Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Wyróżniamy wśród nich rośliny: zielne, drzewiaste, krzewy, pnącza. Charakterystyczną cechą tych roślin jest to, że zalążki są okryte szczelną osłonką powstałą ze zrośnięcia się owocolistków.
Podobnie jak u roślin nagozalążkowych sporofit roślin okrytozalążkowych składa się z: korzenia, łodygi, liści, kwiatu.
Korzenie służą do:
- pobierania wody i soli mineralnych z gleby,
- umocowania rośliny w glebie,
- gromadzenia substancji zapasowych (korzenie spichrzowe).
U niektórych roślin mogą pełnić inne dodatkowe funkcje, np.:
- czepne u pnączy i epifitów,
- podporowe ochraniają przed zatopieniem,
- powietrzne u niektórych epifitów pobierają parę wodną z otoczenia,
- oddechowe u roślin rosnących na bagnach, wyrastają pionowo w górę.
Rodzaje systemów korzeniowych: palowy, wiązkowy.
Korzeń otoczony jest tkanką okrywającą, zwaną ryzodermą. Są to komórki cienkościenne ściśle do siebie przylegające. W strefie włośnikowej komórki skórki tworzą uwypuklenia, zwane włośnikami.
Pod tkanką okrywającą występuje tkanka miękiszowa zbudowana z komórek o cienkich ścianach, luźno ułożonych, między którymi występują przestwory międzykomórkowe, ułatwiające wymianę gazową. Ta część korzenia nosi nazwę kory pierwotnej. W centrum korzenia występuje walec osiowy zawierający Są to naczynia i sita ułożone naprzemianlegle względem siebie.
Naczyniami transportowana jest woda z solami mineralnymi w górę rośliny. Sita natomiast transportują asymilaty z liści do korzenia.
Wędrówka wody w korzeniu odbywa się od włośników do naczyń na drodze osmozy.
Łodyga wraz z liśćmi nosi nazwę pędu. Miejsce osadzenia liści nazywamy węzłami. Odcinki łodyg między węzłami noszą nazwę międzywęźli. Na szczycie łodygi występuje dzięki któremu łodyga rośnie na długość.
Łodyga pełni rolę:
- rusztowania dla liści, kwiatów, łodyg bocznych;
- przewodzi wodę i asymilaty między liśćmi i korzeniami;
- magazynuje substancje pokarmowe, np.: kłącze irysa, trzcina cukrowa;
- gromadzi wodę, np.: kaktusy;
- asymiluje, np.: rośliny o łodygach zielnych;
- służy do rozmnażania wegetatywnego, np.: sadzonki, rozłogi;
- czepną, np.: wąsy u winobluszcza.
Łodygi dzielimy na:
- łodygi zdrewniałe, np.: u drzew i krzewów;
- łodygi zielne - są nietrwałe i obumierają pod koniec sezonu wegetacyjnego.
Typy łodyg zielnych:
- łodygi wyprostowane (wzniesione), np.: kukurydza, słonecznik;
- łodygi wijące, np.: fasola, powojnik;
- łodygi pnące, np.: bluszcz;
- łodygi płożące, np.: dynia, ogórek.
Wśród łodyg zielnych spotykamy łodygi pełne w środku i łodygi puste w środku - tzw. źdźbło - występujące u zbóż.
Zewnętrzna część łodygi pokryta jest skórką o komórkach ściśle przylegających do siebie i pozbawionych chloroplastów. Komórki skórki wytwarzają włoski pełniące funkcje ochronne. W skórce znajdują się aparaty szparkowe uczestniczące w wymianie gazowej. Pod skórką występuje tkanka miękiszowa (kora pierwotna) oraz wiązki przewodzące. Wiązki przewodzące złożone są z części łykowej i części drzewnej, noszą więc nazwę wiązek łykodrzewnych. U roślin dwuliściennych, między częścią łykową wiązki a jej częścią naczyniową, występuje tkanka twórcza, zwana miazgą. Dzięki działalności miazgi roślina ma możliwość przyrastać na grubość. Wiązkę taką nazywamy wiązką przewodzącą otwartą.
