Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Badania krwi są ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej, gdyż pozwalają wykryć lub wykluczyć różne choroby, niekoniecznie dotyczące krwi. Najczęściej wykonywane badania to morfologia krwi i OB.
Morfologia to opis podstawowych parametrów krwi.
W opisie morfologicznym uwzględnia się najczęściej:
Hematokryt (skrót: HTC) - jest to stosunek objętości krwinek do objętości całej krwi wyrażony w procentach. Wynosi on około 40%, przy czym u mężczyzn jest nieco wyższy niż u kobiet. Niski hematokryt może świadczyć o anemii.
Liczbę erytrocytów w 1 mm3 (skrót: RBC) - norma wynosi od około 4 do 5,5 milio-na, przy czym u mężczyzn jest ona wyższa. Osoby przez dłuższy czas przebywające wysoko n.p.m. mają wyższą liczbę erytrocytów (i tym samym wyższy hematokryt). Jest to wyraz adaptacji do panującego tam niższego ciśnienia. Z kolei spadek ilości erytrocytów świadczy o anemii.
Liczbę leukocytów w 1 mm3 (skrót: WBC) - norma dla obu płci wynosi 6-8 tysięcy, przy czym podczas infekcji wzrasta powyżej 10 tys. Podwyższona liczba leukocytów może utrzymywać się jeszcze przez jakiś czas po chorobie - stan taki nazywany jest leukocytozą i zwykle mija samoistnie. Natomiast utrzymujący się przez długi czas wysoki poziom leukocytów oraz jednoczesne zaburzenie ilościowej proporcji pomiędzy poszczególnymi ich rodzajami, a także pojawienie się we krwi niedojrzałych form są objawami białaczki (leukemii).
Liczbę płytek krwi w 1 mm3 (skrót: PLT) - norma to 200-400 tysięcy, obniżona liczba świadczy o zaburzeniach w krzepnięciu krwi.
Badanie OB., czyli opad krwinek (skrót: ESR) towarzyszy często morfologii i polega na pomiarze tempa opadania erytrocytów w jednostce czasu. Przeciętnie wynosi około 10 mm w ciągu godziny. Wzrost tej wartości świadczy o przebiegających w organizmie procesach zapalnych.
Bardziej specjalistyczne badania krwi mogą być pomocne przy diagnozowaniu wielu różnych chorób, przykładowo:
- badanie poziomu glukozy we krwi jest pomocne przy diagnozowaniu cukrzycy
- badanie poziomu cholesterolu pozwala określić stopień zagrożenia miażdżycą
- badanie aktywności niektórych enzymów pozwala wykryć niektóre schorzenia wątroby
- badanie poziomu przeciwciał pozwala zdiagnozować choroby zakaźne.
Anemia (niedokrwistość)
Choroba ta występuje wówczas, gdy we krwi znajduje się zbyt mała liczba erytrocytów, lub gdy erytrocyty są w niedostatecznym stopniu wypełnione hemoglobiną. W obydwu przypadkach skutek jest ten sam - krew transportuje zbyt mało tlenu, co prowadzi do niedotlenienia tkanek i jest niebezpieczne szczególnie dla mózgu i serca. Objawami anemii jest ogólne osłabienie, senność, zaburzenia pamięci oraz bladość skóry i błon śluzowych. Przyczyny anemii są różnorodne, najczęściej są to:
- brak żelaza jako składnika hemoglobiny lub brak witamin koniecznych do jej wytwarzania (B11, B12)
- zaburzenia pracy szpiku kostnego
- duży ubytek krwi na skutek krwotoku.
Szczególnym przypadkiem anemii jest anemia sierpowata. Jest to choroba dziedziczna, w której u chorego występuje nieprawidłowa hemoglobina. Wypełnione taką hemoglobiną erytrocyty przyjmują charakterystyczny, sierpowaty kształt. Zmieniona hemoglobina ma słabe powinowactwo z tlenem, a erytrocyty tracą swoją elastyczność, nie mogą przecisnąć się przez naczynia włosowate i powodują ich zaczopowanie.
Białaczka (leukemia)
Białaczka jest chorobą nowotworową szpiku kostnego. Dotknięte transformacją nowotworową komórki macierzyste szpiku zaczynają produkować ogromne ilości leukocytów, szczególnie jednego rodzaju. W dodatku rosnąca ich liczba wypiera inne komórki krwi, w tym erytrocyty, stąd białaczce towarzyszy zwykle anemia. Upośledzeniu ulega bariera szpikowa i do krwi przedostają się niedojrzałe komórki. To wszystko można wykryć przy szczegółowych badaniach morfologicznych. Białaczka, dzięki postępowi medycyny, jest chorobą coraz częściej całkowicie uleczalną.
Hemofilia
Jest chorobą o podłożu genetycznym, polega na mutacji genu odpowiedzialnego za powstawanie jednego z czynników niezbędnych podczas przekształcania fibrynogenu w fibrynę. Skutkiem tego jest brak krzepnięcia krwi. Chorzy muszą być pod stałą kontrolą lekarską i otrzymują preparaty zawierające brakujący czynnik.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.