AKT I
W domu Dulskich na scenie pojawia się Aniela – tytułowa bohaterka Moralności pani Dulskiej. Beszta Hankę – służącą. Krytykuje ją za niedopełnienie obowiązków, narzeka, że źle pali w piecu. Dziewczyna jednak zaczyna zupełnie inną rozmowę. Podkreśla, że chce odejść. Jest zmęczona trwającymi od dawna zalotami syna Dulskiej – Zbyszka. Dulska zapewnia ją, że tym razem ukróci zapędy syna.
Chcesz się lepiej przygotować? Obejrzyj za darmo ekranizację w Polsat Go >>
Dulska próbuje zaprowadzić porządek w domu. Przywołuje marudzącą na zimną wodę córkę Hesię. Krzyczy na męża, który jeszcze nie wstał. Dopytuje o syna, który jeszcze nie wrócił do domu. Pomstuje na stróża, który nową miotłę zostawił na widoku. Kiedy matka wychodzi, jej córki — Hesia i Mela — podbiegają do pieca, by się ogrzać. Rozmawiają o bracie, który umizguje się do Hanki. Hesia marzy o tym, aby prowadzić życie jak brat.
W domu pojawia się Zbyszek. Matka próbuje robić mu wymówki. Domyśla się, że noc spędził u „kokot”. Syn jednak nie pozostaje jej dłużny, przypominając, że u jednej z takich kobiet ona sama wynajmuje mieszkanie. Dulska się broni, twierdząc, że te pieniądze przeznacza jedynie na opłaty, a nie bierze ich dla siebie. To jeden z wielu przykładów jej podwójnej moralności, którą syn z lubością piętnuje.
Pan Dulski się nie odzywa, w ciszy przygotowuje się do wyjścia. Cały czas towarzyszy mu jednak przemawiająca żona. Przypomina o wypłacie, którą trzeba odebrać, pomstuje na syna, kontroluje palenie cygara.
Podczas nieobecności matki Zbyszek próbuje ponownie zalecać się do Hanki. Ta go odpycha. Na scenie pojawia się Mela, ale zszokowana sytuacją ucieka do pianina. Próbuje rozmawiać z bratem, ale ten szybko ucina dyskusję.
Siostry Dulskie wychodzą na pensję. Hesia wyśmiewa siostrę, która prosi ją, aby nie wpatrywała się w mijanych studentów.
U Dulskiej pojawia się Lokatorka, która chce poznać przyczyny, dla których ma opuścić mieszkanie. Dulska nie chce jej w swojej kamienicy, bo ta próbowała popełnić samobójstwo na wieść o zdradzie męża. Dulską bardziej niż cierpienie kobiety obchodzi opinia społeczeństwa, dla której większym skandalem jest próba samobójcza niż zdrada męża. Dulska radzi Lokatorce, że takie sprawy załatwia się po cichu, a nie robi z nich przedstawienie.
Dulska ma kolejnego gościa. Tym razem jest to jej kuzynka – Juliasiewiczowa, która chce skorzystać z okazji i zająć wolne mieszkanie, ale Dulska odmawia. Chce za mieszkanie uzyskać jak najwięcej, a rodzinie musiałaby policzyć mniej. Ponadto nie odpowiada jej model życia kuzynki, która chodzi do teatru czy prenumeruje gazety.
Na scenie pojawia się Zbyszek. Dulska goni go do pracy i mówi o Lokatorce. Zbyszek nie zgadza się decyzją matki. Podkreśla, że Lokatorka to uczciwa kobieta. Wypomina matce, że ta dba jedynie o pozory.
Juliasiewiczowa komentuje zainteresowanie Zbyszka Hanką. Ten podkreśla, że pochodzi z kołtuńskiej rodziny i nie może się od tego uwolnić. Po wyjściu syna Dulska uspokaja kuzynkę, że dzięki zainteresowaniu Hanką może uda się zatrzymać syna w domu.
AKT II
Dulski – dla zdrowia – chodzi wokół stołu. Nie może wyjść na spacer na zewnątrz, bo żona chce mieć go na oku. Sytuacja bawi Hesię, a urażony ojciec wychodzi do kawiarni. Hesia kradnie cygaro. Mela źle się czuje, podobnie jak wchodząca do salonu Hanka, która zostaje wysłana do lekarza. Dziewczynki tańczą walca, potem Hesia tańczy popularny cake-walk. Wchodzi Zbyszek, który pyta siostrę, gdzie się tego nauczyła. Dochodzi do kłótni między rodzeństwem. Hesia sama wychodzi na lekcje tańca, Mela zostaje w domu. Zbyszek mówi jej, że jest inna od reszty rodziny, ale i to w końcu się zmieni. Mela pyta go, czy ożeni się z Hanką. Ten wyśmiewa siostrę. Hanka płacze. Podczas rozmowy z Melą okazuje się, że jest w ciąży. Mela informuje o tym Juliasiewiczową.
Wraca Dulska. Mówi, że Hesia nie chciała udawać młodszej dla biletu ulgowego. Rozmawia z kuzynką, którą krytykuje za farbowane włosy, za to, że „widać” ją na mieście. Zirytowana Juliasiewiczowa mówi jej o ciąży Hanki. Dulska jej nie wierzy. Hanka potwierdza wieści, po czym Dulska ją zwalnia. Pojawia się Zbyszek, który na wieść o ciąży mówi, że ożeni się z dziewczyną.
AKT III
Mela przychodzi do Hanki i ją budzi. Według dziewczyny służąca teraz nie może tyle pracować. Mela pociesza Hankę. Jest przekonana, że Zbyszek się z nią ożeni. Z tego pomysłu drwi Hesia. Przychodzi Dulska. Próbuje zaprowadzić porządek. Hesia rozpacza nad małżeństwem brata, które przekreśli jej szanse na ciekawy związek.
Pojawia się Juliasiewiczowa. Dulska prosi ją o pomoc. Kuzynka każe sprowadzić ciotkę Hanki. Pojawia się Tadrachowa – chrzestna służącej. Podkreśla jej uczciwość. Jest jednak zdziwiona, że panicz chce się żenić. Wystarczyłoby przecież zadośćuczynienie w formie pieniędzy. Ten moment wykorzystuje Juliasiewiczowa. Przekonuje Zbyszka, początkowo opornego, do zmiany zdania. Argumentem jest dobro matki. Zbyszek się łamie, zaznacza jednak matce, że wróci do dawnego życia.
Hanka się godzi z tą decyzją. Okazuje się, że nie liczyła na ślub. Zaczyna się jednak targować z Dulską, która ostatecznie płaci jej tysiąc koron. Hanka idzie się spakować, a Dulska wraca do rozstawiania rodziny po kątach. Mela jest wstrząśnięta.
Teksty dostarczone przez Grupę Interia. © Copyright by Grupa Interia.pl Sp. z o.o. sp. k.
Opracowania lektur zostały przygotowane przez nauczycieli i specjalistów.
Materiały są opracowane z najwyższą starannością pod kątem przygotowania uczniów do egzaminów.
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.