Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Krajobraz górski jest bardzo zróżnicowany, występują wysokie wzniesienia i strome doliny, rzeki, strumienie i wodospady. Na południu Polski występuje rozległy łańcuch górski - Karpaty, jego najwyższą częścią są Tatry, które leżą po stronie polskiej i słowackiej.
Część polska to Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie, tutaj najwyższym szczytem są Rysy - 2499 m n.p.m. Najwyższy szczyt Tatr to Gerlach - 2655 m n.p.m. - jest on po stronie słowackiej.
W Tatrach występuje krajobraz wysokogórski, jego cechy to:
- ostre, skaliste wierzchołki gór nazywane turniami;
- turnie przechodzą w ostre poszarpane grzbiety zwane graniami;
- grzbiety górskie porozdzielane są obniżeniami zwanymi przełęczami;
- zbocza są strome;
- występują głębokie doliny z kamienistym korytem, którymi płyną potoki;
- na progach skalnych występują wodospady (Wielka Siklawa, Wodogrzmoty Mickiewicza);
- głębokie jeziora górskie (Morskie Oko, Czarny Staw Gąsienicowy).
Inne tatrzańskie szczyty to: Giewont, Kasprowy Wierch, Mnich, Czerwone Wierchy, Ornak.
Krajobraz Tatr Zachodnich jest trochę łagodniejszy, występują tu skałki rozsiane po stokach, wierzchołkach gór, brak jezior, występują malownicze doliny i jaskinie.
W Tatrach utworzono Tatrzański Park Narodowy, taki park istnieje również po stronie słowackiej. W górach i u ich podnóża rozwija się turystyka. U podnóża Tatr leży najsłynniejsza miejscowość górska, Zakopane. Są tutaj domy wczasowe, schroniska, hotele, sanatoria, ośrodki sportowe. Stąd wyrusza się na wycieczki i wyprawy górskie, pieszo, bądź kolejkami: linową na Kasprowy Wierch czy naziemną na Gubałówkę. W górach są wyznaczone szlaki turystyczne, którymi można wędrować. W zimie czynne są wyciągi narciarskie, można zjeżdżać ze stoków, odbywają się zawody narciarskie, konkurs skoków. W Zakopanem są muzea, m.in. Muzeum Tatrzańskie, Muzeum Kornela Makuszyńskiego, Karola Szymanowskiego w willi Atma, liczne galerie artystyczne, teatr. Ma tutaj siedzibę Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, które czuwa nad bezpieczeństwem turystów i gotowe jest w każdej chwili udzielić pomocy potrzebującym.
Pogoda w Tatrach:
- jest bardzo zmienna;
- między wierzchołkami gór a dnami dolin występują duże różnice temperatury;
- duże różnice temperatury są również między stokami południowymi a północnymi;
- sumy opadów rocznych są wyższe niż na nizinach;
- śnieg leży długo;
- zimy są długie, lata chłodne i krótkie;
- istnieje niebezpieczeństwo lawin;
- często wieją silne i dokuczliwe wiatry, szczególnie dokuczliwy jest wiatr halny.
Roślinność tatrzańska
Roślinność tatrzańska uzależniona jest od temperatury i wilgotności powietrza, wiatru i gleby. Zmienia się wraz z wysokością i tworzy piętra:
- pola uprawne - poniżej 1000 m n.p.m., lasy mieszane, osiedla ludzkie;
- regiel dolny - powyżej 1000 m n.p.m., lasy mieszane: buki i świerki;
- regiel górny - powyżej 1250 m n.p.m., gęste lasy szpilkowe: świerk, modrzew, limba, jest to górna granica lasów;
- kosodrzewina - powyżej 1550 m n.p.m., występuje krzewiasty gatunek sosny - kosodrzewina, odporna na silne wiatry i niskie temperatury, tworzy na stoku gąszcz, który chroni go przed działaniem wiatru i deszczu;
- hale - powyżej 1800 m n.p.m., czyli wysokogórskie łąki, występują trawy, rośliny zielne, krzewinki;
- turnie - prawie pozbawione roślinności, rośliny występują tylko w szczelinach i na półkach skalnych, głównie porosty i mchy, na skałach wapiennych występuje szarotka.
Zwierzęta tatrzańskie
Niedźwiedź brunatny, kozice i świstaki zamieszkują piętro hal i turni, występuje wiele gatunków ptaków, wśród nich orzeł, oraz wiele gatunków owadów.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.