Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Istniało kilka przyczyn serii odkryć geograficznych (nowych lądów, cywilizacji ludzkich, zwierząt, roślin i nowych mórz) na przełomie XV i XVI wieku. Przede wszystkim poszukiwano nowych szlaków handlowych z Europy na Wschód (do Indii, Chin). Opanowanie przez Turków Azji Mniejszej, zdobycie w 1453 roku Konstantynopola, wybrzeży Morza Śródziemnego (na którym panowała flota turecka) i wybrzeży Morza Czarnego przerwało kontakty drogą lądową pomiędzy Europą Zachodnią a Azją, skąd sprowadzano przyprawy korzenne (pieprz, goździki, cynamon), jedwab, porcelanę, perły. Wobec utrudniania przez Turków kontaktów handlowych ze Wschodem kupcy i podróżnicy zaczęli podejmować dalekie wyprawy, celem znalezienia drogi morskiej do Indii. U źródeł wypraw geograficznych leżała także chęć znalezienia bogactw naturalnych, a szczególnie złota i srebra, ponieważ były one środkiem płatniczym za wschodnie produkty luksusowe. Rozwój gospodarczy był połączony z zapotrzebowaniem na siłę roboczą, a odkrycia nowych lądów dawały możliwość jej zdobycia (niewolnicy).
Osiągnięcia naukowe i techniczne, które umożliwiły dalekie podróże oceaniczne:
- zbudowanie karaweli - nowego typu statku: zwrotnego i o ulepszonym ożaglowaniu;
- nowe przyrządy nawigacyjne, umożliwiające wytyczenie i utrzymanie kursu statku: kompas (igła magnetyczna), sekstans (przyrząd do określenia położenia statku na kuli ziemskiej);
- postępy kartografii - nauki o sporządzaniu map.
Poszukiwania nowych dróg morskich do Indii przebiegały w dwu kierunkach:
| Państwo | Portugalia | Hiszpania |
|---|---|---|
| kierunek wypraw | dotarcie do celu przez opłynięcie Afryki | dotarcie do brzegów Azji od wschodu, płynąc przez Atlantyk na zachód |
| słynni żeglarze | Bartłomiej Diaz odkrył Przylądek Dobrej Nadziei - czyli południowy koniec Afryki - znalezienie drogi na Ocean Indyjski - rok 1487 | Krzysztof Kolumb odkrył nowy ląd - Amerykę, choć był przekonany, że dotarł do Indii - rok 1492 |
| Vasco da Gama wytyczył szlak drogi morskiej do Indii wokół Afryki - rok 1498 | Amerigo Vespucci opisał kontynent odkryty przez Kolumba, od jego imienia „Nowy Świat” został nazwany Ameryką - rok 1496 | |
| skutki | opłynięcie Afryki, poznanie jej wybrzeży i dotarcie do Indii | odkrycie nieznanego kontynentu - Ameryki |
Zwieńczeniem wielkich podróży morskich na przełomie XV i XVI wieku było pierwsze opłynięcie kuli ziemskiej przez Ferdynanda Magellana - Portugalczyka w służbie króla hiszpańskiego. Celem jego wyprawy było dotarcie do Indii drogą zachodnią, omijając od południa Amerykę. Odbył swoją podróż w latach 1519-1522. Płynąc wzdłuż brzegów Ameryki Południowej przeprawił się przez cieśninę, nazwaną później jego imieniem, na Ocean Spokojny. Po dotarciu do Filipin zginął z rąk tubylców. Tylko jeden z pięciu okrętów, które wyruszyły z Magellanem, powrócił do portu hiszpańskiego w Sewilli. Z 265 członków załogi wróciło zaledwie 18.
Wyprawa Magellana pozwoliła na potwierdzenie tezy o kulistości Ziemi, a Europejczycy zdali sobie sprawę, że ich kontynent nie jest „środkiem świata”.
Skutki odkryć geograficznych dla Europy i dla nowo odkrytych krajów:
- zmiana dróg handlowych: dotychczas ważną rolę odgrywały miasta--porty znajdujące się nad Morzem Śródziemnym (Wenecja, Genua), po odkryciach geograficznych główną drogą handlową stał się Ocean Atlantycki, wzrosło znaczenie państw leżących nad Atlantykiem i Morzem Północnym: Portugalii, Hiszpanii, Anglii, Niderlandów, Francji;
- napływ do Europy złota i srebra (co doprowadziło do spadku wartości pieniądza) oraz nowych produktów roślinnych: ziemniaków, kukurydzy, kakao, tytoniu, trzciny cukrowej, bawełny;
- powstanie kolonii (kolonie - ziemie podbite, utrzymane w zależności, źródło tanich surowców, siły roboczej, miejsce zakładania plantacji) i podział zdobyczy kolonialnych między Hiszpanię (panowanie nad Ameryką Środkową i Południową, bez Brazylii) i Portugalię (opanowali wybrzeża Afryki, Półwyspu Arabskiego i Indii);
- napływ Europejczyków do Ameryki przyczynił się do upadku państw i cywilizacji indiańskich (Azteków, Majów i Inków); kultura europejska została rozpowszechniona na obszar nowego kontynentu;
- na nowo zaczęło się rozwijać niewolnictwo, na plantacjach i w kopalniach zatrudniono Indian i czarnoskórych niewolników przywożonych z Afryki.
Podróże morskie i odkrycia geograficzne wpłynęły na wielkie ożywienie handlu i przemysłu w całej Europie.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.