Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Małopolska obejmuje południowo-wschodnią część naszego kraju. Jest to obszar zróżnicowany pod względem ukształtowania powierzchni i warunków klimatycznych. Obejmuje Tatry z najwyższym szczytem Rysy (2499 m n.p.m.), wapienne Pieniny i Beskidy, Kotlinę Sandomierską i Wyżynę Małopolską. Na terenie tej wyżyny, w okolicach Ojcowa, rozciąga się malownicza Dolina Prądnika z licznymi skałami, wąwozami i jaskiniami. Na terenie Małopolski znajduje się aż 10 parków narodowych. Najmniejszy z nich to Ojcowski Park Narodowy, położony w głębokiej dolinie wyżłobionej przez wody Prądnika. Tu można zobaczyć Grotę Łokietka, Maczugę Herkulesa czy Bramę Krakowską. Na łąkach w Pienińskim Parku Narodowym rośnie połowa kwitnących w Polsce storczyków i żyje 1500 gatunków motyli. W celu ochrony przyrody Tatr niemal cały ich obszar został uznany za park narodowy.
Pozostałe parki na terenie Małopolski to: Świętokrzyski z charakterystycznymi gołoborzami, Poleski, Roztoczański, Bieszczadzki (Światowy Rezerwat Biosfery), Magurski, Gorczański i Babiogórski.
Kraków, stolica Małopolski, od XI wieku był siedzibą władców. Od XIII był jednym z największych miast Polski. W czasach panowania Jagiellonów (XIV-XVI) przeżywał okres swej największej świetności. W czasie rozbiorów znaczna część Małopolski (Galicja) znalazła się pod panowaniem austriackim. Dzięki autonomii mogła się tu rozwijać kultura, istniały polskie szkoły, tworzyli wielcy artyści i naukowcy (malarz Jan Matejko, malarz i dramaturg Stanisław Wyspiański). Znacznie gorzej wyglądała sytuacja gospodarcza, zarówno rolnictwo, jak i przemysł były na tym terenie zacofane. W czasie I wojny w Galicji powstały Legiony Polskie pod dowództwem Józefa Piłsudskiego.
Ze względu na występowanie ważnych bogactw mineralnych, Małopolska jest jednym z najsilniejszych gospodarczo regionów. W Bochni i Wieliczce wydobywa się sól, w Górach Świętokrzyskich pozyskiwane były rudy żelaza, srebra, ołowiu i miedzi. W okolicach Kielc i Chęcin wydobywa się marmur. Na terenie Małopolski zlokalizowane są huty i zakłady przemysłu chemicznego, elektromaszynowego i spożywczego.
Rolnictwo Małopolski jest także zróżnicowane, wynika to z różnorodności gleb. Najczęściej uprawia się buraki cukrowe, pszenicę, rzepak, tytoń. Z uprawą roli związane są zakłady przetwórcze w Pińczowie, Dwikozach, Tymbarku, Leżajsku.
Historyczne miasta: Kraków (miasto zabytkowe - Wawel, Brama Floriańska, kościół Mariacki, Sukiennice, ośrodek kulturalny, naukowy), Częstochowa (klasztor Paulinów na Jasnej Górze z cudownym obrazem Matki Boskiej), Lublin (miasto zabytkowe - ratusz, mury miejskie, zamek), Sandomierz (dawniej ważny ośrodek handlu zbożem i drewnem, zabytkowy renesansowy ratusz), Przemyśl (miasto położone niedaleko granicy z Ukrainą), Zamość (miasto zabytkowe, założone pod koniec XVI w., siedziba kanclerza wielkiego koronnego Jana Zamojskiego).
Szczególnie charakterystyczny dla Małopolski jest folklor góralski: muzyka zespołowa wykonywana głównie na skrzypcach i basach, szybkie tańce, np. zbójnicki, wykonywany wyłącznie przez mężczyzn. Z regionem Małopolski związany jest też popularny taniec ludowy krakowiak.
Zapamiętaj!
Kraków, stolica Małopolski, jest skarbnicą kulturalną i historyczną naszego narodu.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.