Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W 1774 roku na tron wstąpił Ludwik XVI. Król ten nie posiadał zdolności przywódczych i organizacyjnych. Nie miał też szczęścia do właściwych doradców, takich jakimi byli niegdyś kardynałowie Richelieu, Mazarini, Fleury.
A czasy dla Francji nastawały niezwykle trudne. Liczne wojny mocno osłabiły gospodarkę kraju. Nieurodzaje powodowały wzrost cen żywności i klęski głodu. Finanse państwa uległy załamaniu na skutek pożyczek zaciągniętych na pomoc wojskową koloniom amerykańskim w czasie ich wojny o niepodległość. Krytyka państwa i Kościoła dodatkowo pogłębiła niechęć do rządów absolutnych i przywilejów stanowych.
Żeby wzmocnić państwo, trzeba było zwiększyć podatki. Takie postępowanie zawsze wywołuje niezadowolenie wśród ludności.
We Francji liczyły się wówczas tylko dwa stany - szlachta i duchowieństwo. Pozostali mieszkańcy kraju tworzyli stan trzeci, do którego zaliczano ludność wiejską i mieszczan. W przeciwieństwie do szlachty i duchowieństwa ludzie ci pozbawieni byli jakichkolwiek przywilejów i wszystkie ważniejsze urzędy i stanowiska w państwie były dla nich nieosiągalne.
Najbardziej przeszkadzało to najbogatszym mieszczanom. Wielu z nich posiadało olbrzymie majątki, będąc właścicielami przemysłowych zakładów wytwórczych, wielkich magazynów, sklepów, banków. Mimo to pod względem prawnym traktowani byli na równi z rzemieślnikami czy chłopami.
Ogólne niezadowolenie w państwie powodowało, że coraz częściej pojawiały się krytyczne uwagi na temat przebywającego w wersalskim pałacu króla i jego dworu, mimo że taka krytyka była zabroniona. Wytykano królowi i jego urzędnikom życie w nadmiernym przepychu i nieudolność w rządzeniu.
W czasie panowania Ludwika XVI mało kto już pamiętał, że Francja posiada władzę przedstawicielską nazywaną Stanami Generalnymi. W skład Stanów Generalnych wchodzili przedstawiciele szlachty, duchowieństwa oraz stanu trzeciego. Po raz pierwszy zwołano Stany Generalne w 1302 roku, po raz ostatni w roku 1614. Kolejni królowie byli na tyle mocni, że nie musieli dzielić się swoją władzą z przedstawicielami społeczeństwa.
Ludwik XVI już jednak do tego typu władców nie należał. W 1789 roku zwołał Stany Generalne licząc na to, że zgromadzenie to uchwali nowe podatki, które zasilą podupadły skarb państwa.
Wykorzystując nadarzającą się okazję, przystąpili do ataku przedstawiciele stanu trzeciego. Zażądali oni wspólnych obrad oraz liczenia głosów każdego z reprezentantów. Król nie wyraził zgody na wspólne obrady i nakazał zamknąć salę obrad. Wówczas przedstawiciele stanu trzeciego zebrali się w innej sali i ogłosili się Zgromadzeniem Narodowym. 20 czerwca 1789 roku złożyli przysięgę, że nie rozejdą się przed uchwaleniem konstytucji. Gdy król wyraził zgodę na wspólne obrady, Zgromadzenie przekształciło się w Zgromadzenie Narodowe Konstytucyjne czyli Konstytuantę. Król chciał rozpędzić Zgromadzenie Narodowe przy użyciu siły. Na wieść o tym doszło do rozruchów na ulicach Paryża.
14 lipca 1789 roku mieszkańcy Paryża wyszli na ulice, by przystąpić do walki przeciwko królowi. Zaatakowano symbol ucisku - Bastylię, twierdzę-więzienie, która szybko została zdobyta. W mieście zapanowała euforia. Wielka Rewolucja Francuska została rozpoczęta.
Do zbrojnych wystąpień przeciwko władzy doszło też poza Paryżem. Królewskie wojska atakowano w wielu miastach. Również chłopi chwytali za broń i atakowali szlacheckie zamki i dwory. Odmawiali też wszelkich świadczeń, które ich obowiązywały na rzecz szlachty i duchowieństwa.
Aby uspokoić wzburzony lud, w sierpniu 1789 roku Zgromadzenie zniosło przywileje i uchwaliło Deklarację Praw Człowieka i Obywatela, która głosiła:
- równość obywateli wobec prawa,
- źródłem władzy jest naród,
- równy dostęp do urzędów i godności,
- wolność słowa, druku, wyznania,
- prawo do oporu przeciw niesprawiedliwemu rządowi.
Uchwalenie „Deklaracji” było wstępem do konstytucji.
14 września 1791 roku Zgromadzenie Narodowe uchwaliło konstytucję opartą na Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, zgodnie z którą:
- zniesiony został podział na stany (wprowadzono cenzus majątkowy - podział na kategorie obywateli w zależności od statusu majątkowego),
- ustanowieniem prawa miał się zajmować ogólnonarodowy parlament,
- król przestał być władcą absolutnym, odebrano mu prawo wypowiadania wojny i zawierania pokoju.
Francja stała się monarchią konstytucyjną.
Przeciwników tych rewolucyjnych przemian było jednak we Francji bardzo wielu. Z nowym sposobem rządzenia nie pogodził się także król Ludwik XVI, który podejmował tajne starania, mające na celu przywrócenie dawnych porządków. Wydarzenia we Francji zaniepokoiły też monarchów z innych krajów europejskich, którzy obawiali się podobnych wystąpień u siebie.
