Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Starożytne państwa-miasta często pozostawały ze sobą w konfliktach. Walczyły o przewagę, dominację, narzucenie zwierzchnictwa, czyli hegemonię. Państwa zawierały ze sobą sojusze, prowadziły wojny. Podczas zmagań wojsk bardzo dużą rolę odgrywały pojedynki pomiędzy przedstawicielami przeciwników. Z czasem znaczenia nabrała walka oddziałów ustawionych w określonym szyku, zwanym falangą. Liczyła ona osiem szeregów.
W końcu V wieku p.n.e., w 490 r. p.n.e. państwa-miasta greckie znalazły się w niebezpieczeństwie utraty niepodległości za przyczyną Persów. Historię konfliktu grecko-perskiego opisał pierwszy grecki historyk, Herodot, nazwany też ojcem historii, autor dzieła historycznego pt. Dzieje.
W VI wieku p.n.e. Persowie założyli państwo nad Zatoką Perską, na terenie Iranu. Stopniowo uzależnili od siebie ludy: Mezopotamii, Fenicji, Palestyny, Egiptu (tereny od Azji Mniejszej po Indie), a następnie skierowali się w stronę Półwyspu Bałkańskiego. Persowie chcieli sobie podporządkować greckie polis.
Ze względu na olbrzymie różnice kulturowe i religijne między Grekami i Persami konflikt był nieunikniony. Najwcześniej zbuntował się przeciw panowaniu perskiemu Milet - grecka kolonia w Azji Mniejszej. Pomimo wsparcia Aten poniósł klęskę (494 rok p.n.e.). Rozpoczęły się zmagania grecko-perskie, w których Grecja walczyła o swoją niepodległość.
W czasie tych zmagań doszło do trzech wielkich bitew, które z czasem stały się symbolami patriotyzmu, woli walki, bohaterstwa.
Bitwa pod Maratonem, rok 490 p.n.e.: Król Persji Dariusz wypowiadając Grekom wojnę, wysłał posłów do wszystkich krajów Grecji z żądaniem „ziemi i wody” - co oznaczało poddanie się pod władzę „króla królów”. Ateny i Sparta zdecydowały się na opór: Ateńczycy zabili posłów perskich, Spartanie wrzucili posłów Dariusza do studni - oznaczało to wojnę z Persją.
Persowie wysłali przeciw Atenom swą flotę, która wylądowała w pobliżu osady Maraton - 42 kilometry od Aten. Ateńczycy postanowili nie czekać, aż Persowie dojdą do miasta, ale pod wodzą Miltiadesa
stanęli do walki na równinie maratońskiej. Piechota grecka (hoplici) śmiało zaatakowała żołnierzy perskich i zmusiła ich do ucieczki na okręty.
Armia grecka natychmiast wyruszyła do opuszczonego miasta, wysyłając uprzednio posłańca z wiadomością o zwycięstwie. Ten, cały czas biegnąc, po przekazaniu wieści zmarł z wyczerpania. Na pamiątkę tego wyczynu ustanowiono w czasach współczesnych konkurencję sportową rozgrywaną na igrzyskach olimpijskich: maraton - czyli bieg na 42,2 kilometry. Gdy flota perska pojawiła się pod Pireusem (port Aten), obrońcy byli już na murach miasta. Wyprawa Persów zakończyła się niepowodzeniem.
Bitwa pod Termopilami, 480 r. p.n.e.: Król Persów Kserkses rozpoczął przygotowania do wielkiej wyprawy przeciwko Grecji i w 10 lat po bitwie pod Maratonem skierował tam jednocześnie armię lądową i flotę wojenną. Miasta-państwa greckie postanowiły zjednoczyć się w obliczu niebezpieczeństwa perskiego, Ateny rozbudowały flotę wojenną, a dowództwo nad wojskami powierzono Sparcie.
Wyprawa Kserksesa ruszyła lądem i morzem w kierunku Aten. Persowie napotkali opór Spartan przy wejściu do wąwozu w Termopilach, strzegącego dostępu do Grecji środkowej. Wojska (300 hoplitów) króla Sparty Leonidasa dwa dni odpierały ataki głównych sił perskich. Na skutek wskazania przez zdrajcę okrężnej drogi przez góry pozycja w Termopilach była stracona dla Greków.
Jednak Spartanie, broniąc swojego honoru, pozostali na miejscu, gdzie wszyscy zginęli. Celem spartańskiego wychowania było ukształtowanie dzielnego wojownika, odpornego na trudy, który wraca z pola bitwy „z tarczą lub na tarczy”, tzn. zwycięża lub ginie. Dla uczczenia śmierci Spartan pod Termopilami na miejscu tym wystawiono pomnik, sławiący ich bohaterstwo.
Klęska pod Termopilami otworzyła Persom drogę do Aten, które zdobyli i spalili. Ateńczycy zdążyli uciec na pokładach okrętów na wyspę Salaminę.
Bitwa pod Salaminą, rok 449 p.n.e.: W wąskiej cieśninie pod Salaminą stała flota grecka gotowa do boju z Persami. Ateńczycy pod dowództwem Temistoklesa zdecydowali się wydać Persom bitwę koło Salaminy, gdzie duże okręty perskie nie miały swobody manewru i pod naporem okrętów greckich niszczyły się wzajemnie. Świadkiem klęski floty perskiej był sam Kserkses, który zarządził odwrót.
Pokonani pod Salaminą Persowie ponieśli również klęski na lądzie, co ostatecznie przyniosło Grecji zwycięstwo. Persja zrzekła się panowania na Morzu Egejskim, a ludność grecka w Azji Mniejszej odzyskała niezależność. Wzrosło znaczenie Aten i Sparty, miast, które doniosły największe zasługi w pokonaniu Persów.
| Bitwy | Dowódcy |
|---|---|
| 490 rok p.n.e. - zwycięstwo Ateńczyków pod Maratonem | Miltiades - strateg - dowódca ateński |
| 480 rok p.n.e. - bitwa w wąwozie Termopile i klęska Spartan | Leonidas - król spartański |
| 480 rok p.n.e. - zwycięstwo Ateńczyków w bitwie morskiej pod Salaminą | Temistokles - przywódca ateński, doprowadził do budowy floty i rozbudowy portu ateńskiego - Pireusu |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.