Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Regulacja nerwowo-hormonalna - regulacja wydzielania hormonów

Regulacja nerwowo-hormonalna - regulacja wydzielania hormonów

Ilość hormonów we krwi, jako substancji regulujących różne ważne procesy życiowe, musi być precyzyjnie kontrolowana. Podstawowe mechanizmy regulacyjne to:

- zasada ujemnego sprzężenia zwrotnego

- antagonistyczne działanie hormonów

- kontrola ze strony układu nerwowego.

Zasada ujemnego sprzężenia zwrotnego

Ten sposób regulacji odnosi się do hormonów wydzielanych przez gruczoły kontrolowane przez przysadkę mózgową za pomocą hormonów tropowych. Gruczoły te to:

- tarczyca - jej praca jest stymulowana przez hormon tyreotropowy (TSH),

- kora nadnerczy - pobudzana przez hormon kortykotropowy (ACTH),

- jajniki i jądra - pobudzane przez hormony gonadotropowe: hormon pęcherzykowy (FSH) i luteinizujący (LH).

Przysadka mózgowa poddana jest z kolei kontroli podwzgórza, które, uwalniając określone hormony, pobudza lub hamuje jej działanie, pośrednio wpływając na pracę gruczołów.

Zasada ujemnego sprzężenia zwrotnego na przykładzie tarczycy:

- wysoki poziom tyroksyny we krwi wpływa hamująco na pracę gruczołów nadrzędnych: podwzgórza i przysadki mózgowej

- podwzgórze wydziela hormon hamujący pracę przysadki

- przysadka, hamowana dwoma sposobami (przez podwzgórze i przez wysoki poziom tyroksyny) przestaje wydzielać TSH

- tarczyca pod wpływem braku TSH przestaje produkować tyroksynę

- podwzgórze, rejestrując obniżający się poziom tyroksyny we krwi, rozpoczyna wydzielanie hormonu pobudzającego pracę przysadki

- przysadka, pobudzana przez podwzgórze i stymulowana niskim poziomem tyroksyny we krwi, rozpoczyna wydzielanie TSH

- wzrastający poziom TSH działa na tarczycę, która rozpoczyna wydzielanie tyroksyny

Schemat ujemnego sprzężenia zwrotnego na przykładzie wydzielania tyroksyny. Podwzgórze, hormony regulujące pracę przysadki, przysadka mózgowa, hormon tyreotropowy, tarczyca, tyroksyna, wysoki poziom hormonu we krwi, niski poziom hormonu we krwi, hamowanie pobudzanie.

Antagonistyczne działanie hormonów

Czynnikiem regulującym wydzielanie hormonów jest poziom określonej substancji we krwi. W ten sposób regulowane jest wydzielanie hormonów:

- insuliny i glukagonu - czynnikiem regulującym jest poziom glukozy we krwi

- kalcytoniny i parathormonu - czynnikiem regulującym jest poziom wapnia we krwi.

Zasada antagonistycznego działania hormonów na przykładzie insuliny i glukagonu:

- wysoki poziom glukozy we krwi jest sygnałem dla komórek trzustki (komórki β) do wydzielania insuliny

- pod wpływem insuliny komórki wątroby rozpoczynają syntezę glikogenu

- poziom glukozy we krwi spada

- niski poziom glukozy we krwi jest sygnałem dla komórek trzustki (komórki α) do produkcji glukagonu

- pod wpływem glukagonu komórki wątroby rozkładają glikogen i uwalniają glukozę do krwi

- poziom glukozy we krwi rośnie.

Schemat antagonistycznego działania insuliny i glukagonu. Trzustka (pobudzenie komórek wydzielających glukagon), wątroba (rozpad glikogenu i uwalnianie glukozy), podwyższony poziom glukozy we krwi, trzustka (pobudzenie komórek wydzielających insulinę), wątroba (wiązanie glukozy w postaci glikogenu), obniżony poziom glukozy we krwi.

Kontrola ze strony układu nerwowego

Bezpośredni wpływ układu nerwowego na wydzielanie hormonów można zaobserwować na przykładzie adrenaliny. Jest ona produkowana przez rdzeń nadnerczy pod wpływem bodźca nerwowego idącego z mózgu. W pracy innych gruczołów wpływ układu nerwowego jest pośredni, niemniej układ hormonalny w całości jest poddany jego kontroli.

Zobacz podobne opracowania

  • Liceum
  • Biologia
  • Organizm człowieka jako zintegrowana całość
  • Liceum
  • Biologia
  • Organizm człowieka jako zintegrowana całość
  • Liceum
  • Biologia
  • Organizm człowieka jako zintegrowana całość
  • Liceum
  • Biologia
  • Organizm człowieka jako zintegrowana całość
  • Liceum
  • Biologia
  • Organizm człowieka jako zintegrowana całość

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.