Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Wobec podjęcia walk na froncie wschodnim, aresztowań i rozbrajania żołnierzy Armii Krajowej 19 stycznia 1945 r. komendant główny AK, gen. Leopold Okulicki, wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej.
Rozkaz wobec oporu części żołnierzy nie został w pełni wykonany. W miejsce AK powstała organizacja „Nie” z Okulickim na czele. Działały dalej Narodowe Siły Zbrojne i inne organizacje militarne Polski podziemnej.
Nadzieje Polaków i legalnych władz w Londynie rozwiały się ostatecznie po konferencji Wielkiej Trójki w Jałcie (luty 1945). W sprawie polskiej postanowiono przesunąć granice polskie na zachód - oparcie na linii Odry i Nysy Łużyckiej (ostateczne ustalenie na konferencji pokojowej z Niemcami), a granice wschodnie oprzeć na linii Curzona. Rząd Tymczasowy RP miał być przekształcony w Polski Rząd Tymczasowy Jedności Narodowej, do którego mieli wejść także przedstawiciele władz londyńskich z zagranicy i z Polski. Rząd ten miał w możliwie najkrótszym terminie przeprowadzić wolne i demokratyczne wybory. Zgodnie z postanowieniami konferencji w Jałcie w praktyce oddawano władzę w Polsce w ręce polskich komunistów kierowanych przez Stalina. Nasi zachodni sojusznicy wkrótce zorientowali się co do prawdziwości i szczerości intencji radzieckich. Ich protesty były jednak spóźnione i nie wywarły żadnego skutku.
28 marca 1945 r. w Pruszkowie zostali podstępnie aresztowani, a następnie przewiezieni do Moskwy i osadzeni w więzieniu na Łubiance przywódcy Polski podziemnej. Szesnastu przywódców polskiego podziemia zostało w procesie moskiewskim - maj-czerwiec 1945 - skazanych na długoletnie więzienia. Leopold Okulicki, Stanisław Jasiukiewicz i Jan Stanisław Jankowski nigdy już nie wyszli na wolność. Ten akt bezprawia nie wywołał reakcji ze strony demokracji zachodnich.
Mimo prześladowań wielu Polaków nie zaprzestało walki, podejmując ją teraz przeciwko okupantowi radzieckiemu i władzy ludowej.
28 czerwca 1945 r. został ogłoszony komunikat o powstaniu Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Premierem został Edward Osóbka-Morawski, wicepremierami Stanisław Mikołajczyk i Władysław Gomułka. Było jasne, kto będzie zajmował decydujące stanowiska w rządzie - najważniejsze teki otrzymali komuniści: wojsko gen. Michał Rola-Żymierski, policja i sprawy wewnętrzne - Stanisław Radkiewicz, przemysł - Hilary Minc.
Stanisław Mikołajczyk jako wicepremier był jednocześnie odpowiedzialny za resort rolnictwa. Rząd londyński protestował przeciwko powstaniu TRJN. Mimo to nowy rząd polski został uznany przez demokracje zachodnie. W ten sposób nasi zachodni sojusznicy odmówili uznania legalnym władzom polskim w Londynie.
Ostatecznie sprawa polska, nowy kształt granic, podstawy polityczne, społeczne i gospodarcze, została rozstrzygnięta na konferencji mocarstw w Poczdamie na przełomie lipca i sierpnia 1945 r. Przesunięcie graniczne Polski na zachód, bez jednoczesnego formalnego i prawnomiędzynarodowego uznania, oddawały Polskę w ręce Stalina, który faktycznie stawał się gwarantem naszych nowych granic na Odrze i Nysie Łużyckiej. Przebieg granicy wschodniej został ostatecznie uregulowany 16 sierpnia 1945 r. podpisaniem w Moskwie umowy granicznej. Obszar państwa polskiego wynosił 311 tys. km 2. W trzech czwartych nasza granica była oparta na granicach naturalnych. Ludność państwa w 1946 r. wynosiła niecałe 24 mln. W wyniku działań wojennych zginęło ok. 7,5 mln ludności przedwojennej Polski - ok. 5,5 mln zamordowanych przez Niemców, w tym ok. 3 mln wymordowanych polskich Żydów i ok. 1,5 mln Polaków zamordowanych lub zaginionych w ZSRR.
Ostatnim głosem umierającego polskiego państwa podziemnego był dokument z 1 lipca 1945 r. opracowany w Krakowie przez Radę Jedności Narodowej. Ten swoisty „testament Polski Walczącej” - „Do narodu polskiego i narodów zjednoczonych” - rozwiązywał RJN i, wobec powstania rządu na ziemiach polskich, kończył formalnie działalność władz podziemnych.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.