Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W latach dwudziestych sytuacja międzynarodowa Polski uległa pogorszeniu. Niemcy nie zrezygnowały z pretensji do ziem dawnego zaboru pruskiego (polskie Pomorze nazywano „korytarzem”, a Polskę „państwem sezonowym”). Wobec jawnej wrogości Niemiec strona polska nie widziała większych szans na ułożenie poprawnych stosunków z Republiką Weimarską.
Rosja bolszewicka nie uznawała traktatu wersalskiego i Ligi Narodów (w 1922 r. powstał ZSRR). Od samego początku nie respektowała też postanowień traktatu ryskiego. Propaganda radziecka przedstawiała Polskę jako ostoję imperializmu i kraj prześladujący mniejszości narodowe. Ważnym wydarzeniem, szczególnie groźnym dla bezpieczeństwa naszego państwa, był traktat niemiecko-radziecki podpisany w Rapallo (1922). Dzięki niemu oba te państwa wyszły z izolacji międzynarodowej.
Poprawne stosunki łączyły Polskę z Francją (podpisanie w 1921 r. w Paryżu deklaracji o przyjaźni i układu politycznego z konwencją wojskową) - wpłynęło to jednak niekorzystnie na stosunek do naszego kraju Anglii, która uznała Polskę za kraj niestabilny i przejawiający skłonności zaborcze wobec sąsiadów. Również niezbyt przyjaźnie układały się stosunki naszego kraju z Czechosłowacją (spór o Śląsk Cieszyński) i Litwą, która po włączeniu Litwy środkowej do Polski w 1922 r. nie utrzymywała z Polską stosunków dyplomatycznych do 1938 r. W 1921 roku Polska podpisała sojusz z Rumunią.
Obojętne wobec naszego kraju było nastawienie Włoch, Stanów Zjednoczonych i państw tzw. „Małej Ententy” (sojusz polityczno-wojskowy Czechosłowacji, Rumunii i Jugosławii).
Polska na arenie międzynarodowej była raczej izolowana i narażona na coraz aktywniejsze ataki ze strony propagandy bolszewickiej i niemieckiej, a w Locarno zapadły niekorzystne dla bezpieczeństwa naszych granic decyzje mocarstw.
Sytuacja wewnątrz kraju również uległa pogorszeniu:
- chłopi domagali się przeprowadzenia pełnej reformy rolnej,
- robotników prześladowało bezrobocie i nędza,
- rzemieślnicy i kupcy byli niezadowoleni z nieunormowanej sytuacji gospodarczej i politycznej;
- urzędnicy znajdowali się pod stałą groźbą zwolnienia z pracy, co powodowało ich niechętny stosunek do nietrwałych rządów;
- pogłębiała się recesja i kryzys walutowy, inflacja przeszła w hiperinflację.
Po upadku rządu Grabskiego i po kolejnej zmianie rządu w kraju rozpoczęła się walka o władzę. W wyniku porozumienia zawartego między Narodową Demokracją a Polskim Stronnictwem Ludowym „Piast” powstał koalicyjny (wspólny) rząd, na czele którego stanął Wincenty Witos (1923 r.). Rząd ten nie uzyskał jednak poparcia społecznego i w kraju rosło napięcie. Walka stronnictw politycznych, niekorzystna sytuacja ekonomiczna oraz inne problemy spowodowały narastanie tendencji do zastąpienia rządów parlamentarnych władzą silnej ręki.
Zapamiętaj!
Koalicja - związek, porozumienie, sojusz partii politycznych zawarty dla przeprowadzenia wspólnej akcji, osiągnięcia wspólnego celu.
Sytuację tę wykorzystał Józef Piłsudski, który od 1923 r. nie był zaangażowany w życie polityczne. 12 maja 1926 r. wkroczył do Warszawy na czele oddziałów wojskowych i wezwał rząd Witosa do ustąpienia. Wojska rządowe stawiły opór i w Warszawie rozpoczęła się walka, która z przerwami trwała do godz. 17 14 maja.
Prezydent i członkowie rządu udali się do Wilanowa, gdzie rząd podał się do dymisji (zgłosił ustąpienie), a prezydent Stanisław Wojciechowski przesłał na ręce marszałka Sejmu swoją rezygnację. Funkcję prezydenta zgodnie z konstytucją objął marszałek Sejmu, Maciej Rataj. Część partii politycznych, głownie lewicowe poparły przewrót majowy:
- PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwo Chłopskie sądziły, że Piłsudski rozprawi się z endecją i będzie zwalczał nadużycia;
- Komunistyczna Partia Polski i PPS sądziły, że Piłsudski utworzy rząd „robotniczo-włościański”.
Wbrew oczekiwaniom Józef Piłsudski nie przyjął wyboru na stanowisko prezydenta, lecz wysunął na nie swego kandydata, wybitnego chemika, profesora Politechniki Lwowskiej, Ignacego Mościckiego. Nowym premierem został Kazimierz Bartel, także profesor Politechniki Lwowskiej.
W Polsce zakończył się okres rządów parlamentarnych, a rozpoczął nowy - okres budowania rządów autorytarnych.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.