Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Ruch robotniczy przełomu wieków - działalność II Międzynarodówki

Ruch robotniczy przełomu wieków - działalność II Międzynarodówki

Okresem szczególnego rozwoju ruchu robotniczego był koniec XIX wieku. Nastąpił wzrost liczebny robotników (związane to było z gwałtownym rozwojem przemysłowym) i świadomości samych robotników, jak i przekonanie o ich własnej sile. Robotnicy podejmowali walkę o swoje interesy organizując strajki, w których brało udział często kilkadziesiąt tysięcy osób. Cechą charakterystyczną akcji strajkowych był solidaryzm robotników z różnych państw, co doprowadziło do ściślejszej współpracy i zwarcia szeregów w walce o swoje prawa. Wraz ze wzrostem liczby partii robotniczych rosło ich znaczenie. Niebawem przedstawiciele partii socjalistycznych zasiedli w parlamentach. Dużą rolę w życiu robotniczym odgrywały związki zawodowe, które stopniowo podejmowały pracę w warunkach legalnych (pierwszy legalny związek zawodowy 1866, Belgia). Liczba członków związków zawodowych stale wzrastała.

Przewodnictwo w międzynarodowym ruchu robotniczym przypadło niemieckiej partii socjaldemokratycznej, a jej autorytet wzrósł szczególnie po odniesieniu zwycięstwa w walce, jaką prowadził przeciwko niej kanclerz Bismarck.

Wśród ideologów partii socjalistycznych występowały znaczne różnice ideologiczne na temat celów i metod działalności partii robotniczych. Na tym tle doszło do podziałów w ruchu socjalistycznym. Szczególnie w trakcie działalności II Międzynarodówki rywalizowały o wpływy wśród robotników różne kierunki ruchu socjalistycznego. Niektóre z nich przedstawiono w tabelce.

Kierunek, autor Założenia ideologiczne kierunków w ruchu socjalistycznym
socjalizm naukowy
Karol Marks, Fryderyk Engels, kontynuator W. I. Lenin
  • oparcie założeń socjalizmu na obserwacji i naukowym uzasadnieniu zmian zachodzących w społeczeństwach;
  • rozwinięcie teorii walki klas – w każdych warunkach i na różnym szczeblu rozwoju ludzkości istnieje walka między klasami – uciskani przeciwko uciskającym – w konsekwencji prowadzi to do dyktatury proletariatu, czyli etapu przejścia od społeczeństwa podzielonego na klasy do społeczeństwa bezklasowego;
  • walka klas obejmuje wszelkie dziedziny życia – gospodarkę, politykę, ideologię;
  • obalenie ustroju kapitalistycznego – na drodze rewolucji przeprowadzonej przez samych robotników – rewolucja proletariacka – grupy najbardziej świadomej swych praw i celów;
reformizm w Niemczech
we Francji millerandyzm
  • ten kierunek ideologiczny pojawia się wśród socjalistów po odniesieniu przez nich sukcesów wyborczych w wyborach parlamentarnych;
  • możliwość przejścia od kapitalizmu do socjalizmu na drodze reform, drogą ewolucji ustroju państwa. Udział socjalistów w pracach parlamentów i rządów miał przynieść poprawę pozycji robotnika, wprowadzenie reform socjalnych;
  • działalność reformistów i ich poglądy zwalczane przez Marksa, Engelsa i ich następców;
rewizjonizm Eduard Bernstein
  • tezy Marksa o rychłym upadku kapitalizmu nie znalazły potwierdzenia, kapitalizm demokratyzuje się;
  • konieczność wprowadzenia w rolnictwie i przemyśle rozproszenia środków produkcji – dekoncentracji;
  • przejście od kapitalizmu do socjalizmu na drodze długotrwałych reform organicznych, konieczność propagowania postępu – nie dla rewolucyjnej drogi, jaką proponował marksizm;
  • znalazł zwolenników w wielu krajach, choć był ostro zwalczany przez lewe skrzydło socjalistów – marksizm;
anarchizm
Pierre-Joseph Proudhon, Michał Bakunin
  • źródłem wszelkiego zła, wyzysku, niesprawiedliwości jest państwo, które wywiera przymus. Walka klas nie jest źródłem zła i niesprawiedliwości;
  • odrzucenie wszelkich autorytetów, prawodawstwa, wszelkiej władzy – dyktatura proletariatu to też władza, dlatego ją odrzucali. Każde państwo (również rewolucyjne), będzie dążyło do narzucenia rządów despotycznych, nie na rzecz wolności – walka z państwem i jego instytucjami;
  • obalić państwo miał ruch chłopski. Jednostki miały łączyć się w grupy wytwórcze, a te w federacje. Federacje miały wspólnie pracować i sprawiedliwie dzielić zyski;
  • partia dla anarchistów to jedna z instytucji państwa i forma ograniczająca człowieka – postulat zniesienia partii;
  • anarchiści zwalczani przez inne odłamy socjalistów, zwłaszcza marksistów, wykluczeni z obrad I i II Międzynarodówki.

