Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Początkowo Rzymem rządzili królowie. Zgodnie z tradycją uważa się, że królestwem rzymskim rządziło kolejno siedmiu królów. Przywilejami cieszyli się patrycjusze - przedstawiciele niewielkiej liczby rodów. Niższą warstwę społeczeństwa tworzyli plebejusze - ludzie wolni, ale pozbawieni praw politycznych. Mieszkańcy Rzymu, niezadowoleni z monarchii (monarchia to forma rządów, w której władzę samodzielnie sprawuje monarcha, np. król, cesarz, sułtan), utworzyli w V wieku p.n.e. republikę.
Zapamiętaj!
Republika - po łacinie znaczy: res - rzecz, publica - wspólna; „Res publica” to rzecz wspólna wszystkim obywatelom. W republice rządy powierza się obywatelom, którzy wybierają spośród siebie urzędników na określony czas.
Zgromadzenie ludowe stanowili obywatele rzymscy, którzy brali bezpośredni udział w obradach. Pełnię praw obywatelskich mieli wolno urodzeni, pełnoletni mężczyźni, którzy brali udział w zgromadzeniach ludowych i mogli być wybierani do sprawowania urzędów (w praktyce tylko mieszkańcy Rzymu posiadali te prawa, ponieważ tam odbywały się wszystkie zgromadzenia). Podstawowym obowiązkiem obywateli rzymskich była służba wojskowa oraz płacenie podatków.
Zgromadzenie ludowe obradowało pod przewodnictwem konsula, który wiele razy w roku zasięgał opinii obywateli rzymskich w ważnych dla państwa sprawach. Obywatele rzymscy nie mogli zgłaszać swoich wniosków ani wprowadzać do nich poprawek. Ich rola sprowadzała się do przyjęcia lub odrzucenia wniosku wcześniej przygotowanego w senacie. Natomiast raz w roku ogół obywateli rzymskich zbierał się celem wyboru urzędników.
Czy wiesz, że...
Wszystkie urzędy rzymskie były sprawowane bezpłatnie, bo służba państwu miała być zaszczytem. Ale w ten sposób tylko bogaci Rzymianie mogli pełnić te obowiązki.
Najwyższymi urzędnikami w rzeczypospolitej rzymskiej byli konsulowie - w liczbie dwóch. Stali na czele państwa: pełnili najwyższą władzę wojskową (w czasie wojny otrzymywali funkcję wodza), zwoływali zgromadzenia ludowe i posiedzenia senatu, którym przewodniczyli. Konsulowie w ważnych sprawach zasięgali rady senatu.
Sędziowie - pretorzy - sprawowali władzę sądową.
Kwestorzy w mieście Rzymie zajmowali się skarbem państwa, a przebywający w prowincjach pełnili funkcje skarbników.
Do innych wysokich urzędników rzymskich zaliczano cenzorów, którzy ustalali listy senatorów (senatorzy zasiadali w senacie - radzie złożonej z byłych urzędników, którzy piastowali ten urząd dożywotnio; senat odpowiadał za całość polityki państwa). Do obowiązków cenzora należał nadzór nad obyczajami obywateli i stosowanie kar za przewinienia. Cenzor wyznaczał podatki, układał budżet państwowy oraz sprawował nadzór nad budową dróg, gmachów publicznych itp.
W razie zagrożenia państwa powoływano dyktatora z władzą nieograniczoną na okres sześciu miesięcy.
Trybunowie ludowi - w liczbie 10 - mieli prawo wypowiedzenia „weta” (po polsku „nie zgadzam się”) czyli przerwania obrad, jeśli ustawy były krzywdzące dla ludzi ubogich. Dom trybuna był miejscem schronienia dla ludzi ubogich i powinien być otwarty całą dobę.
Do niższych urzędników zaliczano m.in. edylów, którzy organizowali igrzyska dla ludu i dbali o porządek w mieście.
Szczytem marzeń dla Rzymianina było dwukrotne osiągnięcie konsulatu, sprawowanie cenzury i uzyskanie funkcji najwyższego kapłana.
Poprzez zgromadzenie ludowe, senat i urzędników obywatele rzymscy sprawowali władzę w republice rzymskiej, ale głównym organem rządzącym był w rzeczywistości senat. To senatorowie, doświadczeni wcześniej w trakcie sprawowania urzędów i wywodzący się z zamożnych rodów, podejmowali ważne decyzje dotyczące polityki państwa. Rzymski ustrój w tym czasie można więc określić jako republikę oligarchiczną.
W połowie V w. p.n.e. po raz pierwszy spisane zostały przepisy prawne - tzw. Prawo XII Tablic. Prawo rzymskie wywarło duży wpływ na ukształtowanie się prawodawstwa w Europie. Niektóre zasady prawne wywodzące się z Rzymu obowiązują do dziś.
Państwo rzymskie do III w. p.n.e. zdołało podbić całą Italię. W III i II w. p.n.e. Rzym toczył wojny z Kartaginą (wojny punickie). Dzięki zwycięstwu nad nią podporządkował sobie zachodnią część Morza Śródziemnego, a później zwrócił się na wschód.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.