Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Skóra człowieka ma budowę warstwową:
| Warstwa | Budowa i funkcja |
|---|---|
| naskórek | Naskórek zbudowany jest z licznych warstw komórek nabłonkowych, tworzących tzw. nabłonek wielowarstwowy. |
| a) warstwa rogowa | Zewnętrzna część naskórka, zbudowana z kilku warstw zrogowaciałych komórek (proces rogowacenia polega na odkładaniu białka - kreatyny). Tworzy szczelną powłokę, chroniąc organizm przed wyparowaniem wody. Powierzchniowe komórki obumierają i złuszczają się. |
| b) warstwa podstawowa | Komórki przylegające do skóry właściwej tworzą warstwę rozrodczą. Powstające w drodze podziału nowe komórki sukcesywnie wypychane są ku górze, do warstwy rogowej. Część komórek przekształca się, tworząc wytwory naskórka, takie jak włosy czy paznokcie, a także gruczoły wnikające w głąb skóry właściwej. Rozproszone pojedyncze komórki zwane melanocytami produkują barwnik melaninę, nadający kolor m.in. skórze i włosom. Melanina pełni rolę filtra zatrzymującego promieniowanie UV. |
| skóra właściwa | Zbudowana z tkanki łącznej właściwej zbitej. W substancji międzykomórkowej znajdują się liczne włókna białkowe: przede wszystkim kolagen, nadający skórze wytrzymałość i elastyna, nadająca jej elastyczność. W skórze właściwej znajdują się:
|
| tkanka podskórna | W zasadzie nie jest elementem skóry, choć jest ściśle z nią związana. Składa się głównie z tkanki tłuszczowej i odgrywa ważną rolę w termoregulacji. |
Włosy są wytworem naskórka. Każdy włos składa się z:
- łodygi, czyli części włosa wystającej ponad powierzchnię skóry
- korzenia, czyli części włosa tkwiącej w skórze. Jest on otoczony zagłębioną w skórze warstwą naskórka - tzw. mieszkiem włosowym. Do przestrzeni pomiędzy mieszkiem i włosem uchodzą gruczoły łojowe. U podstawy włosa znajduje się brodawka skóry otoczona cebulka włosową. Jest to obszar odpowiedzialny za wzrost włosa. Intensywnie dzielące się komórki znajdują się wewnątrz cebulki, natomiast brodawka pośredniczy w ich odżywianiu. Powstające komórki, przesuwane ku górze, szybko rogowacieją (odkładają keratynę) i obumierają. Łodyga włosa jest strukturą martwą.
Ustawienie włosa względem powierzchni ciała zależy od napięcia mięśnia znajdującego się w skórze, jego skurcz powoduje postawienie włosa (efekt „jeżenia się”, albo stroszenia włosów).
| gruczoły łojowe | Są to gruczoły pęcherzykowe, uchodzące do mieszka włosowego. Wydzielina natłuszcza włosy, czyniąc je bardziej elastycznymi, jak również wpływa na znajdujący się w pobliżu włosa obszar naskórka zapobiegając jego wysuszeniu. |
| gruczoły potowe | Są to gruczoły cewkowe, uchodzące na powierzchnię skóry. Na różnych obszarach skóry znajdują się różne ich ilości - najliczniej występują na czole, plecach, dłoniach i podeszwach. Wydzielina, czyli pot składa się głównie z wody, NaCl i mocznika. Gruczoły potowe biorą udział w termo-regulacji oraz wspomagają pracę układu wydalniczego. |
| gruczoły sutkowe | Rozwijają się tylko u kobiet, są zmodyfikowaną formą gruczołu potowego, funkcjonują w okresie karmienia potomstwa. |
Funkcje skóry:
- oddziela wnętrze organizmu od środowiska zewnętrznego
- odbiera bodźce ze środowiska
- stanowi barierę immunologiczną, chroniąc przed wnikaniem drobnoustrojów
- chroni organizm przed szkodliwym działaniem promieni UV
- bierze udział w wytwarzaniu witaminy D3
- uczestniczy w procesie wydalania
- bierze udział w termoregulacji.
Udział skóry w regulacji temperatury ciała:
Gdy jest gorąco, organizm pozbywa się nadmiaru ciepła poprzez:
- rozszerzanie się naczyń krwionośnych w skórze, co powoduje, że tuż pod powierzchnią ciała gromadzi się dużo krwi. Jej ciepło jest oddawane na zewnątrz. Rozszerzenie naczyń widoczne jest w postaci zaczerwienienia skóry;
- wydzielanie przez gruczoły potowe dużych ilości potu, który paruje z powierzchni ciała, zabierając znaczne ilości ciepła.
Gdy jest zimno organizm broni się przed utratą ciepła poprzez:
- zwężanie naczyń krwionośnych. Krew tylko w niewielkich ilościach dociera pod powierzchnię ciała, oddając minimalne ilości ciepła. Zwężanie naczyń widoczne jest jako blednięcie;
- u zwierząt, w wyniku skurczu mięśni prostujących włosy, następuje ich stroszenie, u człowieka skutkiem tej reakcji jest pojawianie się gęsiej skórki;
- w ochronie przed wychłodzeniem bierze udział tkanka tłuszczowa podskórna jako warstwa izolacyjna.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.