Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Człowiek został uznany za gatunek biologiczny już przez Karola Linneusza w XVIII w. i jako taki znalazł miejsce w stworzonym przez tego uczonego systemie klasyfikacyjnym. Podobnie jak innym gatunkom Linneusz nadał człowiekowi dwuczłonową nazwę łacińską - Homo sapiens i umieścił go w królestwie Zwierząt w rzędzie Naczelnych.
Współczesna systematyka klasyfikuje człowieka następująco:
| Królestwo: | Zwierzęta | Animalia |
| Typ: | Strunowce | Chordata |
| Podtyp: | Kręgowce | Vertebrata |
| Gromada: | Ssaki | Mammalia |
| Podgromada: | Ssaki łożyskowe | Placentalia |
| Rząd: | Naczelne | Primates |
| Nadrodzina: | Człekokształtne | |
| Rodzina: | Człowiekowate | Hominidae |
| Rodzaj: | Człowiek | Homo |
| Gatunek: | Człowiek rozumny | Homo sapiens |
Człowiek jest aktualnie jedynym żyjącym przedstawicielem rodziny człowiekowatych, natomiast w obrębie nadrodziny człekokształtnych występują jeszcze cztery gatunki. Są to gibbon i orangutan żyjące w Azji, oraz goryl i szympans występujące w Afryce. Wśród wymienionych gatunków małp człekokształtnych najbliższym krewnym człowieka jest szympans. Te dwa gatunki według współczesnych badań posiadają w 98% identyczny materiał genetyczny, a ich drogi rozeszły się około 6-7 milionów lat temu. Nieco dalszym krewnym jest goryl.
Szympans jest gatunkiem najbliżej spokrewnionym z człowiekiem, posiada w 98% taki sam materiał genetyczny.
Podobieństwa i różnice pomiędzy człowiekiem a innymi przedstawicielami człekokształtnych
Człowiek rozumny i współczesne małpy człekokształtne posiadają wiele cech wspólnych. Do najważniejszych z nich należą:
- silny rozwój mózgoczaszki i relatywnie duże kresomózgowie
- stereoskopowe widzenie dzięki położeniu oczu z przodu głowy
- podobna budowa macicy i podobny okres ciąży
- podobne właściwości biochemiczne krwi (te same grupy krwi)
- obecność paznokci (brak pazurów) i linii papilarnych
- zróżnicowane uzębienie, wszystkożerność
- zapadalność na podobne choroby.
Jednocześnie człowiek jako oddzielny gatunek różni się, i to dość znacznie, od pozostałych człekokształtnych. Najważniejsze różnice anatomiczne to:
a) pionizacja ciała i zmiany z niej wynikające:
- „esowate” wygięcie kręgosłupa
- otwór potyliczny w czaszce przesunięty na jej spodnią część (czaszka jest podparta, a nie zawieszona)
- przebudowa miednicy
- wysklepienie stopy
- nieprzeciwstawny paluch u stopy
b)silny rozwój kresomózgowia i związane z tym znaczne powiększenie mózgoczaszki w stosunku do trzewioczaszki
c) częściowa utrata owłosienia
d) inne cechy:
- brak wałów nadoczodołowych
- wywinięte wargi i bruzda nad wargą górną
- kły niewystające ponad linię zgryzu
- wystający podbródek.
Do różnic w sferze anatomicznej należy dodać wszystkie inne cechy, które tworzą istotę człowieczeństwa, a więc:
- zdolność do posługiwania się mową
- umiejętność abstrakcyjnego myślenia
- wysoki poziom rozwoju psychicznego i emocjonalnego
- tworzenie dzięki temu silnych więzi społecznych
- zdolność do tworzenia kultury obejmującej rozwój techniki, nauki i sztuki
- rozwój w sferze duchowej, obecność wierzeń religijnych.
Populacje człowieka zamieszkujące różne strefy klimatyczne, podlegały, podobnie jak wszystkie inne gatunki, mechanizmom ewolucyjnym. W wyniku działania doboru naturalnego populacje te przez tysiące lat przystosowywały się do istniejących warunków związanych z temperaturą, nasłonecznieniem czy wilgotnością powietrza. Efektem tego przystosowania było powstanie ras ludzkich.
Rasy ludzkie są efektem przystosowania człowieka do różnych warunków klimatycznych.
Rasy ludzkie:
Różnice pomiędzy rasami dotyczą w szczególności:
Koloru skóry
Cecha ta wynika z ilości barwnika - melaniny w skórze. Barwnik ten chroni przed wnikaniem do organizmu szkodliwych promieni ultrafioletowych. Stąd populacje zamieszkujące strefę okotozwrotnikową, które narażone są na silne promieniowanie słoneczne, cechuje ciemne zabarwienie skóry. Równocześnie pewna niewielka ilość promieniowania słonecznego jest niezbędna do syntezy witaminy D. Stąd w populacjach zamieszkujących strefę umiarkowaną, gdzie nastonecznienie jest niewielkie, nastąpita redukcja ilości melaniny i skóra jest jasna.
Typu budowy ciała
Przedstawicieli naszego gatunku zamieszkujących tereny o klimacie gorącym cechuje smukła budowa ciała. Charakterystyczne dla nich długie kończyny i często wysoki wzrost dają zwiększenie powierzchni chłodzenia. Z kolei te populacje, które zamieszkiwały mroźne tereny cechuje niski wzrost, krępa sylwetka, krótkie kończyny i zmniejszenie wszystkich wystających części ciała (np. krótki, płaski nos).
Cechy ras ludzkich jako przystosowanie do warunków życia
| Rasa | Warunki klimatyczne | Cechy charakterystyczne |
|---|---|---|
| biała (kaukazoidalna) | klimat umiarkowany, wilgotny, mało światła | niewielka ilość melaniny w skórze, jasne oczy i włosy |
| żółta (mongoidalna) | ostry, zimny, śnieżny klimat, większa ilość światła wskutek odbijania promieni słonecznych od warstwy śniegu | średnia ilość melaniny w skórze, czarne oczy, czarne proste włosy, niski wzrost, krótkie kończyny, wąska szpara oczna, powieki posiadają wyściółkę tłuszczową (ochrona oka przed odmrożeniem), płaska twarz, mały, płaski nos |
| czarna (negroidalna) | klimat gorący, dużo światła | duża ilość melaniny w skórze, jasne oczy i włosy |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.