Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Polska po odzyskaniu niepodległości była państwem zróżnicowanym wewnętrznie. Ziemie trzech zaborów bardzo się różniły między sobą. Rzeczpospolita była państwem zacofanym pod względem gospodarczym. Dominowało rolnictwo (na wsi żyło około 75% ludności).
Dominowały gospodarstwa małorolne, których powierzchnia nie przekraczała 5 ha. Były one nieefektywne. Konieczne było przeprowadzenie reformy rolnej. 28 grudnia 1925 r. sejm uchwalił ustawę o reformie rolnej. W rękach prywatnych miały pozostać prywatne majątki o powierzchni do 60 ha (w okręgach przemysłowych ipodmiejskich), w województwach wschodnich - 300 ha, a w pozostałych o powierzchni 180 ha. Wszelką nadwyżkę właściciele mieli obowiązek sprzedać po cenach rynkowych w określonym terminie.
Obok reformy rolnej niezbędna była również reforma walutowa. Po wojnie na ziemiach polskich nadal funkcjonowały pieniądze państw zaborczych. Dlatego w styczniu 1924 r. Władysław Grabski wprowadził nową walutę - złoty (był on równy frankowi szwajcarskiemu). Ustalono kurs w relacji 1800000 marek polskich za jednego złotego.
Kolejnym problemem polskiej gospodarki była tzw. wojna celna. Wiązało się to z odmową przez Niemcy w czercu 1925 r. importu węgla z Polski. To wpłynęło na sytuację polskich kopalń. Wkrótce Niemcy wstrzymali niemal całkowicie wymiane z Polską. Zakazano sprowadzania niektórych polskich produktów, a na inne nałożono wysokie cła. Wojna celna trwała do 1931 r.
W latach 20. przeprowadzono w Polsce kilka ważnych inwestycji. Jedną z nich była rozpoczęta w 1924 r. budowa portu w Gdyni. Obok portu rozwinęło się również nowoczesne miasto. W tym czasie wybudowano także linię kolejowa łączącą Gdynie z Górnym Śląskiem, w Czechowicach pod Warszawą powstała fabryka samochodów ciężarowych, a zakłady przemysłu zbrojeniowego powstały w Warszawie, Radomiu, Skarżysku i Poznaniu.
W polityce gospodarczej po 1926 r. nastąpiło nieznaczne ożywienie.
- Wzrastał eksport, koszty produkcji nie były wysokie.
- Zbyt towarów w kraju i za granicą prowadził do zwiększenia produkcji.
- Polska uzyskała pożyczki od USA i od Wielkiej Brytanii.
- Waluta polska uległa wzmocnieniu - bilans płatniczy państwa miał tendencję zwyżkową, rosły rezerwy państwa. Rozwijał się przemysł, a cechą charakterystyczną było powstawanie wielkich przedsiębiorstw typu monopolistycznego.
- Po okresie wojny celnej z Niemcami udało się zdobyć dla polskiego węgla rynek skandynawski. Szeroko napływały do Polski inwestycje przede wszystkim z Francji, Włoch, Anglii i Stanów Zjednoczonych. Zmniejszało się bezrobocie. Dobrze przebiegała realizacja reformy rolnej.
- Największymi inwestycjami tego okresu była linia kolejowa z Górnego Śląska do rozbudowującej się Gdyni.
- Rozwijał się przemysł łącznościowy.
- Aż 93% dzieci zostało objętych obowiązkiem szkolnym.
Dobra koniunktura gospodarcza trwała tylko trzy lata, bo w 1929 r., podobnie jak inne państwa kapitalistyczne, Polska weszła w okres wielkiego kryzysu gospodarczego trwającego u nas aż do 1935 r.
- W rolnictwie doszło do spadku cen na towary rolnicze. Wieś polska popadła w wielkie zadłużenie i nędzę. W niektórych regionach kraju występowały przypadki głodu. Ceny na produkty rolne spadały szybciej niż ceny na towary przemysłowe (tzw. rozwarcie nożyc cenowych), co powodowało, że rolnicy nie kupowali towarów przemysłowych, występowała nadprodukcja w przemyśle.
- W przemyśle produkcja spadła do poziomu 63% w porównaniu z 1929 rokiem. Przedsiębiorstwa miały trudności w sprzedaży wyrobów, pojawiły się masowezwolnienia, bezrobocie, trudności płatnicze, wycofywanie kredytów przez banki, zmniejszenie inwestycji. Zjawiskiem prawie nagminnym było wycofywanie lokat z banków, wywóz kapitału za granicę. Prowadziło to m.in. do ujemnego bilansu płatniczego państwa i spadku obrotów handlowych Polski. Kurczyły się rezerwy walutowe państwa.
W 1933 r. zastosowano interwencjonizm państwowy w celu wyjścia z kryzysu. W czerwcu 1936 r. wicepremier i minister finansów Eugeniusz Kwiatkowski przedstawił plan gospodarczy rządu. W ciągu 4 lat dzięki inwestycjom państwowym miał nastąpić rozwój produkcji w Polsce. Od tego momentu możemy nawet mówić o pewnej planowości w polityce gospodarczej rządu polskiego i zwiększeniu roli interwencjonizmu państwowego.
Zapamiętaj!
Najbardziej znaczącą inwestycją planu 4-letniego miała być budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP, tzw. „trójkąt bezpieczeństwa” w widłach Sanu i Wisły). Rok 1937 przyniósł zwiększenie inwestycji w COP.
Dzięki dużym środkom inwestycyjnym następował stopniowy, ale zauważalny rozwój gospodarczy.
- Rozwijał się zwłaszcza przemysł radiotechniczny, samolotowy, optyczny (okręg warszawski), przemysł ciężki - elektrownia w Rożnowie, huta w Stalowej Woli, fabryki przemysłu zbrojeniowego (Radom, Sanok), fabryki samolotów (Rzeszów, Mielec), zakłady chemiczne (Dębica, Mościce i inne).
- Postępowała rozbudowa portu w Gdyni - największy port bałtycki pod względem przeładunku towarów nad Bałtykiem.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.