Wymiana gazowa - proces występujący u wszystkich komórek zachodzący w trakcie oddychania telnowego, polegający na pobraniu z otoczenia tlenu i wydaleniu dwutlenku węgla.
U roślin istota oddychania komórkowego jest taka sama, jak u zwierząt. Różnica przebiegu tego procesu dotyczy sposobu pobierania tlenu z otoczenia oraz wydalania dwutlenku węgla, czyli wymiany gazowej.
U plechowców wymiana gazowa odbywa się przez całą powierzchnię plechy (ciało glonów). U organowców głównym miejscem przenikania gazów są aparaty szparkowe liści i łodyg. Gazy, czyli dwutlenek węgla i tlen, wędrują przez aparaty szparkowe do przestrzeni międzykomórkowych, a następnie do komórek.
Aparat szparkowy jest zbudowany z dwóch komórek szparkowych o nierównomiernie zgrubiałych ścianach komórkowych, komórek przyszparkowych i szparki czyli przestworu międzykomórkowego występującego między nimi. Stopień otwarcia aparatu szparkowego zależy od turgoru (ciśnienia komórkowego) komórek szparkowych i przyszparkowych. Wysoki turgor - szparka otwarta, niski - zamknięta.
U roślin posiadających zdrewniałe łodygi występują przetchlinki, czyli luźno ułożone komórki, które umożliwiają pobranie tlenu i odprowadzenie dwutlenku węgla (wymianę gazową) komórkom żywym znajdującym się w głębszych warstwach łodyg.
Jednak do pewnych organów roślin tlen dociera w małych ilościach, np.: do nasion w glebie, owoców o grubej łupinie, korzeni roślin rosnących na glebach wilgotnych. Oddychanie odbywa się wtedy bez udziału tlenu. W tym wypadku mamy więc do czynienia z fermentacją. Jako produkty końcowe oddychania beztlenowego powstają: dwutlenek węgla, alkohol etylowy, mała ilość energii.
Oddychanie zachodzi również w przechowywanych dłużej warzywach i owocach, np.: jabłkach, ziemniakach.
Zapamiętaj!
Wymiana gazowa u roślin odbywa się:
- całą powierzchnią ciała,
- przez aparaty szparkowe,
- przez przetchlinki.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.