Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Niemcy po zwycięstwie nad Francją dążyły do zapewnienia sobie dominującej pozycji w Europie. Celem polityki zagranicznej kanclerza Bismarcka było związanie Niemiec sojuszami z sąsiadami: Cesarstwem Rosyjskim i Monarchią Austro-Węgierską oraz niedopuszczenie do sojuszu tych państw z Francją. Francja miała być izolowana na arenie międzynarodowej. We wrześniu 1872 roku odbył się zjazd cesarzy w Berlinie. W trakcie rozmów doszło do uzgodnienia wielu ważnych kwestii, których konsekwencją były porozumienia wojskowe i polityczne zawarte między Rosją, Austro-Węgrami i II Rzeszą Niemiecką.
Wydawało się, że dojdzie do nowej wojny francusko-niemieckiej - po interwencji dyplomacji angielskiej i rosyjskiej Bismarck wycofał się z ataków na Francję, a wydarzenie to wprowadziło w stosunkach rosyjsko-niemieckich pierwsze konflikty.
Do kolejnych napięć między wątpliwymi sojusznikami przyczyniła się kwestia wschodnia. W sierpniu 1875 r. wybuchło powstanie w Hercegowinie znajdującej się pod panowaniem Turcji. Niebawem (maj 1876) do walki przeciwko Turcji stanęli Bułgarzy. Caratowi wydawało się, że nadarza się dogodna okazja do rozciągnięcia większych wpływów na Bałkanach, a także osłabienia Turcji i podjęcia bardziej aktywnej polityki rosyjskiej na Bliskim Wschodzie. Wpływy rosyjskie na Bałkanach były nie do przyjęcia zarówno dla Austro-Węgier pragnących rozszerzenia swoich wpływów na tym terenie, jak i dla Wielkiej Brytanii. Rosja, mając podpisaną konwencję wojskową z Austrią i sojusz z Rumunią, w 1877 r. podjęła kroki wojenne przeciwko Turcji. Wobec błyskawicznego marszu Rosji na południe i odniesienia kilku ważnych zwycięstw został podpisany w marcu 1878 r. pokój rosyjsko-turecki w San Stefano. Jego postanowienia - duże nabytki rosyjskie na Bałkanach i Kaukazie - wywołały kontrakcję Austrii i Anglii. Na skutek nacisków dyplomatycznych doszło do wycofania się Rosji z części zdobytych terenów.
Celem ułożenia stosunków na Półwyspie Bałkańskim został zwołany kongres pokojowy w Berlinie (13 czerwca - 13 lipca 1878 r.). W wyniku postanowień pełną niezależność otrzymały Rumunia, Serbia i Czarnogóra. Utworzone zostało księstwo bułgarskie w lennej zależności od Turcji. Bośnia-Hercegowina, formalnie pozostająca pod panowaniem tureckim, została oddana tymczasowo Austro-Węgrom. Rosja musiała zadowolić się niewielkimi nabytkami. Wielka Brytania otrzymała Cypr, a Francja uzyskała zgodę na zajęcie Tunisu. Konsekwencją kongresu berlińskiego i kwestii wschodniej było przekonanie, że sojusz trzech cesarzy przeszedł w praktyce do historii.
Z biegiem czasu doszło do napięcia w stosunkach między Rosją a Niemcami, co wyraziło się m.in. w ograniczeniu współpracy gospodarczej. W Rosji po raz pierwszy pojawiły się propozycje ewentualnego układu z Francją. Niemcy tymczasem z całą świadomością skierowały swoją uwagę na Austro-Węgry. W konsekwencji w październiku 1879 r. w Wiedniu został podpisany traktat niemiecko-austriacki wymierzony w Rosję. Niebawem doszło do zacieśnienia współpracy między obu państwami także na polu gospodarczym. Niemcy przez ziemie Austro-Węgier podjęły ekspansję ekonomiczną na Bałkany i do Turcji. Choć podpisany tajny układ między trzema cesarzami w 1881 r. dzielił Bałkany na strefy wpływów rosyjskich i austriackich, to jednak trwałego porozumienia nie przyniósł.
Układ niemiecko-austriacki z 1879 r. tworzył trwały związek tych państw - Dwuprzymierze. W maju 1882 r. został podpisany trójstronny układ niemiecko-austriacko-włoski zapoczątkowujący jeden z wielkich bloków militarno-politycznych - Trójprzymierze. Przetrwał on do 1914 r.
