| Socjalno-Rewolucyjna Partia „Proletariat” tzw. „I Proletariat” sierpień 1882 - lipiec 1886 |
- Ludwik Waryński, Tadeusz Rechniewski, Henryk Dulęba, Stanisław Kunicki, Aleksander Dębski, Aleksandra Jentysówna; partia marksistowska, organ prasowy - konspiracyjny „Proletariat”;
- konieczność oddzielenia się robotników od klas uprzywilejowanych i podjęcie przez nich walki o własne prawa, solidarność z uciskanymi;
- celem walki robotników jest rewolucja proletariacka - doprowadzi do powstania socjalistycznego państwa (przejmie środki produkcji, zapewni swobody obywatelskie);
- środki walki proletariatu o własne cele to: tworzenie organizacji robotniczych, strajki, przeciwstawianie się wszelkimi metodami wyzyskowi, stosowanie terroru ekonomicznego i politycznego wobec kapitalistów;
- odwoływanie się do chłopów - wspólne upominanie się o swoje prawa, a przede wszystkim o ziemię;
- negatywna ocena haseł niepodległościowych, potępienie powstań narodowowyzwoleńczych. W roku 1883 został aresztowany Ludwik Waryński, po procesie skazany na długoletnie więzienie przebywał w nim do śmierci (1889). Po aresztowaniach przywódców i członków partia zaprzestała działalności w 1886 roku. Mimo rozbicia partii i ograniczenia działalności do organizowania kółek samokształceniowych, ogólna sytuacja (wzmożone akcje strajkowe) doprowadziła do powstania nowej partii socjalistycznej (1888 r.) kontynuującej tradycje „I Proletariatu” Polskiej Socjalno-Rewolucyjnej Partii „Proletariat” („II Proletariat”), a następnie Związku Robotników Polskich (1889, Julian Marchlewski, Feliks Tych, Adolf Warszawski-Warski).
|
| Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich 17-23 listopada 1892 |
- po wydarzeniach buntu łódzkiego - maj 1892 r. (217 zabitych), konieczne stało się zjednoczenie rozbitego ruchu socjalistycznego w zaborze rosyjskim. Środowiska emigracyjnych działaczy socjalistycznych, członkowie „II Proletariatu”, Związku Robotników Polskich i innych grup socjalistycznych zebrali się w Paryżu - z inicjatywy Bolesława Limanowskiego 18 działaczy socjalistycznych:
- uchwaliło program dla środowisk robotniczych i socjalistycznych na ziemiach polskich,
- apelowało o zjednoczenie i utworzenie jednej partii socjalistycznej.
- Na zjeździe paryskim po raz pierwszy w dziejach ruchu socjalistycznego wysunięto hasło walki o niepodległość państwa polskiego - niepodległa Polska będzie stopniowo przekształcać się w państwo socjalistyczne, wprowadzone zostaną odgórnie reformy społeczno polityczne w duchu socjalistycznym.
|
| Polska Partia Socjalistyczna marzec 1893 - listopad 1906 (rozłam na zjeździe w Wiedniu) |
- Julian Marchlewski, po rozłamie z poł. 1892 r. opuścił szeregi partii. Przywódcy to: Stanisław Mendelson, Jan Stróżecki, Stanisław Wojciechowski, Feliks Perl i tzw. sekcja litewska - Józef Piłsudski, Aleksander Sulkiewicz. Organ prasowy - „Robotnik” od 1894 r. kierowany przez J. Piłsudskiego;
- PPS przyjęła program paryski mocno akcentując hasło walki o niepodległość i powstanie państwa polskiego - w drodze ustawodawstwa socjalnego miało ono ewoluować w kierunku państwa socjalistycznego - partia reformistyczna (dojście do socjalizmu na drodze reform w ramach funkcjonowania państwa demokratycznego i możliwości, jakie stwarza system parlamentarny). Od maja 1904 r. zaczęto tworzyć w PPS Organizację Bojową, która dokonywała zamachów terrorystycznych.
|
Socjaldemokracja Polska, następnie Socjal-Demokracja Królestwa Polskiego lipiec 1893 - grudzień 1899
Socjal Demokracja Królestwa Polskiego i Litwy 1900(1893)-1918 |
- przywódcy: Julian Marchlewski, Róża Luksemburg, Adolf Warski, Leon Jogiches Tyszka, Bronisław Wesołowski. Organ prasowy - paryska „Sprawa Robotnicza”;
- postulat walki o niepodległe państwo polskie, jak i stosunek polskich działaczy socjalistycznych do ruchu socjalistycznego w Rosji wywołały sprzeciw części działaczy socjalistycznych w Królestwie Polskim i na emigracji. Doszło do rozłamu w PPS i powstania konkurencyjnego nur tu w polskim ruchu socjalistycznym.
- partia marksistowska, rewolucyjna;
- przejęcie w drodze rewolucji proletariackiej władzy w państwie przy wspólnym udziale robotników różnych narodowości - internacjonalizm, głównym celem walki robotników jest socjalizm - rozwiąże wszelkie problemy łącznie z kwestią narodowości. Celami bliższymi - wywalczenie 8 godzinnego dnia pracy, konstytucji, powszechnej i bezpłatnej oświaty.
|
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.