Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Rewolucja 1848-1849 roku na ziemiach niemieckich, obok przyczyn ogólnych, miała także swoje lokalne powody. Wobec jeszcze niezbyt silnie rozwiniętego przemysłu, kryzys gospodarczy lat 1846-1847 dotknął przede wszystkim rzemieślników. Nakładał się na to kryzys w rolnictwie, nieurodzaje i związane z tym klęski głodu, bezrobocie na wsi i niechęć do istniejących jeszcze w niektórych regionach ziem niemieckich stosunków feudalnych. Także burżuazja i działacze liberalni domagali się udziału w rządach, znoszenia barier celnych i ekonomicznych między państwami niemieckimi.
Na wieść o wypadkach paryskich w lutym 1848 roku na ziemiach niemieckich zapanowało prawie powszechne wrzenie. Wszędzie żądano wprowadzenia konstytucji, zniesienia cenzury, wolności sumienia, prawa do zebrań, zwołania ogólnomiemieckiego parlamentu. Liberałowie z państw południowoniemieckich, zebrani w marcu 1848 roku w Heidelbergu, powołali komisję do opracowania projektu ogólnoniemieckiej konstytucji i zwołania parlamentu. Rada Związku Niemieckiego naznaczyła termin rozpoczęcia obrad na dzień 31 marca we Frankfurcie nad Menem.
W większości państw niemieckich książęta w obawie przed radykalizacją mas szli na ustępstwa. Zostały powołane liberalne rządy, wprowadzone liberalne ustawodawstwo i konstytucja. Przez prawie wszystkie państwa niemieckie przetoczyła się fala protestów chłopskich przeciwko przywilejom stanowym. Buntownicy niszczyli dwory, zamki i inwentarz gospodarczy.
W Austrii pod naciskiem burżuazji i demonstrantów w wyniku tzw. pierwszej rewolucji wiedeńskiej (12-15 marca) obalono rządy znienawidzonego Metternicha. Ruch rewolucyjny i narodowy nabrał nowej siły i rozmachu.
Podobnie w Prusach po wystąpieniach i demonstracjach w Berlinie w połowie marca król zgodził się znieść cenzurę i zwołać sejm. Dalsze wypadki i zamieszki w stolicy zmusiły króla Fryderyka Wilhelma IV do złożenia obietnicy nadania konstytucji. Została ogłoszona amnestia, na wolność wyszli więźniowie polityczni (m.in. Mierosławski i Libelt). Tymczasem ustępstwa króla były doraźne. W obawie przed rozszerzeniem się rewolucji i interwencją rosyjską w Prusach burżuazja i junkrzy poparli króla, tworząc rząd. Sejm pruski wprowadził jedynie ogólne swobody liberalne, ale nie zmienił administracji, a w końcu marca król pruski z powrotem wprowadził wojsko do Berlina.
We wszystkich państwach niemieckich w obawie przed chłopami i robotnikami zawiązywał się sojusz burżuazji i szlachty. Zdominowany przez te środowiska Parlament Frankfurcki, wobec wewnętrznych sporów, wprowadził powszechne i równe prawo wyborcze do parlamentu ogólnoniemieckiego, jednak wybory nie były w pełni demokratyczne.
Zapamiętaj!
Parlament Frankfurcki (maj 1848 - marzec 1849) był pierwszym parlamentem ogólnoniemieckim. W sierpniu powołano rząd ogólnoniemiecki, choć formalnie nadal ziemie niemieckie były podzielone na wiele niezależnych państw. Niestety dla sprawy polskiej zebrani w Parlamencie nie znaleźli zrozumienia. Kierując się względami nacjonalistycznymi, uznali włączenie ziem Wielkopolski do Prus za kwestię trwałą i przesądzoną.
