Już od końca października 1918 roku tajne organizacje wojskowe i ludność cywilna rozbrajały, często przy użyciu siły, żołnierzy austro-węgierskich i niemieckich w Galicji i Królestwie. Równocześnie z usuwaniem okupacji wojskowej, likwidowano cywilną administrację obu państw na tych obszarach. Władzę przejmowały lokalne ośrodki administracji niepodległego państwa polskiego.
Przed uchwaleniem Małej Konstytucji w Polsce istniały następujące lokalne ośrodki władzy:
- w Warszawie: Rada Regencyjna powołana przez Niemców w 1917 r. Funkcję wykonawczą miała pełnić Tymczasowa Rada Stanu;
- w Cieszynie: Rada Narodowa dla Księstwa Cieszyńskiego;
- w Przemyślu: Polsko-ukraińska komisja rządząca;
- w Krakowie: Polska Komisja Likwidacyjna;
- w Lublinie: Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej, na czele którego stał Ignacy Daszyński, utworzony 7 XI 1918 r.
11 XI 1918 r. - Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową a 14 XI 1918 r. władzę cywilną. Piłsudski utworzył Rząd Centralny, któremu podporządkowały się lokalne ośrodki władzy w Cieszynie, Przemyślu, Krakowie i Lublinie. Piłsudski został Tymczasowym Naczelnikiem Państwa, Jędrzej Moraczewski - premierem. Rząd ten nie cieszył się jednak uznaniem i poparciem społeczeństwa, nie akceptowały go również Komisariat Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu i Komitet Narodowy Polski w Paryżu. W związku z tym Piłsudski skłonił Moraczewskiego do ustąpienia, a misję utworzenia nowego rządu powierzył Ignacemu Paderewskiemu. W ten sposób powstał rząd kompromisu. Piłsudski nadal sprawował funkcję Tymczasowego Naczelnika Państwa, premierem został Paderewski. Komitet Narodowy Polski - ośrodek władzy na emigracji, miał reprezentować politykę zagraniczną Polski.
W lutym 1919 r. Sejm Ustawodawczy uchwalił Małą Konstytucję (ustawa o tymczasowych zasadach funkcjonowania państwa do czasu uchwalenia konstytucji), zgodnie z którą:
- władzą ustawodawczą w Polsce był Sejm Ustawodawczy;
- władzę wykonawczą sprawował Naczelnik Państwa, który był przedstawicielem i najwyższym wykonawcą uchwał Sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych. Powoływał również na podstawie porozumienia się z Sejmem rząd w pełnym składzie (urząd Naczelnika Państwa powierzono Piłsudskiemu);
- Naczelnik Państwa i rząd odpowiedzialni byli za swoją działalność przed Sejmem, a każdy akt państwowy Naczelnika Państwa wymagał podpisu odnośnego ministra.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.