Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
3 maja 1815 roku Rosja, Austria i Prusy podpisały w Wiedniu traktaty, z których wynikało, że z większej części Księstwa Warszawskiego utworzone zostanie Królestwo Polskie, które będzie związane z Rosją unią personalną. W praktyce oznaczało to, że car rosyjski będzie jednocześnie królem w Królestwie Polskim.
Powstałe w ten sposób nowe polskie państwo zależne od Rosji miało powierzchnię około 128 000 km2 i liczyło niespełna 3 mln mieszkańców. Nazywano je też Królestwem Kongresowym lub potocznie Kongresówką, jako że decyzje o jego powstaniu zapadły na kongresie wiedeńskim.
W listopadzie 1815 roku przybył do Warszawy car Aleksander I. Został entuzjastycznie powitany przez zgromadzonych licznie na trasie jego przejazdu mieszkańców stolicy. Nadał wtedy Królestwu Polskiemu konstytucję.
Głównym autorem tekstu konstytucji był książę Adam Jerzy Czartoryski. Car podpisał ją w dniu 27 XI 1815 roku.
Zgodnie z konstytucją praktycznie cała władza wykonawcza i ustawodawcza należała do króla, czyli rosyjskiego cara. Tylko on posiadał inicjatywę ustawodawczą i prawo weta wobec postanowień sejmu Królestwa. Tylko on mógł zwoływać sejm i decydować o jego rozwiązaniu lub odroczeniu obrad. Tylko król miał prawo mianować senatorów, biskupów, najwyższych urzędników i oficerów. Król również stał na czele sił zbrojnych, czyli polskiej armii Królestwa.
Sejm składał się z senatu i izby poselskiej. Senatorami byli wojewodowie, kasztelanowie i biskupi. Nie mogło ich być więcej niż 64. W skład izby poselskiej wchodziło 77 posłów wybieranych przez szlachtę i 51 deputowanych wybieranych przez zgromadzenia gminne spośród właścicieli fabryk, rzemieślników, księży, nauczycieli, pracowników naukowych itp.
Rządem Królestwa była Rada Administracyjna, w której skład wchodzili ministrowie stojący na czele pięciu komisji rządowych. Przewodniczył jej zastępujący cara w Królestwie wyznaczony przez niego namiestnik. Na stanowisko to powołano generała Józefa Zajączka.
Według konstytucji Królestwo oprócz polskiego sejmu i rządu miało mieć własny skarb i wojsko. Były też gwarancje nietykalności osobistej oraz wolności słowa, wyznania i druku. Językiem urzędowym pozostawał język polski.
Wszystko to wyglądało bardzo obiecująco i mogło wśród Polaków budzić nadzieję na odzyskanie z czasem pełnej niepodległości. W rzeczywistości było jednak inaczej. Car Aleksander I nigdy nie miał zamiaru w pełni przestrzegać nadanej przez siebie Królestwu Polskiemu konstytucji.
Najważniejszą osobą w państwie stał się szybko wielki książę Konstanty Pawłowicz, brat cara, mianowany naczelnym wodzem polskiej armii Królestwa. Niewiele znaczył przy nim sprawujący funkcję namiestnika generał Zajączek. Drugą postacią decydującą o najważniejszych sprawach Królestwa był Mikołaj Nowosilcow. Tego rosyjskiego senatora ustanowił car specjalnym Komisarzem w Królestwie Polskim. Zarówno Konstanty, jak i Nowosilcow podejmowali często ważne decyzje, nie licząc się wcale z polskim sejmem i rządem.
Dowodzona przez wielkiego księcia Konstantego armia polska liczyła około 30 000 żołnierzy. W większości byli to wcielani do wojska chłopi. Służba wojskowa trwała wówczas 10 lat.
Wojsko to było znakomicie wyszkolone, zdyscyplinowane i właściwie uzbrojone. Wprowadzono w nim bardzo surową dyscyplinę, którą miały utwierdzać ciągłe parady i musztry. Konstanty zachowywał się wobec żołnierzy, a szczególnie w stosunku do oficerów niezwykle brutalnie i arogancko. W dowodzonym przez niego wojsku na porządku dziennym było stosowanie surowych kar, w tym również cielesnych.
Aleksander I, nadając Królestwu Polskiemu konstytucję, chciał zapewne stworzyć pozory łagodnego traktowania Polaków, żeby uniknąć ewentualnych protestów ze strony przedstawicieli europejskich mocarstw.
Od samego początku car i jego wysocy urzędnicy łamali postanowienia zawarte w konstytucji. Sejmy zwoływano rzadko i nieregularnie. W latach 1815-1830 zdarzyło się to zaledwie cztery razy.
Również wolność słowa i druku okazała się prawem istniejącym tylko na papierze. W 1819 roku wprowadzono rządową cenzurę.