Różnice ideologiczne przedstawicieli poszczególnych frakcji doprowadziły do rozwiązania I Międzynarodówki (1876). Wobec rozwoju partii robotniczych konieczne stało się zespolenie i koordynacja działań podejmowanych przez różne partie socjalistyczne - konieczność powołania nowej międzynarodowej organizacji. W lipcu 1889 r. w Paryżu odbył się zjazd przedstawicieli kilku partii robotniczych z Europy. Przyjmuje się, że wydarzenie to rozpoczyna działalność II Międzynarodówki. Donajaktywniejszych uczestników zjazdu należeli: Edouard Vaillant, Paul Lafargue, Wilhelm Liebknecht, August Bebel, Jerzy Plechanow i Piotr Lawrow. Na zjeździe uznano, że:

- obowiązkiem robotników jest walka z ustrojem kapitalistycznym wszelkimi dostępnymi środkami na płaszczyźnie ekonomicznej i politycznej;

- żądano energicznego podjęcia kwestii wprowadzenia ustawodawstwa socjalnego, ustanowiono dzień 1 maja świętem robotników;

- poszczególne partie socjalistyczne zostały sekcjami II Międzynarodówki.

Do wybuchu I wojny światowej odbyło się 9 kongresów II Międzynarodówki. Zostało na nich określone stanowisko ruchu socjalistycznego w wielu istotnych kwestiach ekonomicznych i politycznych:

- uznano konieczność walki o powszechne prawo wyborcze (Zurych 1893);

- domagano się zniesienia stałych armii, pokojowego rozstrzygania konfliktów, zniesienia tajności traktatów międzynarodowych (Londyn 1896);

- uznano udział przedstawicieli partii socjalistycznych w rządach państw kapitalistycznych za sprawę taktyki każdej z partii (Paryż 1900); ostatecznie zdecydowano się nie podejmować współpracy z partiami burżuazyjnymi i nie brać udziału w obradach parlamentów, powstrzymać się od uczestniczenia w pracach rządów państw kapitalistycznych (Amsterdam 1904);

- uznano za konieczne walkę o pokój, sprzeciwianie się zbrojeniom, militaryzmowi i kolonializmowi (Stuttgart 1907), wypowiedziano się zdecydowanie przeciwko wojnie, w obronie pokoju (Bazylea 1912).

Mimo antywojennej postawy socjalistów w 1914 roku wybuchła I wojna światowa, mobilizacja w każdym z państw została przeprowadzona, a niektórzy posłowie socjalistyczni w swoich parlamentach głosowali za zwiększonymi wydatkami na wojnę.

Zobacz podobne opracowania

  • Liceum
  • Historia
  • Europa i świat w latach 1871-1914
  • Liceum
  • Historia
  • Europa i świat w latach 1871-1914
  • Liceum
  • Historia
  • Europa i świat w latach 1871-1914
  • Liceum
  • Historia
  • Europa i świat w latach 1871-1914

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.