Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Baśń jest to opowiadanie o treści fantastycznej, czyli o wydarzeniach, które nie mogły wydarzyć się naprawdę. W baśni występują fantastyczne postacie, przedmioty, wydarzenia. Przyroda w baśni ma ludzkie cechy (np. kot nosi buty, drzewo mówi). Bohaterowie zestawieni są na zasadzie przeciwieństw (dobry - zły, pracowity - leniwy). Czas i miejsce akcji baśni nie są określone, a utwór zwykle ma szczęśliwe zakończenie.
Legenda to utwór z elementami fantastyki, lecz mogą w nim występować autentyczne postacie, miejsca, wydarzenia. Czas i miejsce akcji mogą mieć swe odpowiedniki w rzeczywistości, a wydarzenia mogą być historycznie udokumentowane.
Tematem wielu polskich legend są początki naszej państwowości. Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstały te legendy i kto jest ich autorem. Przez lata były przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie. W końcu zostały spisane.
Czas akcji: legendarne początki państwa polskiego, więc z pewnością ponad 1000 lat temu.
Miejsce akcji: okolice dzisiejszego miasta Gniezna, leżącego w Wielkopolsce.
Treść: Lech, Czech i Rus wędrowali w poszukiwaniu ziemi, na której mogliby się osiedlić. Pewnego dnia stanęli pod wysokim dębem, na którym orzeł uwił swoje gniazdo. Lech podjął decyzję osiedlenia się w tym miejscu i założeniu tutaj swojego państwa. Jego stolicę nazwał Gniezdnem (od gniazdo), później nazwa została przekształcona na Gniezno. Jako znak królewski Lech przyjął wizerunek orła.
Czech i Rus powędrowali dalej - Czech na południe (tu powstały Czechy), Rus na wschód (gdzie założył państwo zwane Wielką Rusią).
Historyczna prawda w legendzie:
1. Herbem Polski został orzeł biały na czerwonym tle. Orzeł jest ptakiem królewskim, symbolem władzy i potęgi.
2. Gród Lecha nazwany został „Gniazdo” i był pierwszą stolicą Polski, obecna nazwa tego miasta to Gniezno.
3. Czech i Rus założyli państwa sąsiadujące z państwem Lecha. Czech dzisiejsze Czechy - sąsiadujące z nami od południa. Rus - państwo Rusa, dzisiejsze tereny Ukrainy i Białorusi, wschodnich sąsiadów Polski.
Czy wiesz, że...
Legenda o trzech braciach prawdopodobnie nie jest jedynie wytworem wyobraźni średniowiecznych kronikarzy. Według teorii niektórych historyków Gniezno zostało założone w VIII w. przez nieznanego z imienia władcę Polan.
Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z czasów Bolesława Chrobrego. Napis „Gnezdun Civitas” wybity został na denarze pierwszego króla Polski.
Czas akcji: czasy późniejsze niż panowanie Lecha. Popiel był jednym z jego następców.
Miejsce akcji: Gniezno - dawna stolica Polski, okolice jeziora Gopła, Kruszwica nad Gopłem.
Treść: Popiel był okrutnym władcą Polan. Myślał tylko o tym, by ktoś nie pozbawił go tronu. Ta myśl tak go niepokoiła, że pewnego dnia zaprosił na ucztę do swego zamku wszystkich krewnych i przyjaciół. Z pomocą żony dodał do wina truciznę i poczęstował nią gości. Nikomu nie udało się uratować.
To jednak nie uratowało Popiela, ponieważ śmierć niewinnych pomściły myszy. Okrutny władca schronił się przed nimi na wieżę nad jeziorem Gopłem, ale i tam go dopadły. Zjadły Popiela. Na pamiątkę tego wydarzenia wieża, na którą Popiel się schronił, została nazwana Mysią Wieżą.
Historyczna prawda w legendzie:
1. Autentyczne są miejsca wymienione w legendzie: jezioro Gopło, miasta Gniezno i Kruszwica. Mysia Wieża w Kruszwicy jest budowlą późniejszą.
2. Faktycznie wiece kmieci miały w państwach dawnych Słowian znaczenie jako organ doradczy księcia.
Czas akcji: okres panowania Popiela.
Miejsce akcji: podgrodzie Gniezna.
Treść: Na podgrodziu gnieźnieńskim żył Piast. Wszyscy uważali go za mądrego i uczciwego człowieka. Pewnego dnia Piast wyprawiał postrzyżyny swego syna, Siemowita. Jego żona Rzepicha suto podejmowała gości. Nagle zjawiło się dwu niezapowiedzianych przybyszów, których zaproszono do stołu. Posileni, pobłogosławili Siemowitowi i życzyli szczęścia całej rodzinie. Po ich wyjściu Rzepicha udała się do komory po zapasy i ze zdziwieniem zauważyła, że pożywienia i napojów nie ubywa. Wszyscy goście uznali, że jest to znak specjalnej opieki bogów nad zagrodą Piasta. Po śmierci Popiela właśnie on został władcą Polan, a po jego śmierci tron objął Siemowit. Są to legendarni władcy z pierwszej polskiej dynastii władców - dynastii Piastów.
Historyczna prawda w legendzie:
1. Staropolski obyczaj postrzyżyn był świętem rodzinnym. W dniu siódmych urodzin dziecka ojciec obcinał synowi włosy na znak, że przejmuje nad nim pieczę. Do tej pory dziecko znajdowało się pod opieką matki. Chłopiec od dnia postrzyżyn wkraczał w dorosłe życie.
2. Piastowie była to pierwsza dynastia władców Polski, która zasiadała na tronie polskim niemal czterysta lat.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.