Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Stanisław Wyspiański urodził się 15 stycznia 1869 roku w Krakowie. Jego ojciec, Franciszek, był rzeźbiarzem. Stanisław od 1880 roku wychowywał się u wujostwa Stankiewiczów. Od najmłodszych lat ujawniał zdolności plastyczne, a także poetyckie. Po ukończeniu gimnazjum, w 1887 roku, zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych i na wydział filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Na trzecim roku studiów wybrał się w pierwszą podróż zagraniczną, by zwiedzić muzea i galerie malarstwa europejskiego (Włochy, Szwajcaria, Francja, Niemcy). Studia malarskie kontynuował podczas pobytów w Paryżu w latach 1891-1894. Obok twórczości plastycznej pasjonowało go również dramatopisarstwo i poezja. Po powrocie do kraju zaprojektował i wykonał witraże w kościele Franciszkanów w Krakowie. W 1897 roku, jako ilustrator i autor nowej szaty graficznej, rozpoczął współpracę z krakowskim „Życiem”. Jako dramatopisarz zadebiutował Warszawianką wystawioną w 1898 roku w Teatrze Miejskim w Krakowie. W 1900 roku ożenił się z chłopką, Teodorą Pytkówną. Przełomem w jego karierze stała się premiera Wesela 16 marca 1901 roku. W 1902 roku został docentem Akademii Sztuk Pięknych, a w 1905 roku radnym miasta Krakowa. Wyspiański należał do najbardziej aktywnych propagatorów sztuki stosowanej w Polsce. Wraz z architektem W. Ekielskim opracował projekt zabudowy wzgórza wawelskiego, które miało się stać „polskim Akropolis”. Starał się również o stanowisko dyrektora Teatru Miejskiego w Krakowie. Przegrał jednak rywalizację z Ludwikiem Solskim. Od 1906 roku objął katedrę malarstwa dekoracyjnego i kościelnego w krakowskiej ASP i zamieszkał w podkrakowskiej wsi Węgrzce. Zmarł w Krakowie 28 listopada 1907 roku. Został pochowany w Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce.
Twórczość Wyspiańskiego realizowała się w kilku kierunkach: jako dramatopisarza, poety, malarza, reformatora teatru, scenografa, projektanta. W dramatach podejmował tematykę narodowowyzwoleńczą, wyrosłą z romantyzmu (Warszawianka, Noc listopadowa, Legion, Wesele, Wyzwolenie). Korzystał także z tradycji kultury śródziemnomorskiej i antyku, łączył polskie mity narodowe z wątkami mitologicznymi, oryginalnie je interpretując. Snuł również refleksje nad dziejami narodu polskiego (Bolesław Śmiały, Skałka, Legenda). Był także autorem dwóch tragedii podejmujących problematykę współczesną, osnutych na autentycznych wydarzeniach (Klątwa, Sędziowie). Marzył o stworzeniu „teatru ogromnego” - monumentalnego teatru narodowego, nawiązującego do doświadczeń polskich romantyków. Był wspaniałym malarzem, twórcą m.in. niezapomnianych portretów dzieci, kobiet oraz charakterystycznych motywów kwiatowych (kościół Franciszkanów w Krakowie).
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.