Czasy saskie to nazwa dla okresu (1697-1763) rządów królów polskich z Saksonii, z dynastii Wettynów: Augusta II Mocnego i Augusta III. Król August II Mocny dbał o interesy ojczystej Saksonii oraz swojej dynastii (pragnął uzyskać dziedziczne panowanie w Inflantach) bardziej niż o dobro Rzeczypospolitej. Rządził przy pomocy zaufanych urzędników (cudzoziemców) oraz w oparciu o wojska saskie. Wszedł w sojusz z Danią i Rosją przeciwko Szwedom w wojnie o Inflanty (wojna północna, 1700-1721), co spowodowało ruinę gospodarczą Rzeczypospolitej, ponieważ działania wojenne między królem szwedzkim a wojskami saskimi toczyły się głównie na ziemiach polskich. Pod naciskiem szwedzkim został zmuszony do rezygnacji z tronu polskiego i zgodził się na uznanie królem polskim Stanisława Leszczyńskiego.
Czy wiesz, że...
Rzeczpospolita miała w tym czasie dwóch królów - Augusta II i Stanisława Leszczyńskiego, ale żaden nie był w stanie panować bez pomocy obcych wojsk (Augusta II popierała Rosja).
Po zwycięstwie Rosji nad Szwecją tron polski ponownie objął August II. Stało się to w oparciu o pomoc wojsk rosyjskich. Za jego panowania nastąpiło dalsze uzależnienie Polski od państw sąsiednich:
1. Wojna północna (1700-1721) toczyła się na ziemiach polskich.
2. „Rozjemcą” w sporze króla Augusta II ze szlachtą została Rosja, pod naciskiem której zwołany został w 1717 r. Sejm (tzw. niemy). Zostały na nim potwierdzone podstawy ustroju Rzeczypospolitej (m.in. wolna elekcja, liberum veto) oraz postanowiono wprowadzić stałe podatki na wojsko (liczbę żołnierzy ustalono na 24 tys.; porównaj siłę liczebną armii państw sąsiednich).
3. W roku 1732 Rosja, Prusy i Austria zawarły układ zwany traktatem „trzech czarnych orłów”, w którym (w sprawach dotyczących Polski) zobowiązywały się do wspólnego decydowania o kandydacie do tronu oraz utrzymania w Polsce zasady liberum veto i wolnej elekcji.
Po śmierci Augusta II w 1733 r. część szlachty obrała królem Stanisława Leszczyńskiego, który został zmuszony do zrzeczenia się tronu z chwilą wkroczenia wojsk rosyjskich do Polski. Przy pomocy wojsk rosyjskich przeprowadzono elekcję Augusta III Sasa, który panował 30 lat, ale niemal stale przebywał w Dreźnie.
Czy wiesz, że...
Słabość wewnętrzna Rzeczypospolitej za czasów saskich znalazła odzwierciedlenie m.in. w powiedzeniu „Polska nierządem stoi”. Nastąpiły czasy anarchii (bezsilności władzy), w czasie której walczyły o swe wpływy ugrupowania magnackie.
Do rozkładu wewnętrznego Rzeczypospolitej przyczyniły się:
- liberum veto - prawo pozwalające pojedynczemu posłowi na zrywanie obrad sejmowych (po raz pierwszy zastosowane w 1652 r.; w czasie panowania Augusta III tylko 2 sejmy zdołały doprowadzić do uchwalenia ustaw);
- bunty szlachty (czyli rokosze) wzniecane w obronie przywilejów i swobód szlacheckich („złota wolność”), a przeciw królom, pragnącym wzmocnić władzę;
- walka skłóconych rodów magnackich, dbających o własne interesy, a nie o dobro Rzeczypospolitej, traktujących próby reform jako zagrożenie własnej pozycji;
- wolna elekcja, która była jedną z przyczyn prowadzących do wojen domowych między zwolennikami kandydatów do tronu i stanowiła pretekst do mieszania się obcych państw w wewnętrzne sprawy Polski;
- załamanie gospodarcze kraju, spowodowane zniszczeniami wojennymi, spadkiem liczby ludności, zubożeniem i upadkiem miast.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.