Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Na pograniczu wschodu i zachodu

Na pograniczu wschodu i zachodu

Związek Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim trwał od 1385 roku, tj. od unii w Krewie. Przez prawie 200 lat Polską i Litwą rządziła dynastia Jagiellonów a więc była to unia personalna - łącząca państwa osobą (persona - z łac. osoba) tego samego monarchy.

Król Zygmunt August nie doczekał się potomka i losy unii polsko--litewskiej mogły zostać zagrożone. Dlatego schorowany król pragnął trwałego związku dwóch państw i w tym celu zrzekł się swych dziedzicznych praw do Litwy na rzecz Korony.

Innym powodem, który skłonił Polaków i Litwinów do zacieśnienia unii, była obawa Litwy przed wzrastającą siłą państwa moskiewskiego. Litwini liczyli na pomoc Polski w obronie wschodnich granic Litwy. Szlachta litewska domagała się podobnych przywilejów, jakie posiadała szlachta polska. Szlachta polska na sejmach i sejmikach żądała od króla zespolenia ziem Polski i Litwy w jeden organizm państwowy, celem wspólnej obrony, prowadzenia wojen i wspólnego sejmowania.

Czy wiesz, że...

Na sejmie w Lublinie w 1569 roku Królestwo Polskie (Korona) i Wielkie Księstwo Litewskie połączyły się w jedno państwo zwane Rzecząpospolitą Obojga Narodów. Związek dwóch narodów, które stworzyły wspólną ojczyznę nazwano unią realną.

Korona Polska i Wielkie Księstwo Litewskie posiadały:

wspólne odrębne
  1. najwyższe władze: król - wybierany na sejmie (elekcja), sejm i senat
  2. polityka zagraniczna (wojny, przymierza) i obrona granic
  3. moneta
  4. prawa dla szlachty
  1. wojsko
  2. skarb
  3. osobni urzędnicy (kanclerze, marszałkowie, podskarbowie, hetmani)
  4. własne prawa sądowe

Rzeczpospolita Obojga Narodów była państwem wielonarodowym, zamieszkanym przez Polaków, Rusinów (dzisiaj Ukraińcy i Białorusini), Litwinów, Niemców (na Pomorzu), Żydów, Ormian, Tatarów i Kozaków. Ludność liczyła około 8 mln mieszkańców, w tym 40% stanowili Polacy. Rola przodująca przypadła kulturze polskiej i językowi polskiemu.

Rzeczpospolita była też państwem, w którym mieszkańcy byli wyznawcami różnych religii. Polacy i Litwini byli w większości katolikami, Rusini prawosławnymi, Niemcy luteranami, Żydzi byli wyznania mojżeszowego.

Obszar Królestwa Polskiego i Litwy wynosił ponad 800 tys. km2 i było to największe mocarstwo w Europie Wschodniej.

W wieku XVII na terenach Rzeczypospolitej Polskiej wykształciła się specyficzna kultura, która była mieszanką wpływów zachodnich - barokowych, i wschodnich - orientalnych. Przez kontakty handlowe i gospodarcze, wymianę myśli i ludzi, którzy odbywali podróże na ziemie polskie, silnie oddziaływały wpływy rozwiniętego w końcu XVI i na początku XVII wieku nowego stylu i prądu w kulturze - baroku. Przez bliskość i zetknięcie się z kulturą Wschodu - Persji, Turcji - także i wpływy orientalne były bardzo silne na ziemiach polskich. Wyrażało się to m.in. w strojach (kontusz) i uzbrojeniu (szabla).

W tym okresie ukształtował się sarmatyzm - oryginalny system wartości, styl życia i postawa wobec świata, charakterystyczna dla szlachty polskiej. Szlachta chętnie nawiązywała do rzekomego pochodzenia od legendarnego ludu Sarmatów, w ten sposób odznaczając się od pozostałych warstw społecznych - mieszczaństwa i chłopstwa. Idealizowała przeszłość i to, co dawne a w jej mniemaniu dobre. Przekonanie o wyjątkowej roli Polski - Sarmacji w Europie wobec zagrożenia tureckiego ( Polska przedmurzem chrześcijańskiej Europy) ugruntowało wśród szlachty przekonanie o specjalnym posłannictwie Polski.

Nieodłączną częścią postawy i ideologii sarmackiej było przywiązanie do tradycji, dworu szlacheckiego, życia w zgodzie z naturą i sąsiadami.

Zobacz podobne opracowania

  • Podstawowa
  • Historia
  • Czasy nowożytne
  • Podstawowa
  • Historia
  • Czasy nowożytne
  • Podstawowa
  • Historia
  • Czasy nowożytne
  • Podstawowa
  • Historia
  • Czasy nowożytne
  • Podstawowa
  • Historia
  • Czasy nowożytne

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.