Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W wyniku porozumień sierpniowych (30 sierpnia - 3 września 1980) między MKS (Międzyzakładowy Komitet Strajkowy) a rządem, w całym kraju zaczęły powstawać niezależne związki zawodowe. 17 września 1980 r. utworzono NSZZ (Niezależny Samorządny Związek Zawodowy) „Solidarność”, którego przewodniczącym został Lech Wałęsa. Związek zarejestrowany został dopiero 10 listopada w wyniku akcji protestacyjnych i strajkowych.
W październiku 1981 roku w Gdańsku rozpoczął swoje obrady I Zjazd NSZZ „Solidarność”. Uchwalono na zjeździe apel do robotników innych krajów „demokracji ludowej”.
Zapamiętaj!
Stan wojenny - instytucja prawa państwowego, której wprowadzenie powoduje zwiększenie uprawnień organów państwowych oraz obowiązków obywatelskich.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. na terytorium całej Polski władze wprowadziły stan wojenny. Rządy w kraju przejęła WRON (Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego) z gen. Wojciechem Jaruzelskim na czele. Aresztowano kilka tysięcy działaczy „Solidarności”. Osadzono ich w obozach dla internowanych i w więzieniach. Na ogół aresztowania przebiegały spokojnie, tylko w nielicznych przypadkach doszło do tragicznych wydarzeń (w kopalni „Wujek” dziewięciu górników poniosło śmierć w wyniku ataku ZOMO).
Po wprowadzeniu stanu wojennego:
- sejm i rząd kontynuowały działalność,
- wszystkie organizacje społeczne, polityczne i związki zawodowe zostały rozwiązane,
- zamknięto granice państwowe,
- unieruchomiono łączność telefoniczną,
- wprowadzono godzinę policyjną,
- zmilitaryzowano wybrane instytucje i zakłady pracy.
Latem 1982 r. ogłoszono utworzenie PRON (Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego) i warunki organizowania związków zawodowych według nowej ustawy.
Stan wojenny został zawieszony 1 stycznia 1983 r., a formalnie zniesiony został 22 lipca 1983 r. Utrzymano jednak wiele obostrzeń. Nadal trwały represje wobec działaczy podziemnej „Solidarności”. Punktem kulminacyjnym tych represji było porwanie i zamordowanie przez funkcjonariuszy MSW ks. Jerzego Popiełuszki, duszpasterza „Solidarności”.
| Lata | Założenia | Realizacja |
|---|---|---|
| 1982-1988 | W styczniu 1982 r. zaczęto przygotowywać projekt reformy gospodarczej, która miała doprowadzić do rekonstrukcji gospodarki narodowej i przyspieszenia rozwoju rolnictwa. Koncepcja ta była oparta na trzech zasadach:
|
|
| 1989-1991 |
|
|
Polska weszła w pokojowy okres zmiany ustroju, charakteryzujący się stopniowym przechodzeniem od systemu gospodarki centralnie planowanej do gospodarki funkcjonującej w oparciu o mechanizmy rynkowe. Podstawą są przekształcenia własnościowe, czyli prywatyzacja gospodarki.
Władze państwowe i partyjne zaczęły rozumieć konieczność ustępstw politycznych i zaproponowały środowiskom opozycyjnym rozmowy przy „okrągłym stole”.
Rozmowy te rozpoczęły się 5 lutego 1989 r., władza i opozycja postanowiły osiągnąć kompromis w najważniejszych sprawach: zalegalizowania związków i organizacji opozycyjnych, oświaty, kultury. Najważniejszą decyzją była zapowiedź przeprowadzenia wyborów do sejmu i mającego powstać senatu (w ramach umowy dopuszczono 35% miejsc w sejmie dla działaczy opozycyjnych).
Wybory do sejmu odbyły się 4 czerwca 1989 r. Zwycięstwo w nich odniosła „Solidarność” (wzięło w nich udział 2/3 uprawnionych do głosowania). Koalicja rządowa poniosła klęskę.
W lipcu 1989 r. Sejm i Senat występujący jako Zgromadzenie Narodowe, dokonał wyboru prezydenta, którym został gen. W. Jaruzelski (przewaga jednego głosu). Premierem został Tadeusz Mazowiecki, działacz „Solidarności”.
Nowy rząd rozpoczął proces reform w celu przeobrażenia ustroju Polski z totalitarnego w demokratyczny. 1 stycznia 1990 r. uchwałą sejmową przywrócono państwu tradycyjną nazwę Rzeczpospolita Polska, a godłu państwa, Białemu Orłu, koronę.
W styczniu 1990 r. nastąpiło rozwiązanie PZPR. Był to kolejny krok w kierunku demokratyzacji. Po rezygnacji gen. W. Jaruzelskiego z urzędu prezydenta RP, jesienią 1991 r. odbyły się pierwsze powszechne wybory prezydenckie, w których 9 grudnia 1990 r. zwyciężył przewodniczący „Solidarności” Lech Wałęsa i został prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej.
W ciągu czterech lat (1989-1993) cztery razy zmienił się rząd. Niestabilna sytuacja polityczna doprowadziła do rozwiązania parlamentu i przedterminowych wyborów w 1993 roku. Władzę przejęła koalicja SLD i PSL. Nowym prezydentem został wybrany w 1995 roku Aleksander Kwaśniewski (pełni tę funkcje do dnia dzisiejszego, wygrał wybory powtórnie). W 1997 roku Zgromadzenie Narodowe uchwaliło Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.