Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Środowisko naturalne (przyrodnicze) to trójwymiarowa powłoka kuli ziemskiej stanowiąca miejsce przenikania się litosfery, atmosfery, hydrosfery i biosfery. Natomiast w skład środowiska geograficznego wchodzą zarówno naturalne składniki przyrody, jak i te, które zostały przez człowieka wytworzone.
Środowisko naturalne składa się z siedmiu komponentów:
- budowy geologicznej,
- rzeźby terenu,
- klimatu,
- stosunków wodnych,
- gleb,
- szaty roślinnej,
- świata zwierzęcego.
Elementy środowiska naturalnego są powiązane ze sobą i należy je traktować całościowo. Wszystkie elementy środowiska biorą udział w procesach obiegu energii i wymiany materii, warunkujących istnienie życia organicznego. Nie można traktować środowiska jako sumy niezależnych składników, lecz jako system przyrody złożony z wielu współzależnych elementów. Środowisko naturalne posiada zdolność do samoregulacji. Niewielkie zmiany zakłócające normalne funkcjonowanie środowiska zostają szybko opanowane. Większe zmiany, które zdarzały się w dziejach Ziemi (np. prawdopodobne uderzenie wielkiego meteorytu pod koniec ery mezozoicznej), zakłócają rytm całego systemu przyrody. Powrót do równowagi naturalnej trwa wówczas dłużej, a powstałe w ten sposób środowisko różni się od poprzedniego.
Można podać wiele przykładów powiązań między elementami środowiska naturalnego. Oto kilka z nich:
- Powiązanie między klimatem, roślinnością i glebami. W zależności od cech klimatu (temperatury, wilgotności) rozwija się w nim charakterystyczna dla niego roślinność. Ze szczątków tej roślinności wytwarza się próchnica, a cechy klimatu i wpływ roślinności decydują o rodzaju wytworzonej gleby.
- Powiązanie między budową geologiczną i glebami. Niektóre gleby tworzą się na określonym rodzaju skały - rędziny na skałach węglanowych i siarczanowych, gleby wulkaniczne na tufach i bazaltach.
- Powiązanie między klimatem i wodami. Najpotężniejsze rzeki świata - Amazonka, Kongo, Jangcy przepływają przez obszary występowania klimatów bardzo wilgotnych.
- Powiązanie między wodami i roślinnością. Tereny bagienne porośnięte są przez charakterystyczną dla nich roślinność wilgociolubną.
- Powiązanie między ukształtowaniem terenu i klimatem. Wraz ze wzrostem wysokości spada temperatura powietrza, natomiast rośnie jego wilgotność względna. Z kolei, układ form terenu ma wpływ na kierunek przepływu powietrza.
- Powiązanie między ukształtowaniem terenu i glebami. Najlepsze warunki dla procesów glebotwórczych mają tereny płaskie lub wklęsłe. Na obszarach pochyłych dochodzi do erozji gleb.
- Powiązanie między budową geologiczną i rzeźbą terenu. Wypukłe formy terenu z reguły tworzą się w miejscu występowania skał odpornych na niszczenie, wklęsłe natomiast tam, gdzie są skały mniej odporne.
- Powiązanie między budową geologiczną i wodami. Wody artezyjskie występują tam, gdzie jest specyficzna budowa geologiczna umożliwiająca gromadzenie się wody podziemnej i wytwarzanie ciśnienia hydrostatycznego.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.