W roku 1883 został podpisany traktat austriacko-rumuński, do którego przystąpiły Niemcy. Był on wymierzony w Rosję. Stanowiło to jawne wypowiedzenie traktatu trzech cesarzy z 1882 roku. Choć udało się Bismarckowi zawrzeć traktat reasekuracyjny z Rosją (czerwiec 1887), to jednak w praktyce nie odegrał on większej roli. Apogeum sukcesów polityki międzynarodowej Bismarcka zamyka rok 1887. Tzw. traktat reasekuracyjny z Rosją, porozumienie śródziemnomorskie z Austro-Węgrami, Włochami i Londynem (grudzień 1887), wymiana not z Hiszpanią noszą nazwę bismarckowskiego systemu sojuszy. Ich celem było odizolowanie Francji oraz zagwarantowanie Niemcom aktywnego udziału w polityce europejskiej. W wielkiej myśli kanclerza kryło się jednak wiele punktów zapalnych. Niebawem kolejne problemy bałkańskie doprowadziły do zaostrzenia stosunków między Wiedniem a Petersburgiem i napięć w kontaktach na linii Berlin - Petersburg.
Od roku 1888 Francja systematycznie udzielała pomocy finansowej Rosji. Następowało stałe i systematyczne zbliżenie między państwami. Na skutek odnowienia Trójprzymierza (1891) i porozumienia brytyjsko-niemieckiego doszło do wymiany not dyplomatycznych między Republiką Francuską a Rosją. W sierpniu 1892 r. została podpisana rosyjsko-francuska konwencja wojskowa. Umowa przewidywała wzajemne udzielenie sobie pomocy w wypadku ataku na któreś z państw ze strony Niemiec, Włoch lub Austro-Węgier. Porozumienie to dało początek powstaniu drugiego bloku polityczno-wojskowego w Europie. W ten sposób Francja wyszła z międzynarodowej izolacji. Kolejnym sukcesem polityki francuskiej było podpisanie w grudniu 1900 r. tajnej umowy z Włochami (rozgraniczenie stref wpływów w Afryce) i układu politycznego z lipca 1902 r. (Włochy zobowiązały się nigdy nie występować w wojnie przeciwko Francji).
Dla Francji oderwanie Anglii od współpracy z Niemcami stawało się kwestią racji stanu. Sytuację utrudniały historyczne rozbieżności oraz współczesna rywalizacja o obszary kolonialne. Powstrzymywanie się Anglii od uczestnictwa w polityce na kontynencie europejskim (wspaniałe odosobnienie) stawało się coraz trudniejsze z uwagi na konflikty w koloniach państw europejskich. Brytyjskiej dyplomacji zależało teraz na pozyskaniu sojuszników lub przynajmniej partnerów właśnie w Europie. Z Rosją było to bardzo trudne z uwagi na rywalizację na Bliskim Wschodzie. Niemcy, po rezygnacji z koncepcji politycznych Bismarcka, nie chciały porozumienia, Włochy były zbyt słabe - pozostawała Francja.
Po długich rozmowach 8 kwietnia 1904 roku została podpisana francusko-angielska umowa - Entente Cordiale (serdeczne porozumienie), która stała się podstawą sojuszu tych państw w następnych latach, a szczególnie podczas wielkiej wojny światowej.
Pierwszy kryzys marokański - marzec 1905 - styczeń 1906 - umocnił sojusz francusko-angielski, a wobec komplikującej się sytuacji międzynarodowej, gwałtownie postępującego procesu rozbudowy potencjału militarnego Niemiec i ich ekspansji kolonialnej doszło nawet do rozszerzenia Entente Cordiale. Rosja, sojusznik Francji, na Bliskim Wschodzie rywalizowała o wpływy z Anglią. Z kolei Anglia, sojusznik Francji, wobec coraz bardziej napiętej sytuacji na świecie, zaczęła poważniej myśleć o rozszerzeniu układu francusko-angielskiego. Rosja po klęsce w wojnie z Japonią chciała bardziej aktywnie skierować swoje wpływy polityczne na Bałkany, co musiało wywołać zaniepokojenie Austro-Węgier i sojuszników. Wobec przewidywanego skomplikowania sytuacji Rosja zaczęła szukać zbliżenia z Anglią.
W sierpniu 1907 r. zostały podpisane układy angielsko-rosyjskie. Regulowały one kwestie sporne w Azji Środkowej. Wielka Brytania zgodziła się na neutralność Tybetu, Rosja wyraziła zgodę na wprowadzenie protektoratu brytyjskiego w Afganistanie. Persję podzielono na trzy strefy: wpływów rosyjskich, wpływów brytyjskichoraz neutralną. W ten sposób powstało Trójporozumienie - francusko-rosyjski traktat wojskowy, francusko-brytyjskie Entente Cordiale i brytyjsko-rosyjskie porozumienie - przeciwstawny blok wobec Trójprzymierza.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.