Podstawowe prawa dziedziczenia cech zostały opracowane przez Grzegorza Mendla w połowie XIX wieku:
I prawo Mendla - prawo czystości gamet:
Gamety zawierają po jednym allelu z każdej pary alleli.
II prawo Mendla - prawo niezależnej segregacji cech:
Allele dwóch różnych genów rozdzielane są do gamet niezależnie od siebie.
Na początku XX wieku zasady dziedziczenia zostały uzupełnione przez Thomasa Morgana. Uczony ten był twórcą chromosomowej teorii dziedziczności, odkrywając chromosomy jako miejsce, gdzie znajdują się geny. Zauważył też, że nie wszystkie cechy dziedziczą się zgodnie z II prawem Mendla. Znajdujące się na jednym chromosomie allele różnych genów rozchodzą się do gamet razem. Geny te nazwał genami sprzężonymi.
Geny sprzężone to geny znajdujące się na jednym chromosomie.
Schemat zapisu prostej krzyżówki genetycznej
Przy zapisywaniu krzyżówek stosujemy najczęściej symbole literowe. Allele dominujące zapisujemy duża literą alfabetu - np. A, a recesywne małą - a.
Uwaga: do jednej cechy stosujemy jedną literę alfabetu. Nie stosuje się zapisów A - cecha dominująca, b - cecha recesywna (przy bardziej skomplikowanych krzyżówkach taki zapis nieuchronnie prowadzi do błędu).
AA - homozygota dominująca
aa - homozygota recesywna
Aa - heterozygota
Dodatkowe symbole stosowane przy zapisie krzyżówek:
P - pokolenie rodzicielskie, F1 - pierwsze pokolenie potomne, F2 - drugie pokolenie potomne.
Najczęściej stosowana forma zapisu to schemat lub tabelka.
Przykład:
Zapis krzyżówki wykonanej przez G. Mendla, doświadczenie dotyczące dziedziczenia barwy kwiatów u grochu.
A - allel dominujący warunkujący czerwoną barwę kwiatów
a - allel recesywny - odpowiada za białe kwiaty
lub to samo w postaci tabelki:
F1: Aa x Aa
Gamety | A | a |
A | AA czerwony | Aa czerwony |
a | Aa czerwony | aa biały |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.