Jeżeli w wiązkach przewodzących między łykiem, a drewnem nie ma miazgi, mówimy o wiązkach przewodzących zamkniętych. Wiązki zamknięte występują u roślin jednoliściennych.
Liście służą do:
- wymiany gazowej,
- parowania (transpiracji),
- asymilacji dwutlenku węgla,
- magazynowania składników pokarmowych, np.: cebula,
- obrony, np.: u kaktusów,
- pułapki służące do łapania owadów,
- ochrony, np.: łuskowate liście ochraniające pączki.
Układ liści na łodydze nazywamy ulistnieniem. Ulistnienie może być:
- skrętoległe, np.: wierzba,
- okółkowe, np.: moczarka kanadyjska,
- naprzeciwległe, np.: pokrzywa.
Liść składa się z:
- blaszki liściowej,
- ogonka,
- unerwienia utworzonego przez wiązki przewodzące.
Ze względu na liczbę blaszek liściowych wyróżniamy:
- liście pojedyncze, np.: u klonu, lipy;
- liście złożone, np.: u jarzębiny, kasztanowca.
Blaszka liściowa jest zbudowana z tkanek:
- tkanka okrywająca (skórka);
- tkanka miękiszowa: miękisz palisadowy i gąbczasty;
- tkanka przewodząca: łyko i drewno;
- tkanka wzmacniająca.
W skórce dolnej znajdują się aparaty szparkowe, które ułatwiają wymianę gazową i parowanie wody (transpirację).
Kwiat jest skróconym pędem, służącym do rozmnażania płciowego. W kwiatach znajdują się męskie organy rozrodcze - pręciki z pyłkiem i żeńskie organy rozrodcze - słupki z zalążkami. Oprócz pręcików i słupków w kwiatach wyróżniamy okwiat złożony z kielicha i korony. Spełnia on funkcje ochronne i przywabia owady.
- okwiat: płatki korony i działki kielicha;
- działki kielicha: są zielone, ochraniają kwiat;
- płatki korony: są barwne i wydzielają zapach, wabią owady, ochraniają pręciki i słupki;
- pręciki: jest ich wiele, każdy z nich składa się z nitki i główki, główka posiada dwa pylniki, z których każdy ma dwa woreczki pyłkowe wypełnione ziarnami pyłku, w nich znajdują się komórki rozrodcze męskie (plemnikowe);
- słupek: znajduje się w środku kwiatu, a powstaje ze zrośnięcia się owocolistków, składa się ze znamienia, które przechodzi w szyjkę, a następnie w rozszerzoną dolną część - zalążnię. W zalążni znajduje się zalążek z woreczkiem zalążkowym, a w nim komórka rozrodcza żeńska (komórka jajowa).
Rozróżniamy kwiaty:
- obupłciowe - zawierające słupki i pręciki (np.: tulipan, wiśnia)
- rozdzielnopłciowe - mające oddzielne kwiaty męskie z pręcikami i kwiaty żeńskie ze słupkami (np.: leszczyna, wierzba).
Kwiaty mogą występować pojedynczo, jak u tulipana, lub mogą być skupione i tworzyć kwiatostany.
Owoc jest organem charakterystycznym tylko dla roślin okrytonasiennych. Rozwija się po zapyleniu i zapłodnieniu z zalążni słupka, czasem bierze udział też dno kwiatowe, np.: u jabłka, gruszki.
Owoc składa się z:
- owocni (rozrośniętej ściany zalążni),
- nasion.
Nasienie jest organem przetrwalnikowym roślin nasiennych, służy do rozsiewania, składa się z:
- zarodka (zawiązek nowej rośliny),
- bielma lub liścieni (materiał zapasowy dla zarodka),
- łupiny (zabezpiecza przed uszkodzeniem, wyschnięciem).
Owoce i nasiona mogą rozsiewać się:
- samoczynnie, np.: niecierpek,
- przez wiatr, np.: klon, mniszek lekarski,
- przez zwierzęta, np.: łopian,
- przez człowieka,
- przez wodę, np.: kokos, lilia wodna.
Do kiełkowania nasion potrzeba:
- wilgoci,
- odpowiedniej temperatury,
- właściwego podłoża.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.