Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Podstawową jednostką strukturalną i czynnościową nerki jest nefron.
W obrębie każdego nefronu zachodzą procesy:
- filtracji
- resorbcji
- sekrecji.
Filtrowanie krwi zachodzi w obrębie ciałek nerkowych i jest procesem czysto mechanicznym. Tętniczka doprowadzająca krew do kłębuszka ma większą średnicę niż tętniczka odprowadzająca, co powoduje powstawanie wysokiego ciśnienia w naczyniach włosowatych. Równocześnie ścianki naczyń nie są szczelne. Woda i rozpuszczone w niej substancje swobodnie przeciskają się między komórkami i dostają się do wnętrza torebki Bowmana, natomiast większe składniki krwi, jak krwinki czy białka, pozostają we wnętrzu naczyń włosowatych.
Wszystkie krwinki i cząsteczki białka, ze względu na swe rozmiary, nie podlegają filtracji i pozostają w naczyniach krwionośnych.
W torebce Bowmana zbiera się ciecz nazywana moczem pierwotnym. Skład moczu pierwotnego:
- woda
- drobnocząsteczkowe związki organiczne, jak: glukoza, aminokwasy, witaminy, mocznik
- związki nieorganiczne w postaci soli mineralnych.
Skład moczu pierwotnego jest podobny do składu osocza krwi.
Mocz pierwotny zawiera bardzo dużo wody oraz różne składniki potrzebne organizmowi, w tym składniki odżywcze (glukoza, aminokwasy, witaminy).
Resorbcja to proces wchłaniania zwrotnego potrzebnych organizmowi substancji.
Resorbcja składników odżywczych odbywa się w kanaliku krętym I rzędu i polega na aktywnym transporcie substancji ze światła kanalika do organizmu. Komórki wyścielające kanalik rozpoznają te substancje dzięki obecności odpowiednich receptorów. Jeśli substancja nie jest znana organizmowi, pozostaje we wnętrzu kanalika. W ten sposób organizm może pozbyć się różnych toksycznych substancji bez konieczności ich rozpoznawania.
Wchłanianie wody, zwane też zagęszczaniem moczu, odbywa się w pętli Henlego. Jest to bardzo ważny proces, pozwalający odzyskać ponad 90% wody z moczu pierwotnego.
W razie potrzeby resorbcja może też zachodzić w kanaliku krętym II rzędu. Dodatkowe wchłanianie zwrotne wody regulowane jest przez hormon podwzgórza - wazopresynę.
W kanaliku krętym II rzędu do powstającego moczu ostatecznego mogą być dodatkowo wydzielane substancje takie jak:
- hormony, jeśli znajdują się w organizmie w nadmiarze
- niektóre leki (np. antybiotyki)
- niektóre barwniki
- jony H+, co pozwala na regulację pH krwi.
Efektem końcowym opisanych procesów jest powstanie moczu ostatecznego, który opuszcza kanalik nefronu i przewodami zbiorczymi dostaje się do dalszych części układu wydalniczego. W porównaniu z moczem pierwotnym, mocz ostateczny ma wysoki procentowo udział mocznika, natomiast nie zawiera glukozy ani innych składników odżywczych.
Człowiek w ciągu doby produkuje około 2 litrów moczu.
| Element nefronu | Zachodzące procesy |
|---|---|
| ciałko nerkowe | filtracja |
| kanalik kręty I rzędu | resorbcja obowiązkowa: wchłanianie glukozy, aminokwasów i soli mineralnych |
| pętla Henlego | wchłanianie wody (zagęszczanie moczu) |
| kanalik kręty II rzędu | resorbcja nadobowiązkowa: wchłanianie wody i soli mineralnych w sytuacjach, gdy jest to potrzebne; sekrecja |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.