Czynniki wywołujące niszczenie gleb.
1. Erozja, czyli wymywanie przez wodę lub wywiewanie przez wiatr cząsteczek gleby. Bezpośrednią przyczyną jest zniszczenie szaty roślinnej przez wycinanie lasów, nieprawidłowa uprawa ziemi, wypas bydła, nieprawidłowe melioracje.
2. Zmiany stosunków wodnych w glebie - np. susza powoduje pustynnienie i stepowienie gleby.
3. Odpady ciekłe i stałe - np. ścieki, odpady przemysłowe.
4. Zanieczyszczenia rolnicze - np. niewłaściwe stosowanie nawozów sztucznych, gnojowicy, chemicznych środków ochrony roślin.
5. Wyłączenie gleb z produkcji rolnej i leśnej - np. pozyskiwanie terenów na rozbudowę domów, dróg.
Przez degradację gleb rozumiemy postępujący ubytek próchnicy, czyli mieszaniny substancji organicznych gleby, powstałej w wyniku rozkładu martwych szczątków roślin i zwierząt.
Wskaźnikiem degradacji gleby jest zmiana jej odczynu. Najlepsze są gleby obojętne.
Zakwaszenie gleb zachodzi bardzo często i może być spowodowane:
- kwaśnymi opadami,
- hydrolizą soli, czyli reakcją jonów soli z wodą,
- rozkładem substancji organicznych w glebie,
- kwasami organicznymi i nieorganicznymi stanowiącymi produkty odżywiania roślin,
- obniżeniem poziomu wód gruntowych.
Zakwaszenie gleb prowadzi do wymywania wielu substancji niezbędnych do życia roślin, np. magnezu, wapnia, powoduje zwiększenie zawartości metali ciężkich w glebie (kadmu, ołowiu).
W celu zmniejszenia zakwaszenia gleb stosuje się wapnowanie, a przy tym następuje powtórne wprowadzenie jonów Ca2+ w strukturę gleby, z której zostały one wyparte przez kationy wodorowe H+ pochodzące z opadów „kwaśnych deszczy”.
W czasie wapnowania wapno wiąże się z kwasem zawartym w glebie, jeżeli jest to np. kwas siarkowy (VI), to zachodzi reakcja:
Jedna cząsteczka tlenku wapnia reaguje z jedną cząsteczką kwasu siarkowego (VI), w wyniku reakcji powstaje jedna cząsteczka siarczanu (VI) wapnia i jedna cząsteczka wody.
Skutki zanieczyszczenia gleb:
- zmniejszenie plonów,
- zanieczyszczenie żywności (konsekwencje zdrowotne),
- zakłócenie funkcjonowania naturalnych ekosystemów.
Jak można zapobiegać zanieczyszczeniu gleby?
- wprowadzić ostre ograniczenia emisji (wypuszczania) zanieczyszczeń dla zakładów pracujących w rejonach rolniczych,
- tworzyć zapory z zieleni chroniące gleby, np. przy drogach,
- prowadzić rolnictwo ekologiczne polegające na zaniechaniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych, a stosowaniu środków biologicznych oraz odpowiedniego doboru sąsiedztwa upraw,
- stosować rekultywację, czyli działania, których celem jest przywrócenie odpowiedniej jakości gleby.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.