Okresem szczególnego rozwoju ruchu robotniczego był koniec XIX wieku. Nastąpił wzrost liczebny robotników (związane to było z gwałtownym rozwojem przemysłowym) i świadomości samych robotników, jak i przekonanie o ich własnej sile. Robotnicy podejmowali walkę o swoje interesy organizując strajki, w których brało udział często kilkadziesiąt tysięcy osób. Cechą charakterystyczną akcji strajkowych był solidaryzm robotników z różnych państw, co doprowadziło do ściślejszej współpracy i zwarcia szeregów w walce o swoje prawa. Wraz ze wzrostem liczby partii robotniczych rosło ich znaczenie. Niebawem przedstawiciele partii socjalistycznych zasiedli w parlamentach. Dużą rolę w życiu robotniczym odgrywały związki zawodowe, które stopniowo podejmowały pracę w warunkach legalnych (pierwszy legalny związek zawodowy 1866, Belgia). Liczba członków związków zawodowych stale wzrastała.
Przewodnictwo w międzynarodowym ruchu robotniczym przypadło niemieckiej partii socjaldemokratycznej, a jej autorytet wzrósł szczególnie po odniesieniu zwycięstwa w walce, jaką prowadził przeciwko niej kanclerz Bismarck.
Wśród ideologów partii socjalistycznych występowały znaczne różnice ideologiczne na temat celów i metod działalności partii robotniczych. Na tym tle doszło do podziałów w ruchu socjalistycznym. Szczególnie w trakcie działalności II Międzynarodówki rywalizowały o wpływy wśród robotników różne kierunki ruchu socjalistycznego. Niektóre z nich przedstawiono w tabelce.
Kierunek, autor | Założenia ideologiczne kierunków w ruchu socjalistycznym |
---|---|
socjalizm naukowy Karol Marks, Fryderyk Engels, kontynuator W. I. Lenin |
|
reformizm w Niemczech we Francji millerandyzm |
|
rewizjonizm Eduard Bernstein |
|
anarchizm Pierre-Joseph Proudhon, Michał Bakunin |
|
Różnice ideologiczne przedstawicieli poszczególnych frakcji doprowadziły do rozwiązania I Międzynarodówki (1876). Wobec rozwoju partii robotniczych konieczne stało się zespolenie i koordynacja działań podejmowanych przez różne partie socjalistyczne - konieczność powołania nowej międzynarodowej organizacji. W lipcu 1889 r. w Paryżu odbył się zjazd przedstawicieli kilku partii robotniczych z Europy. Przyjmuje się, że wydarzenie to rozpoczyna działalność II Międzynarodówki. Donajaktywniejszych uczestników zjazdu należeli: Edouard Vaillant, Paul Lafargue, Wilhelm Liebknecht, August Bebel, Jerzy Plechanow i Piotr Lawrow. Na zjeździe uznano, że:
- obowiązkiem robotników jest walka z ustrojem kapitalistycznym wszelkimi dostępnymi środkami na płaszczyźnie ekonomicznej i politycznej;
- żądano energicznego podjęcia kwestii wprowadzenia ustawodawstwa socjalnego, ustanowiono dzień 1 maja świętem robotników;
- poszczególne partie socjalistyczne zostały sekcjami II Międzynarodówki.
Do wybuchu I wojny światowej odbyło się 9 kongresów II Międzynarodówki. Zostało na nich określone stanowisko ruchu socjalistycznego w wielu istotnych kwestiach ekonomicznych i politycznych:
- uznano konieczność walki o powszechne prawo wyborcze (Zurych 1893);
- domagano się zniesienia stałych armii, pokojowego rozstrzygania konfliktów, zniesienia tajności traktatów międzynarodowych (Londyn 1896);
- uznano udział przedstawicieli partii socjalistycznych w rządach państw kapitalistycznych za sprawę taktyki każdej z partii (Paryż 1900); ostatecznie zdecydowano się nie podejmować współpracy z partiami burżuazyjnymi i nie brać udziału w obradach parlamentów, powstrzymać się od uczestniczenia w pracach rządów państw kapitalistycznych (Amsterdam 1904);
- uznano za konieczne walkę o pokój, sprzeciwianie się zbrojeniom, militaryzmowi i kolonializmowi (Stuttgart 1907), wypowiedziano się zdecydowanie przeciwko wojnie, w obronie pokoju (Bazylea 1912).
Mimo antywojennej postawy socjalistów w 1914 roku wybuchła I wojna światowa, mobilizacja w każdym z państw została przeprowadzona, a niektórzy posłowie socjalistyczni w swoich parlamentach głosowali za zwiększonymi wydatkami na wojnę.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.