Takie postępowanie musiało wywoływać wśród Polaków protesty. Niektórzy polscy działacze polityczni usiłowali podejmować przeciwko temu pewne akcje w ramach opozycji legalnej. W ten sposób zaczęła wyrażać w sejmie sprzeciw 10-osobowa grupa posłów nazywana „kaliszanami”, ponieważ jej członkowie w większości pochodzili z okolic Kalisza. Przewodzili temu działaniu bracia Wincenty i Bonawentura Niemojowscy. Protestowali przeciwko samowoli carskich urzędników i domagali się pełnego przestrzegania konstytucji.
Car rozprawił się z tą opozycją bardzo szybko. Najpierw przez pięć lat nie zwoływał sejmu. Potem w 1825 roku zakazał jawności obrad sejmowych. Przywódców opozycyjnych „kaliszan” odsunięto całkowicie od działalności publicznej.
Widząc nieskuteczność opozycyjnych działań legalnych, zaczęto zakładać opozycyjne tajne związki. Tego typu organizacje pojawiały się w różnych środowiskach, ale najczęściej wśród studentów i żołnierzy.
Najważniejszą wówczas organizację spiskową założył major polskiego wojska w Królestwie, Walerian Łukasiński. Było to Towarzystwo Patriotyczne, które za cel swojego działania przyjęło odzyskanie niepodległości Polski. W 1822 roku policja wpadła na trop tej organizacji. Nastąpiły aresztowania. Major Łukasiński został zdegradowany i skazany na 9 lat więzienia. Mimo to w rosyjskiej twierdzy Szlisselburg spędził prawie 45 lat. Przetrzymywano go tam jako więźnia bezprawnie i nie objęła go żadna amnestia. Towarzystwo Patriotyczne działało jeszcze do 1825 roku. Wtedy to władze rosyjskie aresztowały ponownie jego przywódców, których poddano pod sąd sejmowy.
W grudniu 1828 roku zawiązana została kolejna organizacja spiskowa nazwana Sprzysiężeniem Podchorążych Wysockiego. Piotr Wysocki był instruktorem w Szkole Podchorążych Piechoty. Założony przez niego tajny związek skupiał przede wszystkim młodzież wojskową i studentów. Jego celem było przygotowanie zbrojnego powstania przeciwko Rosji.
Sprzysiężeni planowali porwanie lub zabicie wielkiego księcia Konstantego, opanowanie Warszawy i wezwanie polskiego narodu do walki o wolność. Liczyli, że w takiej sytuacji władzę nad powstaniem przejmą doświadczeni polscy dowódcy wojskowi, którzy poprowadzą przeciwko rosyjskim wojskom istniejącą w Królestwie polską armię.
Mimo tych wszystkich ograniczeń i carskiej samowoli Królestwo Polskie nieźle się rozwijało w pierwszym okresie swojego istnienia. Rząd popierał rozwój działalności przemysłowej i handlowej. Dobrze rozwijało się włókiennictwo w Okręgu Łódzkim oraz przemysł wydobywczy i metalurgiczny w Zagłębiu Staropolskim (rejon Gór Świętokrzyskich) i Zagłębiu Dąbrowskim (wschodnia część Górnego Śląska znajdująca się w granicach Królestwa Polskiego).
Widoczny był rozwój miast. Pod każdym względem wzrastało znaczenie Warszawy, gdzie z każdym rokiem przybywało nowych fabryk, magazynów, urzędów i banków. W 1817 roku żyło w stolicy około 88 000 ludzi. W 1830 roku liczba mieszkańców Warszawy zbliżała się już do 140 000.
Dynamiczny rozwój gospodarczy Królestwo Polskie zawdzięczało szczególnie takim ludziom jak książę Ksawery Drucki-Lubecki i ksiądz Stanisław Staszic. Drucki-Lubecki był w latach 1821-1830 ministrem skarbu oraz twórcą Banku Polskiego. Miał wielki wpływ na rozwój Zagłębia Dąbrowskiego. Stanisław Staszic, znany już ze swej aktywnej działalności w ostatnich latach Rzeczypospolitej, był autorem wielu prac naukowych dotyczących wykorzystania bogactw naturalnych. Miał bardzo duży wkład w rozwój przemysłowy Zagłębia Staropolskiego.
W 1816 roku rozpoczął swoją działalność Uniwersytet Warszawski. Poza tym w początkowym okresie istnienia Królestwa Polskiego powstało na jego terenie bardzo dużo różnego typu szkół. Wielka w tym była zasługa kierującego sprawami oświaty w Królestwie Stanisława Kostki Potockiego. Kiedy został on zmuszony do ustąpienia z zajmowanego stanowiska, liczba szkół w Królestwie bardzo się zmniejszyła.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.