Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Czynnik środowiskowy wywołujący reakcję stresową to stresor.
Przykłady najczęściej spotykanych stresorów:
- poczucie zagrożenia i towarzyszące mu uczucia lęku i niepokoju
- przeciążenie nadmiarem obowiązków
- utrata bliskiej osoby
- zmiana miejsca zamieszkania
- niemożność wywiązania się z podjętego zadania lub zrealizowania własnych planów życiowych.
W reakcji stresowej współuczestniczą układy nerwowy i hormonalny.
Stres:
Etapy stresu:
Etap I: stadium alarmowe
Zadziałanie stresora wywołuje w organizmie stan zagrożenia. W takiej sytuacji następuje:
1. pobudzenie współczulnej części układu nerwowego
2. wyrzut adrenaliny z rdzenia nadnerczy do krwi.
Obydwie reakcje mają na celu podniesienie sprawności fizycznej, psychicznej i intelektualnej, ale na początku gwałtowna mobilizacja wywołuje stan lekkiej dezorganizacji w organizmie. Objawia się to nierównomierną pracą serca (uczucie szybkiego bicia na przemian z uczuciem zamierania), gwałtownym wzrostem ciśnienia krwi (szum w uszach), uczuciem niemożności wykonania ruchu itp. Stan ten trwa kilka, kilkanaście sekund, po czym organizm przestawia się na pracę w stanie podwyższonej gotowości.
Czasami, gdy działający stresor jest odpowiednio silny, już w stadium alarmowym zaobserwować można reakcje uboczne, np.:
- gwałtowne zblednięcie skóry, spowodowane skurczem naczyń krwionośnych w skórze i jej odpływem do mięśni i mózgu
- uczucie „jeżenia się włosów”, a w miejscach słabiej owłosionych pojawianie się „gęsiej skórki” - jest to reakcja będąca pozostałością po zwierzęcych przodkach człowieka (zwierzęta stroszą włosy w celu wystraszenia przeciwnika - wydają się wtedy większe i groźniejsze)
- rozluźnienie niektórych mięśni np. gardła (ucisk w gardle), a w skrajnych przypadkach zwieraczy cewki moczowej i odbytu.
Niektóre z tych objawów mogą utrzymywać się w następnym etapie reakcji stresowej.
Etap II - stadium adaptacji
Jest to stan, w którym efekty działania adrenaliny i współczulnego układu nerwowego są ustabilizowane i organizm jest w stanie gotowości do działania. Obserwujemy wtedy:
- przyspieszenie akcji serca i podniesienie ciśnienia krwi, co powoduje przyspieszenie transportu tlenu i substancji odżywczych
- przyspieszenie oddechów i rozszerzenie oskrzelików prowadzące do zwiększenia ilości pobieranego tlenu
- rozpad glikogenu i uwalnianie glukozy z wątroby, a tym samym podnoszenie jej poziomu we krwi
- rozszerzenie źrenic mające na celu poprawę widzenia
- rozszerzenie naczyń krwionośnych w mięśniach poprawiające ich sprawność
- rozszerzenie naczyń krwionośnych w mózgu prowadzące do podwyższenia koncentracji, szybszego kojarzenia i mobilizacji psychiki.
Działanie adrenaliny jest krótkotrwałe, zostaje ona dość szybko rozkładana w organizmie. Jej rolę przejmuje drugi hormon stresu - kortyzol, którego zadaniem jest podtrzymywanie stanu mobilizacji.
Jeśli czas stresu jest krótki, poziom obydwu hormonów szybko opada, a organizm, po podjęciu i zakończeniu określonego działania wraca do równowagi. Mówimy wtedy o stresie krótkotrwałym. Taki stres, dzięki ogólnej mobilizacji organizmu, często pozwala odnieść sukces, np. wygrać zawody czy też dobrze zdać egzamin.
Krótkotrwały i niezbyt silny stres przynosi pozytywne efekty.
Jeśli mimo podjętych działań, stresor nie znika, lub pojawiają się inne nowe czynniki, wysoki poziom kortyzolu utrzymuje się, a organizm przechodzi w stan stresu długotrwałego.
Etap III - stadium wyczerpania
Utrzymujący się przez dłuższy czas wysoki poziom kortyzolu zaczyna negatywnie oddziaływać na organizm:
- następuje obniżenie odporności organizmu, tym samym zwiększa się podatność na infekcje
- obniża się sprawność działania płuc i serca, co prowadzi do deficytu tlenowego w organizmie
- pojawiają się kłopoty z koncentracją, następuje osłabienie pamięci, a także utrata kontroli nad emocjami, przejawiające się agresywnym zachowaniem
- rozregulowaniu ulega praca układu pokarmowego, obniża się też pH w żołądku, co prowadzi do choroby wrzodowej
- zmiany metaboliczne sprzyjają rozwojowi miażdżycy i chorobie nadciśnieniowej.
Długotrwały stres działa destrukcyjnie na organizm.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.