Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Poza warunkami przyrodniczymi na poziom rolnictwa mają wpływ wszystkie czynniki ekonomiczno-społeczne, decydujące o sposobie gospodarowania. Należą do nich: sposób użytkowania ziemi, struktura agrarna, wyposażenie techniczne, nawożenie mineralne, melioracja oraz polityka rolna państwa.
Użytki rolne zajmują na świecie 36% powierzchni kontynentów. W skład użytków rolnych wchodzą: grunty orne, użytki zielone (łąki i pastwiska) oraz sady. Rolnicze użytkowanie ziemi cechuje się na świecie dużym odsetkiem użytków zielonych. Grunty orne i sady stanowią 30%, a użytki zielone 70% użytków rolnych. Występują jednak duże różnice między państwami, uzależnione od poziomu rolnictwa.
Rolnicze użytkowanie ziemi w wybranych państwach w % użytków rolnych
| Państwo | Grunty orne i sady | Łąki i pastwiska |
|---|---|---|
| Australia | 10 | 90 |
| Chiny | 19 | 81 |
| Egipt | 100 | 0 |
| Francja | 64 | 36 |
| Holandia | 45 | 55 |
| Indie | 94 | 6 |
| Polska | 78 | 22 |
| Rosja | 64 | 36 |
| USA | 44 | 56 |
| Wielka Brytania | 36 | 64 |
Różnice w rolniczym użytkowaniu ziemi wynikają z warunków przyrodniczych oraz charakteru rolnictwa wymienionych państw. Polska w porównaniu do innych krajów europejskich ma wyjątkowo duży odsetek gruntów ornych.
Przez strukturę agrarną należy rozumieć stosunki własnościowe oraz wielkość gospodarstw rolnych.
Na świecie istnieją trzy rodzaje własności ziemi:
- własność prywatna - z reguły najbardziej efektywna;
- własność państwowa - w Polsce były to Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR), w dawnym Związku Radzieckim sowchozy. Brak konkretnego właściciela ziemi sprawia, że ten typ własności na ogół nie jest efektywny;
- własność spółdzielcza - w Polsce są to kółka rolnicze, w dawnym Związku Radzieckim kołchozy, a w Izraelu kibuce. Ten rodzaj własności ziemi sprzyja osiąganiu dobrych efektów, ale nie jest to regułą.
Własność państwowa i spółdzielcza nazywana jest też własnością uspołecznioną.
Duży wpływ na poziom rolnictwa ma struktura wielkościowa gospodarstw. W państwach z przewagą dużych gospodarstw rolnych łatwiej można wprowadzić mechanizację oraz chemizację rolnictwa.
Struktura wielkościowa gospodarstw rolnych w wybranych państwach w % ogółu gospodarstw
| Państwo | poniżej 5 ha | od 5 do 20 ha | powyżej 20 ha |
|---|---|---|---|
| Brazylia | 39,7 | 27,2 | 33,1 |
| Dania | 2,7 | 38,7 | 58,6 |
| Egipt | 97,9 | 2,1 | 0,0 |
| Nigeria | 99,8 | 0,2 | 0,0 |
| Niemcy | 30,2 | 37,4 | 32,4 |
| Polska | 71,5 | 28,4 | 0,1 |
| USA | 8,7 | 19,8 | 71,5 |
| Wielka Brytania | 14,1 | 29,0 | 56,9 |
Wyposażenie techniczne ułatwia w dużym stopniu gospodarkę rolną i umożliwia podnoszenie plonów. Wskaźnikiem ekonomicznym obrazującym stopień mechanizacji jest ilość gruntów ornych przypadająca na jeden ciągnik.
Najgorsze wskaźniki mechanizacji mają kraje słabo rozwinięte (np. Etiopia). Najlepsze wskaźniki mają państwa wysoko rozwinięte, prowadzące intensywną gospodarkę rolną.
Produktywność gleb zwiększa się przez nawożenie naturalne i sztuczne. Nawozy sztuczne zawierają azot, fosfor i potas, dlatego mówi się o nawozach NPK. Ceny nawozów sztucznych są dość wysokie, dlatego na ich powszechne stosowanie mogą sobie pozwolić tylko rolnicy w krajach wysoko rozwiniętych.
Zużycie nawozów sztucznych w wybranych państwach na 1 ha użytków rolnych
| Państwo | Zużycie nawozów sztucznych w kg/ha |
|---|---|
| Australia | 29 |
| Chiny | 260 |
| Etiopia | 4 |
| Holandia | 277 |
| Niemcy | 182 |
| Polska | 88 |
| USA | 43 |
| Wielka Brytania | 137 |
Stosowanie nawozów sztucznych oraz chemicznych środków ochrony roślin (pestycydów: insektycydów, herbicydów, fungicydów) określane jest jako chemizacja rolnictwa.
Na wielu obszarach świata występuje niedobór lub nadmiar wody. Stosunki wodne można uregulować poprzez meliorację, czyli systemy nawadniające i odwadniające. Niektóre obszary rolnicze powstały w warunkach klimatów suchych lub okresowo suchych. Najlepszym przykładem jest rolnictwo Egiptu. W państwie tym wody Nilu już od starożytności służą do nawadniania użytków rolnych. Nawadniania wymaga też uprawa ryżu, który jest jednym z podstawowych roślin żywieniowych świata.
Każde państwo prowadzi swoją politykę rolną, gdyż rolnictwo jest strategicznym działem gospodarki narodowej. Na świecie stosuje się wiele form pomocy dla rolników: skup interwencyjny, wprowadzenie gwarantowanych cen minimalnych, ulgi podatkowe, cła na żywność importowaną, dopłaty do paliwa, preferencyjne kredyty itp. Unia Europejska stosuje dopłaty dla rolników uzależnione od wielkości gospodarstwa i trudności gospodarowania.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.