Najważniejsze instytucje demokracji ateńskiej:
zgromadzenie ludowe |
|
Rada Pięciuset |
|
urzędnicy, w tym 10 strategów |
|
sądy przysięgłych |
|
Ateny były drugą co do wielkości polis w Grecji. Początkowo w Atenach rządził król. W wyniku osłabienia jego władzy, rządy przejęła grupa arystokracji - wielkich właścicieli ziemskich. Rządy te budziły sprzeciw ubogich chłopów, którzy tracili ziemię i stawali się niewolnikami. Wykorzystał to jeden z polityków - Pizystrat i przejął władzę jako tyran.
Jednak rządy jego następców odznaczały się okrucieństwem i u schyłku VI w. p.n.e. zostały obalone. Wprowadzono nowy system władzy - demokrację.
Przy obsadzaniu urzędów obowiązywała zasada kolegialności - każda funkcja sprawowana była przez kilka osób.
W Atenach pojawił się zawodowy polityk - demagog (gr. „ten, który prowadzi lud”) - nie pełnił żadnej funkcji, ale wpływał, i to w znacznym stopniu, na decyzje zgromadzenia ludowego poprzez swoje przemówienia i wnioski.
Okres największej świetności Aten przypadł na V w. p.n.e. za rządów Peryklesa. Był on wybitnym politykiem i mówcą, wprowadził pensje dla urzędników, co umożliwiło pełnienie urzędów ludziom mniej zamożnym. Jego czasy nazywa się „Wiekiem Peryklesa”.
Cechy demokracji ateńskiej:
- równość wobec prawa,
- wolność wypowiedzi,
- powszechny dostęp do urzędów.
Obywatele identyfikowali się ze swoim państwem. Na Atenach wzorowały się inne polis.
Sąd skorupkowy (ostracyzm)
Raz na rok na Zgromadzeniu Ludowym ustalano, czy jakiś obywatel działa na szkodę państwa. Jeśli większość stwierdziła, że tak, wówczas zwoływano tzw. sąd skorupkowy. W głosowaniu musiało brać udział 6000 obywateli Aten. Każdy z nich wypisywał na glinianej skorupce (ostrakon) nazwisko obywatela, którego działalność zagrażała ustrojowi państwa. Ten Ateńczyk, którego wskazała większość, musiał opuścić miasto i iść na dziesięcioletnie wygnanie.
Perykles
Najwybitniejszym politykiem, mówcą i obrońcą demokracji był Perykles. Przez wiele lat pełnił urząd stratega (dowódcy wojsk). Swój czas i siły poświęcił dla dobra państwa i jego obywateli, za co był ceniony i szanowany.
Wojna peloponeska
W latach 431-404 p.n.e. doszło do wojny (w wyniku rywalizacji) między Spartą a Atenami o hegemonię nad całą Grecją. Prowadzona ze zmiennym szczęściem zakończyła się zwycięstwem Spartan, którzy rozbili wojska ateńskie nad rzeką Aigospotamoi w 405 r. p.n.e., a rok później zdobyli Ateny. Ateńczycy musieli:
- oddać całą flotę wojenną i prawie całą handlową,
- zburzyć fortyfikacje,
- uznać hegemonię Sparty w całej Grecji,
- rozwiązany został Ateński Związek Morski.
Najważniejsze informacje
Rola Aten: po wojnach perskich Ateny stały się ośrodkiem życia gospodarczego i kulturalnego Grecji.
Ustrój: demokracja (wszyscy obywatele mieli te same prawa, a rządy zależały od woli większości). Najwyższą władzą w Atenach było zgromadzenie ludowe (zebranie, w którym brali udział obywatele ateńscy).
Ostracyzm: sąd, podczas którego w drodze głosowania wskazywano obywateli zagrażających dobru państwa. Musieli oni opuścić Ateny.
Perykles: wybitny polityk i mówca, obrońca demokracji ateńskiej.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.