Polska należała do tych państw, które bardzo silnie odczuły skutki światowego kryzysu. W Polsce kryzys miał miejsce w latach 1929-1935:
- nastąpił spadek cen na towary rolnicze,
- ograniczeniu uległ rynek wewnętrzny,
- nastąpiła dezorganizacja handlu zagranicznego,
- spadek produkcji przemysłowej,
- gwałtowny spadek wpływów podatkowych,
- wzrosło bezrobocie,
- pogorszyła się sytuacji ludności,
- nastąpił odpływ kapitałów z kraju,
- wystąpiło zjawisko rozwierających się „nożyc cen” artykułów rolnych i przemysłowych (gwałtowny spadek cen na artykuły rolnicze przy niewielkim spadku cen na artykuły przemysłowe).
Rząd starał się podejmować różne działania, aby osłabić skutki kryzysu. Proponowano skrócenie czasu pracy w zakładach przemysłowych w celu niedopuszczenia do ich zamknięcia. Stworzono Fundusz Pracy (1933 r.), którego celem było gromadzenie środków dla bezrobotnych i finansowanie robót publicznych oraz próby zmniejszenia ciężarów dla gospodarstw chłopskich.
Szczyt kryzysu w Polsce przypadł na rok 1932. Wychodzenie z kryzysu w kraju rolniczo-przemysłowym, a takim była Polska, trwało dłużej niż w krajach przemysłowo-rolniczych. Dopiero po 1935 r. sytuacja gospodarcza w Polsce uległa poprawie dzięki zwyżce cen zboża na rynkach światowych i ożywieniu gospodarczemu w krajach rozwiniętych.
Po 1935 r. rząd podejmował próby rozwiązania trudnej sytuacji społecznej i gospodarczej kraju. W 1936 r. Sejm zatwierdził czteroletni plan gospodarczy na lata 1936-1939. Głównym twórcą polskich planów gospodarczych był Eugeniusz Kwiatkowski. Zasadniczym założeniem jego polityki gospodarczej było wprowadzenie do gospodarki racjonalnego planowania i działanie interwencyjne państwa.
Największym osiągnięciem związanym z planem czteroletnim była budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) zlokalizowanego w widłach Wisły i Sanu, na terenach upośledzonych pod względem rozwoju gospodarczego - Polski B. Za taką lokalizacją przemawiały bogactwa naturalne, które znajdowały się na tych terenach, duża ilość siły roboczej oraz położenie regionu w mniej więcej jednakowej odległości od granic państwa.
Podział COP | ||
---|---|---|
Rejon lubelski surowce |
Rejon Sandomierza aprowizacja (zaopatrywanie w żywność) |
Rejon w widłach Dunajca, Wisły i Sanu przemysł |
Mimo skąpych środków finansowych bez zwłoki podjęto budowę od podstaw wielu obiektów przemysłowych. Powstały m.in.:
- fabryka obrabiarek w Rzeszowie,
- huta w Stalowej Woli,
- zakłady samolotowe w Mielcu i Rzeszowie,
- fabryka syntezy chemicznej w Dębicy,
- elektrownie wodne w Rożnowie i Porąbce,
- fabryka nawozów azotowych w Mościcach (największa i najnowocześniejsza w Europie),
- fabryki broni w Radomiu i Starachowicach.
Rozwój gospodarczy nastąpił również w innych regionach, np. w okręgu warszawskim rozwinęły się zakłady tele- i radiotechniczne, optyczne i samolotowe. Postępowała rozbudowa portu w Gdyni. Nieco wolniej rozwijało się rolnictwo.
W okresie międzywojennym duże sukcesy odniosła polska myśl techniczna. Polscy konstruktorzy opracowali i uruchomili produkcję bombowca typu „Łoś” i myśliwca PZL-P-24. Rozpoczęła się produkcja nowoczesnych dział przeciwpancernych i przeciwlotniczych, w opracowaniu były amfibie (pływające czołgi) i działa samobieżne. Produkcja ta jednak nie zaspokajała potrzeb naszej armii.
Budowę COP przerwał wybuch II wojny światowej, jednak do 1939 roku zbudowano i uruchomiono ok. 100 zakładów przemysłowych.
Proces tworzenia ogólnopolskiej gospodarki nie został zakończony. Polska miała na to zbyt mało czasu, zaledwie jedno dwudziestolecie.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.