Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Na ziemiach niemieckich o przewodnictwo w procesie zjednoczeniowym konkurowały Austria i Prusy. Choć Austria stała formalnie na czele Związku Niemieckiego, to jednak jej znaczenie i prestiż na ziemiach niemieckich z biegiem lat podupadały (trudności wewnętrzne wielonarodowego państwa, przegrane wojny z Francją i Sardynią - utrata terytorium). Na czoło wysuwały się Prusy - państwo dobrze rozwinięte gospodarczo, ze sprawnie działającą administracją, świetną armią, bez skomplikowanych problemów etnicznych. Szczególnie po 1834 roku (powstanie Niemieckiego Związku Celnego pod przewodnictwem pruskim) właśnie Prusy zaczęły prowadzić bardziej aktywną politykę na ziemiach niemieckich.
Zjednoczenie Niemiec przypisuje się polityce premiera Prus, a następnie kanclerza zjednoczonej Rzeszy Niemieckiej, księcia Ottona von Bismarcka (1815-1898).
W 1863 roku zmarł król Danii, jednocześnie książę Szlezwiku i Holsztynu, Fryderyk VII. Władzę po nim w Danii objął jego szwagier Chrystian IX, ale nie udało mu się objąć władzy w Szlezwiku i Holsztynie - jeszcze za życia Fryderyka VII odłączonych od Związku Niemieckiego. Sprawa Szlezwiku i Holsztynu i ich odłączenie od ziem niemieckich wywołała wielką burzę i wzrost nastrojów nacjonalistycznych w państwach niemieckich. Liczono na pomoc Austrii (przewodziła Związkowi Niemieckiemu), uważając, że ta nie dopuści do rozbicia ziem niemieckich. Tymczasem w Wiedniu Franciszek Józef I i jego rząd nie zgodzili się na wspólną akcję wojsk Związku Niemieckiego, ale z inspiracji Prus postanowiono użyć do interwencji w księstwach na granicy z Danią tylko wojsk pruskich i austriackich. Po zwycięstwach wojsk prusko-austriackich pod dowództwem marszałka Wrangla, Duńczycy zostali pobici i zmuszeni do zawarcia pokoju (Wiedeń, październik 1864). W konsekwencji zrzekli się oni Szlezwiku i Holsztynu na rzecz Austrii i Prus. Ustanowiono wspólne rządy prusko-austriackie.
W latach 1865-1866 Prusy zapewniły sobie neutralność Francji i podpisały sojusz wojskowy z Włochami. Wobec prób austriackich zreformowania instytucji Związku Niemieckiego wojska pruskie wkroczyły do Holsztyna rozpoczynając tym samym wojnę z Austrią. Wojna była już od dawna przygotowywana przez sztab pruski. Armia pruska była świetnie wyszkolona i wyposażona. Wojska austriackie i państw niemieckich z ziem południowych nie dysponowały ani dobrymi żołnierzami, ani świetnymi dowódcami. W czerwcu 1866 roku wojska pruskie gen. Manteuffla zajęły Hanower i doszły do rzeki Men.
Zapamiętaj!
Bitwa pod Sadową, stoczona 3 lipca 1866 roku, miała decydujący wpływ na losy wojny. Pokonana Austria musiała przyjąć podyktowane przez zwycięzców warunki.
Zawarty 23 sierpnia 1866 roku pokój w Pradze był porażką Austrii i obniżeniem jej znaczenia na ziemiach niemieckich. Został rozwiązany Związek Niemiecki, Austria zrzekła się na korzyść Prus praw do Szlezwiku i Holsztynu, zapłaciła wysoką kontrybucję wojenną. W konsekwencji wojny niemiecko-niemieckiej do Prus zostały wcielone także niektóre państwa niemieckie: Królestwo Hanoweru, Elektorat Hesji, Księstwo Nassau (1866). Z inicjatywy i na zaproszenie Bismarcka w czerwcu 1866 roku zebrali się przedstawiciele 19 państw północnoniemieckich. Zadecydowali oni o utworzeniu Związku Północnoniemieckiego (Norddeutscher Bund) pod przewodnictwem Prus. Nowy Reichstag (parlament) uchwalił w kwietniu 1867 roku projekt konstytucji, przyjęty następnie przez państwa członkowskie. Zgodnie z jego postanowieniami powstał Związek Północnoniemiecki jako państwo związkowe, Prusy pełniły w nim rolę hegemona. Władza prawodawcza należała do rady związkowej (Bundesrat) i sejmu (Reichstag, wybory powszechne, tajne i bezpośrednie), istniały lokalne parlamenty państw-członków Związku. Władza wykonawcza należała do kanclerza (Bismarck), odpowiedzialnego przed prezydentem Związku (dziedzicznie król pruski, posiadający prawo weta wobec uchwał i zmian konstytucyjnych Związku, wódz naczelny Związku, itd.). Poza Związkiem Północnoniemieckim pozostały południowe państwa niemieckie. Niebawem (1866, 1867) Bismarck doprowadził do zawarcia między Bawarią, Wirtembergią i Badenią umów wojskowych i handlowych z Prusami, które gwarantowały Prusom możliwość wywierania presji ekonomicznej i wojskowej na państwa południowoniemieckie.