Pod koniec 1791 roku Ludwik XVI podjął ucieczkę do Austrii, żeby stamtąd sprowadzić pomoc przeciwko rewolucyjnym władzom. Po drodze został jednak rozpoznany i zmuszony do powrotu.
20 kwietnia 1792 roku Francja wypowiedziała wojnę Austrii, której pomocy udzieliły Prusy. Przebieg tej wojny był dla Francji w początkowym okresie niekorzystny. Wszelkie niepowodzenia przypisywano królowi.
W Paryżu ciągle nie było spokoju. Często na ulicach dochodziło do zamieszek i zbrojnych starć. 10 sierpnia 1792 roku mieszkańcy stolicy zaatakowali pałac królewski. Ludwik XVI został z rozkazu rewolucyjnych władz uwięziony i pozbawiony tronu. Francja przestała być monarchią i na najbliższe kilkanaście lat stała się republiką.
Republika - rzecz publiczna - państwo rządzone przez władze przedstawicielskie wybierane przez obywateli.
Król został uznany za zdrajcę i skazany na śmierć. Ścięto go na gilotynie 21 stycznia 1793 roku. Podobny los spotkał jego żonę Marię Antoninę i wiele innych osób z królewskiego dworu.
Władza przechodziła stopniowo w ręce jakobinów (jeden z licznych klubów politycznych), którzy wobec swoich przeciwników zastosowali terror, próbując ich w ten sposób zastraszyć. Gilotyny, czyli urządzenia do zadawania śmierci przez ucięcie głowy, pracowały w całym kraju. W krótkim czasie jakobińskich rządów straciły życie dziesiątki tysięcy ludzi uznanych za wrogów rewolucji.
Na początku 1793 roku rewolucyjna armia francuska zanotowała dość poważne sukcesy na froncie, pokonując sprzymierzone wojska austriacko--pruskie. Później jednak znów przyszły niepowodzenia. Przeciwko Francji zorganizowała się koalicja wielu państw, którym przewodziła Wielka Brytania. Zaczęli też coraz jawniej występować przeciwnicy rewolucji, będący zwolennikami monarchii.
Rządzący Francją jakobini powołali nową władzę - Komitet Ocalenia Publicznego. 24 kwietnia 1793 roku ogłoszono nową konstytucję, która jednak ze względu na czas wojenny nie została wprowadzona w życie.
Udało się jednak zreorganizować armię. Powołano do obowiązkowej służby w wojsku mężczyzn w wieku od 18 do 25 lat. Wojska francuskie przeszły do ofensywy, wypierając wrogie armie za rzekę Ren.
Jakobinom przewodził wtedy Robespierre. Z jego inicjatywy powołano w Paryżu Trybunał Rewolucyjny, który wszystkich przeciwników rewolucyjnej jakobińskiej władzy karał śmiercią. Trwała walka na śmierć i życie z Kościołem i zwolennikami monarchii. Robespierre bez wahania likwidował swoich politycznych przeciwników nawet wtedy, gdy wywodzili się z grona jego współpracowników czy nawet przyjaciół. W końcu jednak i on znalazł swoich pogromców. 27 lipca 1794 roku zorganizowano zamach stanu, pozbawiając Robespierre’a władzy. Następnego dnia ścięto go na gilotynie bez wcześniejszego przeprowadzenia sądu. W tym momencie skończył się najbardziej brutalny i krwawy okres rewolucji francuskiej. Utworzono nowy rząd nazwany Dyrektoriatem. Ustrój i reformy zostały zachowane, zmniejszono terror.
Skutki Wielkiej Rewolucji Francuskiej:
1. Powstało nowego typu państwo zwane republiką, którego władze pochodziły z wyboru.
2. Zrównano w prawach wszystkich obywateli kraju.
3. Zlikwidowano dotychczasowy ustrój feudalny poprzez zniesienie specjalnych przywilejów szlachty i duchowieństwa. Zniesiono też poddaństwo osobiste chłopów, którzy otrzymali na własność uprawianą dotychczas ziemię.
4. Wprowadzone zostały zasady wolności słowa, sumienia, wyznania, druku.
5. Upowszechniona została oświata.
6. Wprowadzono powszechną i obowiązkową służbę wojskową.
7. W miejsce szlachty i duchowieństwa czołową rolę we Francji zaczęła odgrywać burżuazja, którą tworzyli właściciele zakładów pracy, magazynów, banków, składów towarowych itp.
Najważniejsze wydarzenia we Francji w latach 1789-1794
| Daty | Przebieg wydarzeń |
|---|---|
| 14 VII 1789 | Zdobycie Bastylii, początek rewolucji. |
| 11 VIII 1789 | Zniesienie przywilejów stanowych. Likwidacja poddaństwa chłopów, pańszczyzny oraz innych powinności chłopskich na rzecz szlachty i duchowieństwa. |
| 26 VIII 1789 | Uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. |
| Ludwik XVI próbuje uciekać z Paryża. | |
| 3 IX 1791 | Uchwalenie konstytucji, która wprowadzała podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Prawo wyborcze przysługiwało tylko ludziom płacącym podatki. |
| 26 IV 1792 | Rouget de Lisle napisał Marsyliankę, która stała się najpierw najpopularniejszą pieśnią rewolucyjną, a później hymnem narodowym Francji. |
| 10 VIII 1792 | Zniesienie monarchii we Francji. |
| 21 I 1793 | Ścięcie króla Ludwika XVI. |
| VI 1793 | Początek rewolucyjnej dyktatury jakobinów. |
| 27 VII 1794 | Koniec władzy jakobinów. |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.