica pól
  • mały nakład pracy i środków
  • przemysł spożywczy:
    • gorzelnictwo
    • młynarstwo
    • piwowarstwo
  • górnictwo (okreg krakowsko-chrzanowski):
    • wydobywanie i oczyszczanie ropy naftowej

Najbardziej rozwiniętą gospodarczo częścią ziem polskich były Górny Śląsk i Wielkopolska w zaborze pruskim oraz Zagłębie Dąbrowskie i okręg łódzki w zaborze rosyjskim.

Przeszkodą w rozwoju gospodarczym ziem polskich na przełomie XIX i XX wieku był podział terytorium między państwa zaborcze. Każdy z trzech regionów Polski działał powiązany ekonomicznie z organizmem gospodarczym danego państwa. Granice celne i różne waluty stały się zaporą w kształtowaniu się polskiego rynku wewnętrznego.

Zobacz podobne opracowania

  • Podstawowa
  • Historia
  • Europa i świat na przełomie XIX i XX wieku
  • Podstawowa
  • Historia
  • Europa i świat na przełomie XIX i XX wieku
  • Podstawowa
  • Historia
  • Europa i świat na przełomie XIX i XX wieku
  • Podstawowa
  • Historia
  • Europa i świat na przełomie XIX i XX wieku

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.