Po 1866 roku - przegranej Austrii w wojnie z Prusami - nastąpiły w monarchii habsburskiej doniosłe zmiany. Wobec bardzo mocnej opozycji cesarz przywrócił konstytucję węgierską, powołał oddzielny rząd. W konsekwencji tzw. ugody (czerwiec 1867) powstało państwo dualistyczne - złożone z dwóch części - Cesarstwa Austriackiego i Królestwa Węgierskiego. Obie części państwa łączyła unia personalna i realna. Od 1868 roku przyjęto nazwę Monarchia Austriacko-Węgierska (Austro-Węgry). Każda z części miała oddzielny parlament, urzędy, rząd i wojsko. W skład parlamentu austriackiego wchodzili także przedstawiciele delegaci sejmów krajowych, reprezentujący interesy ludności zamieszkałej na ziemiach, które otrzymały autonomię. Model monarchii dualistycznej Austro-Węgier przetrwał do 1918 roku i dopiero przegrana I wojna światowa oraz rewolucje na poszczególnych ziemiach monarchii doprowadziły do rozpadu państwa Habsburgów.
Rok 1866 nie zakończył procesu zjednoczenia Niemiec. Bismarck, jak i dowódcy wojskowi z szefem sztabu gen. Helmutem von Moltke, parli do wojny z Francją uważając, że zbrojny konflikt z potęgą europejską pozwoli zakończyć dzieło zjednoczeniowe oraz postawi zjednoczone już Niemcy w rzędzie pierwszych potęg na kontynencie.
W lipcu 1870 r. Francja wypowiedziała Prusom wojnę. Prusy były do wojny doskonale przygotowane. Francja natomiast nie miała dostatecznie wyszkolonych żołnierzy, a ich wyposażenie i dowodzenie pozostawiały bardzo wiele do życzenia. Po kilku tygodniach, zmarnowanych przez wojska francuskie armia prusko-niemiecka przeszła do ofensywy. Armia marszałka MacMahona opuściła Alzację, którą w sierpniu zajęli Prusacy, chory Napoleon III przekazał dowództwo marszałkowi Bazaine’owi, który zgromadził armię pod Metzem. Mimo dzielnej obrony, wojska francuskie kapitulowały. Na początku września padła potężna twierdza Sedan. Do niewoli dostało się kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy francuskich, kilkunastu marszałków i generałów, a także sam cesarz Napoleon III Bonaparte. Na wieść o klęsce Sedanu w Paryżu ogłoszono detronizację dynastii Bonapartych, powstała republika, a władzę przejął rząd Obrony Narodowej. Wobec napiętej sytuacji militarnej i społecznej (zamieszki i rozruchy robotnicze) rząd dążył do szybkiego zakończenia wojny. Na frontach Francuzi ponosili kolejne klęski. W październiku skapitulował Metz - do niewoli dostało się ponad 150 tys. żołnierzy francuskich z marszałkiem Bazaine’em na czele. Pierścień oblężenia Paryża zacieśniał się. Zorganizowane pospiesznie armie francuskie, spieszące na odsiecz, nie przerwały łańcucha okrążenia. W mieście panował głód. Rządy Anglii, Austrii i Rosji nie wsparły walczących Francuzów.
Zapamiętaj!
Jeszcze w czasie oblężenia Paryża w Sali Lustrzanej pałacu wersalskiego 18 stycznia 1871 roku zakończył się proces jednoczenia Niemiec. Władcy poszczególnych państw niemieckich ofiarowali królowi pruskiemu koronę cesarską. Powstała Druga Rzesza Niemiecka, z królem pruskim jako cesarzem niemieckim Wilhelmem I na czele. Powstało niepodległe, zjednoczone państwo niemieckie.
Dziesięć dni później 28 stycznia rząd Obrony Narodowej w Wersalu podpisał zawieszenie broni w wojnie francusko-niemieckiej. Zawarty we Frankfurcie nad Menem pokój francusko-niemiecki (10 maja 1871 roku) był upokarzający dla Francji. Francja oddała Niemcom Alzację i ponad 1/3 Lotaryngii, zobowiązała się zapłacić zwycięzcom 5 mld franków w złocie. Do czasu zapłacenia pełnej sumy na terytorium francuskim stacjonowała armia niemiecka.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.