Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Walki o granicę wschodnią

Wojna polsko-bolszewicka

W listopadzie 1918 roku rozpoczął się „czerwony marsz” Armii Czerwonej na zachód, w celu udzielenia pomocy rewolucjonistom w Berlinie i doprowadzenia do rewolucji światowej. W Mińsku oddziały samoobrony polskiej zostały wyparte z miasta. Polacy walczyli także w Wilnie. W lutym 1919 r. „czerwony marsz” na zachód został zatrzymany przez wojsko polskie. W kwietniu rozpoczęła się ofensywa wojsk polskich, w wyniku której zdobyto Wilno i Lidę, oraz zajęto ziemie kresowe wraz z Mińskiem. Wojska polskie dotarły do Berezyny i Dźwiny.

W lipcu 1919 roku bolszewicy przedstawili propozycję zawarcia pokoju, jednak Piłsudski ją odrzucił, uważając że Rosja Radziecka nadal będzie realizować ideę rewolucji światowej. 26 VII 1919 r. Rada Najwyższa Konferencji Pokojowej w Paryżu zatwierdziła projekt rozgraniczenia Polski i Litwy - pozostawiając Wilno po stronie polskiej. W marcu 1920 r. dowództwo Armii Czerwonej zatwierdziło plan wielkiej ofensywy na zachód, a na naradzie wojskowej w Smoleńsku (marzec 1920) opracowało plan ataku na Polskę. W tej sytuacji Piłsudski postanowił uderzyć na Rosję Radziecką. 25 IV 1920 r. oddziały armii polskiej wspólnie z armią Petlury rozpoczęły ofensywę w kierunku Kijowa - celem było wyzwolenie wschodniej Ukrainy i utworzenie tam niepodległego państwa ukraińskiego. 7 V Polacy zajęli Kijów i powołali tam ukraiński rząd Izaaka Mazepy. Pod koniec maja oddziały radzieckie pod wodzą Siemiona Budionnego (Armia Konna) przedarły się na tyły wojsk polskich, przerywając ich łączność i zaopatrzenie. Konsekwencji kontrataku Armii Czerwonej 10 VI gen. Edward Rydz-Śmigły wraz z wojskiem opuścił Kijów i wycofał się na zachód.

4 VII 1920 roku rozpoczęła się wielka ofensywa wojsk rosyjskich pod dowództwem Michała Tuchaczewskiego. Armia Czerwona zdobyła Mińsk, Grodno, Wilno. Na froncie południowym po zaciętych walkach pod Równem - 10 VII wojska polskie opuściły linię Bugu, grupując się nad Wisłą i Sanem. Pod koniec lipca wojska bolszewickie zdobyły Białystok, w którym rozpoczął działalność Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski (Polrewkom) jako przyszły rząd Polskiej Republiki Rad. Armia Czerwona dotarła pod Warszawę.

W Warszawie został powołany rząd z premierem Władysławem Grabskim na czele oraz Rada Obrony Państwa, której przewodniczącym był Piłsudski. W tych dramatycznych okolicznościach, 24 lipca, wobec zagrożenia niepodległości państwa polskiego i jego izolacji na arenie międzynarodowej, został powołany Rząd Obrony Narodowej z premierem Wincentym Witosem i wicepremierem Ignacym Daszyńskim na czele.

W tej krytycznej sytuacji rząd polski zwrócił się do mocarstw zachodnich z prośbą o mediację z Rosją. Premier Władysław Grabski udał się do Spa w Belgii na międzynarodową konferencję, gdzie ustalono niekorzystne dla Polski warunki.

Zapamiętaj!

Nastąpił atak wojsk Tuchaczewskiego na Warszawę. Bitwy o Radzymin, Zielonkę, Ostrów, stoczone w dniach 12-15 VIII, pozostały nie-rozstrzygnięte. 16 VIII oddziały polskie znad rzeki Wieprz pod dowództwem J. Piłsudskiego rozbiły lewe skrzydło wojsk Tuchaczewskiego, zmuszając Armię Czerwoną do odwrotu. Ten nagły i nieoczekiwany zwrot w działaniach wojennych nazwany został „cudem nad Wisłą”. Oddziały rosyjskie zostały wyparte za Zbrucz. W październiku 1920 r. między Polską a Rosją Radziecką został zawarty rozejm. 18 III 1921 r. w Rydze podpisano traktat pokojowy, zgodnie z którym granica wschodnia miała biec od Dźwiny na południe, na zachód od Mińska do Zbrucza i Zbruczem do Dniestru. Strona radziecka zobowiązała się do zwrotu dóbr kultury zagarniętych w czasie rozbiorów przez Rosję (m.in. dokumentów KEN - Komisji Edukacji Narodowej). Rosja Radziecka godziła się na zapłatę odszkodowania. Obie strony gwarantowały prawa w dziedzinie kultury, nauki, swobody wyznaniowej dla mniejszości narodowych. Zapowiedziano amnestię więźniów politycznych.

Zobacz podobne opracowania

  • Podstawowa
  • Historia
  • Polska niepodległa - ustrój i społeczeństwo w latach 1918-1939
  • Podstawowa
  • Historia
  • Polska niepodległa - ustrój i społeczeństwo w latach 1918-1939
  • Podstawowa
  • Historia
  • Polska niepodległa - ustrój i społeczeństwo w latach 1918-1939
  1. Rządy autorytarne
  2. Centrolew
  3. Konstytucja kwietniowa
  • Podstawowa
  • Historia
  • Polska niepodległa - ustrój i społeczeństwo w latach 1918-1939
  • Podstawowa
  • Historia
  • Polska niepodległa - ustrój i społeczeństwo w latach 1918-1939

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.