Jedną z podstawowych czynności życiowych organizmów jest rozmnażanie się. W wyniku rozmnażania płciowego rodzice przekazują swoje cechy potomstwu. Potomstwo uzyskuje więc cechy dziedziczne od matki i ojca. Można powiedzieć, że dzieci są podobne do ojca lub matki, bądź zawierają cechy występujące u obojga rodziców.
W przypadku rozmnażania się bezpłciowego, np.: podziału komórek u bakterii, komórki potomne uzyskują identyczne cechy jak komórka, z której powstały.
Zapamiętaj!
Dziedziczenie jest to przekazywanie informacji genetycznej z pokolenia na pokolenie. Zapewnia to utrzymanie charakterystycznych cech danego gatunku oraz zachowania podobieństwa między rodzicami a potomstwem.
Informacja genetyczna zapisana jest w chromosomach składających się ze związku chemicznego zwanego DNA (kwas dezoksyrybonukleinowy) i jest w zasadzie niezmienna, tzn. w rozwoju rodowym danego gatunku ujawnia się stale ten sam zespół cech. Potomstwo dziedzicząc określony zespół cech zachowuje cechy charakterystyczne dla danego gatunku.
Zdarza się jednak, że w obrębie gatunku mogą pojawić się jakieś nowe cechy, mówimy wtedy, że pojawiła się zmienność genetyczna. Przyczyną zmienności genetycznej mogą być:
a) mutacje, czyli zmiany dziedziczone przez potomstwo;
b) modyfikacje, czyli zmiany nie dziedziczone przez potomstwo.
Mutacje są to nagłe zmiany w zestawie informacji genetycznej spowodowane działaniem jakiegoś czynnika określanego jako czynnik mutagenny. Mutagenem jest np.: promieniowanie jonizujące, benzopiren - składnik dymu papierosowego, kwas azotowy.
Konsekwencją mutacji są zmiany w wyglądzie zewnętrznym osobników, np.: zmiana kształtu liści, wielkości kłosów u pszenicy lub zmiana koloru futra u zwierząt. Niektóre mutacje genowe są szkodliwe ponieważ np.: obniżają płodność lub żywotność organizmów.
Modyfikacje są to zmiany wywołane działaniem określonych czynników środowiska, np.: brązowienie skóry w czasie opalania się, inny wygląd liści na roślinie w miejscach nasłonecznionych i zacienionych, różne rodzaje systemów korzeniowych u sosny rosnącej na glebach suchych i podmokłych. Modyfikacje mają na celu umożliwić organizmom lepsze przetrwanie w określonym środowisku.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.