Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Czy zmarli członkowie rodziny mają miejsce przy wigilijnym stole?

Wiecie, skąd pochodzą najstarsze tradycje bożonarodzeniowe? Większość z nich wiąże się ze zwyczajami pogańskimi. Wieszacie w domu jemiołę? Kiedyś nie była ona tylko pretekstem do pocałunków z ukochaną osobą. Zobaczcie, jakie było jej pierwotne znaczenie. 

Czy zmarli członkowie rodziny mają miejsce przy wigilijnym stole?
fot.123RF

Dlaczego 25 grudnia?

Narodziny Jezusa tradycyjnie obchodzone są w grudniu. Skąd się wzięła ta data? Historycy starożytnego chrześcijaństwa uważają, że jest ona inspirowana apokryfami, czyli częściami wykluczonymi z oficjalnego kanonu składającego się na Pismo Święte. Według tych tekstów poczęcie Chrystusa miało miejsce 25 marca, więc jego narodziny powinny przypadać około 25 grudnia. Jest to także dzień zimowego przesilenia, które od wieków było uznawane za początek roku astronomicznego. W 1950 roku niemiecki uczony Franz Dölger sformułował hipotezę, że chrześcijańskie święto wywodzi się od pogańskich obchodów ku czci Sol Invictus (łac. Niezwyciężone Słońce). W tym dniu narodziło się bóstwo słońca. Pierwszy raz odnotowano te obchody w starożytnym Rzymie w 354 roku, za panowania cesarza Juliana Apostaty. Dopiero później chrześcijanie przejęli to święto, a Chrystusa okrzyknięto „światłością świata”. 

Dla kogo jest puste miejsce przy wigilijnym stole?

Poganie wierzyli, że w dniu przesilenia zimowego otwiera się granica między światem żywych i zmarłych. Podczas wieczerzy zostawiali resztki jedzenia, przeznaczone dla dusz członków rodziny. Istniała także tradycja zaglądania przez dziurkę od klucza, gdzie, jak wierzono, można było zobaczyć osobę, która odeszła w ciągu mijającego roku. Kiedy chrześcijanie przejęli to święto, zmienili zwyczaj dodatkowego miejsca przy stole. Dzisiaj jest ono przeznaczone dla głodnego wędrowcy, w którym możemy "zobaczyć" postać Jezusa Chrystusa. 

Dlaczego dzielimy się opłatkiem?

Jest to symbol pojednania i przebaczenia. Łamiemy się opłatkiem z rodziną i składamy życzenia najbliższym. Forma cienkiego, białego płatka pochodzi z około IX wieku. Wcześniej obowiązywał zwyczaj błogosławienia chleba zwany eulogią. Chlebem dzielono się podczas wigilijnej mszy, zanoszono go chorym, przesyłano znajomym i krewnym. Później klasztory i kościoły zaczęły wypiekać znane nam już opłatki. W XIX wieku robiono z nich ozdoby i zawieszano nad stołem wigilijnym. Miało to przynieść szczęście w nowym roku. Wypiekano także specjalny, kolorowy opłatek, który był przeznaczony dla zwierząt.

Dlaczego wieszamy w domu jemiołę?

Tradycja wieszania jemioły w domu podczas Świąt Bożego Narodzenia pochodzi z Anglii z XVII wieku. Jednak zwyczaj ten wywodzi się z jeszcze dawniejszych czasów, prawdopodobnie od Celtów. Jemioła była uznawana za roślinę magiczną. Według wierzeń miała odpędzać złe moce i nieprzyjazne dusze. Chroniła dom przed nieszczęściami i zapewniała dobrobyt. Dziś jemioła jest symbolem miłości i płodności. Zakochani całują się pod nią i wyznają swoje uczucia. Ten rytuał ma im zapewnić udany związek. 

Skąd pochodzi choinka - tradycyjne drzewko świąteczne?

W ludowych wierzeniach choinka była symbolem płodności i odrodzenia. W starożytnym Rzymie drzewko przyozdabiano metalowymi elementami. Ubierano je ku czci boga Saturna. Znana nam forma przyozdabiania choinki narodziła się w protestanckich Niemczech około XVI wieku. Tradycja ta dotarła do Polski wraz z zaborami. Początkowo drzewka ubierano w miastach. Później pojawiły się one także na wsiach. Choinki wyparły starsze Podłaźniczki, a te z kolei pojawiły się w miejsce słowiańskiego zwyczaju dekorowania snopu zboża, zwanego diduchem.

Zobacz najnowsze artykuły