Głównym składnikiem skał gipsowych jest siarczan (VI) wapnia CaSO4. W przyrodzie występują dwa minerały zawierające ten związek:
- anhydryt o wzorze CaSO4,
- gips krystaliczny lub alabaster o wzorze CaSO4 · 2H2O
CaSO4 · 2H2O - dwuwodny siarczan (VI) wapnia
Gips krystaliczny jest hydratem. Kropka we wzorze oznacza, że do jednej cząsteczki siarczanu (VI) wapnia przyłączone są dwie cząsteczki wody.
Sól zawierającą w sieci krystalicznej cząsteczki wody nazywamy solą uwodnioną lub hydratem.
Woda zawarta w gipsie krystalicznym łatwo się odrywa pod działaniem temperatury i powstaje wtedy gips palony.
Możemy to przedstawić modelowo:
Proces prażenia gipsu możemy przedstawić za pomocą równania reakcji:
Dwie cząsteczki gipsu krystalicznego (dwuwodnego siarczanu (VI) wapnia) pod wpływem temperatury rozkładają się na jedną cząsteczkę gipsu palonego (półwodnego siarczanu (VI) wapnia) i trzy cząsteczki wody.
Gips palony to białe ciało stałe nierozpuszczalne w wodzie. Ten proszek zmieszany z wodą bardzo szybko twardnieje i jest stosowany do usztywniania złamanych kości.
Przyczyną twardnienia gipsu jest proces odwrotny do zachodzącego podczas prażenia.
Gips twardnieje, ponieważ wiąże wodę i przechodzi w gips krystaliczny.
Gips palony (proszek) pod wpływem wody przechodzi w gips krystaliczny (twardą skałę).
Reakcję twardnienia gipsu możemy przedstawić modelowo:
Równanie reakcji twardnienia gipsu:
Jedna cząsteczka gipsu palonego (półwodnego siarczanu (VI) wapnia) reaguje z trzema cząsteczkami wody i powstają dwie cząsteczki gipsu krystalicznego (dwuwodnego siarczanu (VI) wapnia).
Skały gipsowe występują na Dolnym Śląsku, w Kłodawie, dolinie Nidy, Wieliczce i Bochni.
Zastosowanie:
Alabaster stosowany jest do wyrobu przedmiotów ozdobnych.
Gips stosowany jest w medycynie, jako materiał na formy odlewnicze i rzeźby oraz w przemyśle papierniczym i budowlanym.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.