Są to wyspecjalizowane struktury składające się z jednej lub wielu komórek, odbierających bodźce ze środowiska.
Skorupiaki posiadają dobrze rozwinięte oczy, np.: u raka są one osadzone na słupkach. Dzięki temu może on widzieć we wszystkich kierunkach nie poruszając częścią głowową, która jest sztywno zrośnięta z tułowiem. Oprócz wzroku, ważnymi zmysłami raka są: dotyk i węch, zlokalizowane głównie na czułkach.
Narządy zmysłu dotyku stanowią u owadów czułki, dodatkowo spełniające funkcje węchowe (niektóre owady mają znakomity węch, np.: osa może wyczuć słodki, miękki owoc z odległości kilkuset metrów!). U nasady czułków motyli znajduje się narząd słuchu. Bardzo dobrze rozwinięty słuch mają również pasikoniki i koniki polne. Narząd słuchu znajduje się u nich na odnóżach. Oczy złożone owadów odbierają przede wszystkim wrażenie ruchu, a w mniejszym stopniu obraz. Składają się one z dużej liczby pojedynczych oczek.
Oczy kręgowców znajdują się po bokach lub z przodu głowy. U płazów, gadów, ptaków i ssaków są zabezpieczone powiekami. Gady mają dodatkowo trzecią powiekę, tzw. migawkową, a także gruczoł łzowy.
Oczy kręgowców mają zdolność akomodacji, czyli nastawiania ostrości widzenia na obserwowany przedmiot.
Narządem słuchu u ryb jest ucho wewnętrzne. U płazów występuje ucho środkowe, osłonięte błoną bębenkową, zawiera ono jedną kostkę słuchową - strzemiączko. Podobnie jest u gadów. Uszy ptaków posiadają przewód słuchowy zewnętrzny, osłonięty piórami i fałdem skórnym.
Narządem smaku kręgowców są kubki smakowe, znajdujące się na języku, wargach, w jamie gębowej i na powierzchni skóry.
Wzdłuż boków ciała ryby jest widoczny szereg wgłębień (opatrzonych receptorami) tworzących falistą linię. Jest to linia boczna (lub naboczna) - szczególny narząd zmysłu ryb, służący do wykrywania prądów wody. Prócz tego ryby mają dobrze wykształcone oczy, a więc zmysł wzroku. Niektóre ryby (np.: sum lub brzana) są wyposażone w wąsy, będące czułymi narządami dotyku.
Większość ssaków ma bardzo dobrze rozwinięte wszystkie narządy zmysłów. U przeważającej liczby ssaków żyjących na lądzie szczególnie silnie rozwinięty jest narząd węchu - stanowi on główny zmysł ssaków (tak jak wzrok u ptaków). Dobrze rozwinięty jest także słuch. Ssaki posiadają małżowinę uszną (nie mają jej żadne inne zwierzęta), dzięki czemu „wyławiają” one z otoczenia interesujące je dźwięki.
Pozostałe zmysły są różnie rozwinięte, zależnie od prowadzonego trybu życia. I tak np.: ssaki żyjące pod ziemią (kret) mają wzrok zredukowany, a doskonale rozwinięty zmysł dotyku. Ssaki poruszające się w ciemnościach, np.: latające nocą nietoperze oraz walenie nurkujące w głębinach wód, rozwinęły zdolność echolokacji, posiadają rodzaj echosondy umożliwiającej im orientowanie się w ciemnościach, a także „namierzanie” pokarmu (np.: owadów zjadanych przez nietoperze lub ryb, na które polują delfiny). Do narządów zmysłu dotyku należą wspomniane już włosy czuciowe (np.: tzw. „wąsy” na pyszczku kota).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.