Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Wokół Bałtyku rozciąga się pas nizin nadmorskich, zwanych również Pobrzeżem Bałtyckim.
Cechy krajobrazu nadmorskiego:
- teren równinny,
- pojedyncze wzgórza,
- rzeki uchodzą do morza,
- rzeki przy ujściu zostawiają osady,
- wybrzeża są płaskie lub strome,
- występują mierzeje: Wiślana i Helska,
- jeziora przybrzeżne: Łebsko, Gardno i Serbsko.
Na krajobraz nadmorski mają wpływ wiatr i fale morskie. Fale morskie niszczą wysoki klifowy brzeg i podmywając go, powodują obsuwanie się skał i cofanie się brzegu. Taki brzeg można obserwować na wyspie Wolin, w Trząsaczu koło Gdyni i na przylądku Rozewie. Fale zabierają piasek, muł i skały, pozostawiając ten materiał w miejscu, gdzie prąd jest słaby, a wybrzeże płaskie. Tak tworzą się wały zwane mierzejami. Mierzeje coraz bardziej narastają, aż odcinają zatoki od morza, tworząc jezioro przybrzeżne. Wiatr powoduje powstawanie wydm z piasku, znajdującego się na brzegu morza. Wydmy mogą być przenoszone na duże odległości.
Pobrzeże, pas nizin ciągnących się wzdłuż wybrzeża morskiego, jest poprzecinany dolinami rzek. Na zachodzie jest to Nizina Szczecińska, dalej Pobrzeże Słowińsko-Kaszubskie i Żuławy Wiślane. Pas nizinny jest najszerszy w okolicach ujścia Odry do Bałtyku - wynosi 100 km, a w okolicy Gdyni szerokość niziny wynosi 1 km. Urozmaiconą linię brzegową mają tylko: na zachodzie: Zatoka Pomorska, wyspy Uznam i Wolin, Zalew Szczeciński, a na wschodzie: Zatoka Pomorska, Półwysep Helski, Zatoka Gdańska, Mierzeja Wiślana. Krajobrazy pobrzeży są urozmaicone, a na ich kształtowanie ma wpływ morze. Wybrzeża morskie są wysokie, urwiste na wyspie Wolin, w okolicach Gdyni i Rozewia. W innych miejscach wybrzeża są płaskie - występują szerokie plaże piaszczyste lub kamieniste. Za nimi ciągną się wydmy - ławice piasku, w niektórych miejscach ruchome.
Nizina Szczecińska - płynie przez nią Odra do Zalewu Szczecińskiego, a stąd do otwartego morza rzeka wlewa się trzema ramionami, zalew od północy odgrodzony jest od Bałtyku wyspą Wolin i Uznam. Statki przepływają koło Świnoujścia i Dziwnowa z Zalewu Szczecińskiego do Bałtyku. Na Pobrzeżu Bałtyckim są dwa parki narodowe - Woliński Park Narodowy i Słowiński Park Narodowy.
Woliński Park Narodowy obejmuje bardzo piękną część polskiego wybrzeża: część wyspy Wolin, część Zalewu Szczecińskiego i Zatoki Pomorskiej.
Krajobraz jest urozmaicony:
- nadbrzeżne urwiska - wybrzeże klifowe,
- płaskie wybrzeże z plażami,
- wydmy,
- jeziora: Grodno i Turkusowe,
- wzgórza porośnięte lasami.
Klimat kształtuje się pod wpływem morza: wilgotne powietrze, łagodne zimy, niezbyt upalne lata.
Roślinność - lasy mieszane: buki, sosny, dęby, a na wydmach: rokitnik zwyczajny, mikołajek nadmorski, wydmuchrzyca piaskowa, kamora czerwona, piaskownica zwyczajna, rozchodnik.
Zwierzęta - owady (np. jelonek rogacz), nietoperze, orzeł bielik, ptaki wodne (mewy, czaple, perkozy).
Na terenie parku widać działanie morza:
- w czasie sztormów duże fale uderzają z ogromną siłą o niski brzeg, wyrzucając piasek, a wiatr usypuje wydmy;
- fale uderzają w wybrzeże wysokie z bardzo dużą siłą, podcięty brzeg osuwa się do morza, wybrzeże cofa się corocznie przeciętnie o 1 m.
Słowiński Park Narodowy obejmuje Mierzeję Łebską, jezioro Łebsko, jezioro Gardno oraz pas wybrzeża po ujście do morza rzeki Łupawy. Prądy morskie usypują wały z piaskiem - mierzeje. W miarę upływu czasu narastające mierzeje zamykają zatokę i tworzą się jeziora przybrzeżne. Jeziora Gardno i Łebsko powstały właśnie w ten sposób. Są to obszary bardzo ciekawe przyrodniczo, są ostoją bogatej fauny ptaków wodnych, a także ptaków przelotnych, jest tutaj też rezerwat ryb.
Na terenie parku występują wędrujące wydmy, które w wyniku działania wiatru przesuwają się z zachodu na wschód. Wydmy ruchome przesuwają się nawet o 10 m w ciągu roku. Najwyższe wydmy osiągają 42 m, zasypują drzewa, niszcząc las. W Trzęsaczu można zaobserwować niszczące działanie fal morskich: stoją tutaj ruiny kościoła, który w XVI w. znajdował się 2 km od morza, w XVII - 58 m, a w 1910 r. część jego runęła do morza. Na wydmach rośnie wydmuchrzyca, mikołajek nadmorski, trawy, a wokół bór sosnowy.
Część parku zajmują tereny bagienne i torfowiska z widłakiem torfowym i rosiczką, są to tereny dolin niewielkich rzek.
Żuławy Wiślane powstały w wyniku nanoszenia przez rzekę piasków, iłów i innych osadów. Ujście Wisły do morza tworzy deltę, czyli ujście w kształcie trójkąta. Delta to rozległa równina utworzona z materiału nagromadzonego przez rzekę przy jej ujściu. Z koryta głównego rozchodzą się mniejsze koryta, odprowadzające wodę Wisły do morza, do Zatoki Gdańskiej uchodzi jedna odnoga, a do Zalewu Wiślanego druga - Nogat. Obszar delty jest płaski, skierowany ku morzu, na jego obrzeżach występują depresje - tereny położone poniżej poziomu morza. Najniżej położona miejscowość to Raczki Elbląskie 1,8 m p.p.m. (poniżej poziomu morza).
Osady rzeczne tworzą mady - urodzajne gleby. Osusza się je, tworząc poldery. Na polderach uprawia się pszenicę, buraki cukrowe. Dostęp do morza przynosi korzyści, powstały tu duże miasta portowe: Gdańsk, Gdynia Sopot, Kołobrzeg, Łeba, Szczecin. Rozkwit tych miast związany jest z wymianą handlową z innymi państwami, rozwojem stoczni, portów, rybołówstwem, przetwórstwem rybnym, transportem morskim - towarowym i pasażerskim. Ośrodki turystyczne to: Świnoujście, Międzyzdroje, Kołobrzeg, Mielno, Łeba, Władysławowo, Jastarnia, Hel, Sopot, Krynica Morska, Gdańsk.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.