Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W 1989 r. w Polsce powstał pierwszy od czterdziestu lat niekomunistyczny rząd w Europie Środkowo-Wschodniej. Rząd premiera Mazowieckiego rozpoczął proces reform w celu przeobrażenia ustroju Polski z totalitarnego w demokratyczny. 1 stycznia 1990 r. uchwałą sejmową przywrócono państwu tradycyjną nazwę Rzeczpospolita Polska, a godłu państwa, Białemu Orłu, koronę. Wprowadzono poprawki do konstytucji - nazwa państwa to Rzeczpospolita Polska, demokratyczne państwo prawa, w którym władza zwierzchnia należy do Narodu; wolne i demokratyczne wybory, swoboda zrzeszania się i działalności partii politycznych; z konstytucji zniknął zapis o przewodniej roli PZPR i sojuszu z ZSRR.
W 1997 r. została uchwalona przez parlament i przyjęta w referendum nowa konstytucja.
W Polsce władza dzieli się na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Władza ustawodawcza (uchwalająca prawo, czyli ustawy) to parlament, składający się z sejmu i senatu. Posłowie i senatorowie wybierani są na cztery lata w wyborach powszechnych, w których mają prawo brać udział wszyscy pełnoletni obywatele.
Władzę wykonawczą (wykonującą ustawy parlamentu i kierującą bieżącymi sprawami kraju) sprawuje prezydent (wybierany w wyborach powszechnych) i rząd. Na czele rządu stoi premier, a w jego skład wchodzą ministrowie odpowiedzialni za poszczególne dziedziny.
Władza sądownicza to sądy, zajmujące się wymierzaniem sprawiedliwości. Wszyscy obywatele w Polsce są równi wobec prawa, tzn. wszyscy muszą stosować się do przepisów, a kara za ich złamanie jest dla wszystkich taka sama. Karą za złamanie prawa może być grzywna (kara pieniężna) lub pozbawienie wolności (osadzenie w więzieniu). Najsurowszą karą w Polsce jest dożywotnie więzienie. Ściganiem przestępców zajmuje się prokuratura i policja.
W Polsce działa Trybunał Konstytucyjny, który ocenia, czy uchwalane prawa są zgodne z konstytucją.
Ważną rolę odgrywają samorządy gminne, powiatowe i wojewódzkie, które podejmują decyzje w sprawach lokalnych. Władze samorządowe - rada gminy, rada powiatu i sejmik województwa - są wybierane na czteroletnią kadencję przez mieszkańców danej gminy, powiatu lub województwa. Podejmują one najważniejsze decyzje, m.in. uchwalają budżet - roczny plan dochodów i wydatków. Za wykonanie decyzji władz samorządowych odpowiadają zarządy gminy, powiatu i województwa. Przewodniczącym zarządu gminy jest burmistrz, w gminie wiejskiej - wójt, a w dużym mieście - prezydent.
Obywatele stowarzyszają się w różnych organizacjach, np. stowarzyszeniach, partiach politycznych lub związkach zawodowych. W życiu gospodarczym ważną rolę spełnia zasada wolnej konkurencji (wolny rynek) i przedsiębiorczości.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.