W drugiej połowie 1848 roku lokalnie w państwach niemieckich wybuchały powstania. Rządy przejmowali demokraci, proklamując powstanie republik (Badenia, Hesja, Wirtembergia). Niebawem, przy użyciu wojska i policji, demokracje zostały stłumione. Sojusz konserwatystów i burżuazji pogłębiał się. W Prusach w połowie 1848 roku wydawało się, że rewolucja zakończy się zwycięstwem. Wybrane Zgromadzenie Narodowe cieszyło się wielką popularnością i miało decydujący wpływ na społeczeństwo Berlina. Tymczasem od jesieni 1848 roku nastąpiło przesilenie i cofanie się fali rewolucyjnej. Rząd pruski wycofał się z wcześniejszych ustępstw. Na premiera został powołany reakcyjny hr. Fryderyk von Brandenburg, który przejął kontrolę nad parlamentem pruskim. Wprowadzono z powrotem antydemokratyczne prawa, a w grudniu 1848 roku parlament pruski został przez króla ostatecznie rozwiązany. Król, co prawda, nadał ograniczoną konstytucję przewidującą powstanie dwuizbowego parlamentu (ordynacja wyborcza oparta na cenzusie urodzenia i majątku), zostały wprowadzone ogólne prawa demokratyczne, jednak w rzeczywistości przy zachowaniu pozorów liberalizmu nadal prawie nieograniczone rządy miał sprawować król pruski. Dzięki niewielkim ustępstwom na rzecz burżuazji konserwatyści pruscy w swoich rządach mogli ją pozyskać.
We Frankfurcie obradował Parlament, przygotowując tekst ogólnoniemieckiej konstytucji. Na forum obrad ścierały się różne koncepcje i tendencje co do tego, wjaki sposób i w jakiej formie Niemcy zostaną zjednoczone, a także jaka będzie ich przyszłość:
- zjednoczenie w oparciu i pod przewodnictwem cesarza austriackiego - zjednoczenie „wielkoniemieckie”
- pod kierunkiem i w oparciu o króla Prus - zjednoczenie „małoniemieckie”.
Co do przyszłości Niemiec, formy ustrojowej i organizacji, nie było jednomyślności czy będzie to państwo związkowe, z szeroką autonomią poszczególnych państw niemieckich, czy jednolite państwo republikańskie. 28 marca 1848 roku uchwalono ogólnoniemiecką konstytucję - Niemcy jako federacja państw z dziedzicznym cesarzem, jednym rządem i wspólnym parlamentem (szeroka autonomia dla poszczególnych państw niemieckich).
Tego samego dnia Parlament Frankfurcki wybrał cesarzem zjednoczonych Niemiec króla pruskiego, Fryderyka Wilhelma IV. Ten jednak korony nie przyjął, nie chcąc być uzależnionym od woli ludu i społeczeństwa. Gotów był natomiast do przyjęcia korony od władców państw niemieckich.
Wobec narastania fali kontrrewolucyjnej w Prusach w kwietniu król rozwiązał jedną z izb parlamentu pruskiego i zaostrzył kurs antydemokratyczny. Dni Parlamentu Frankfurckiego były już policzone. Na wiosnę 1849 roku we wszystkich państwach niemieckich wzięła górę reakcja, rewolucja chyliła się ku upadkowi. W maju i czerwcu 1849 roku po niezaakceptowaniu konstytucji frankfurckiej przez władców niemieckich wybuchły lokalne powstania i walki (Saksonia, Nadrenia, Westfalia, Palatynat). Wszędzie przeciwko powstańcom stanęło lokalne wojsko wsparte przez oddziały interwencyjne z Prus. W walkach w Badenii i Palatynacie aktywny udział wzięli Polacy (Mierosławski był dowódcą powstania w Palatynacie).
Zapamiętaj!
Upadek twierdzy Rastatt (23 lipca 1849) zamknął okres Wiosny Ludów na ziemiach niemieckich. Ruch rewolucyjny został złamany. Powróciły rządy reakcji. Jeszcze przed upadkiem twierdzy Rastatt zakończył swoje obrady Parlament Frankfurcki, obradujący pod koniec w Stuttgarcie.
W konsekwencji Wiosny Ludów na ziemiach niemieckich:
- zostały ostatecznie zniesione pozostałości feudalne,
- wzrosła świadomość narodowa Niemców i ich dążenie do zjednoczenia,
- Prusy stały się hegemonem na ziemiach niemieckich stając, wbrew stanowisku Austrii, na czele procesu zjednoczeniowego,
- nie powiodło się oddolne (przez lud, społeczeństwo) zjednoczenie Niemiec.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.